Dermatoskopi, deri yüzeyindeki lezyonların detaylı bir şekilde incelenmesini sağlayan non-invaziv bir tanı yöntemidir. Özellikle benler, cilt kanserleri ve pigmentli lezyonların değerlendirilmesinde kullanılan bu teknik, erken teşhis imkanı sunarak hayat kurtarıcı olabilir. Dermatoskop adı verilen cihaz, deri yüzeyini büyüterek doktorların lezyonların yapısını daha net görmesine olanak tanır.

Dermatoskopi Nasıl Çalışır?
Dermatoskopi cihazı, polarize ışık ve büyütme özelliği sayesinde derinin üst tabakalarını aydınlatır. Bu sayede melanin dağılımı, damar yapıları ve lezyonun sınırları gibi kritik detaylar netleşir. İşlem sırasında herhangi bir kesi veya enjeksiyon yapılmaz, hasta ağrı hissetmez. Muayene genellikle 10-15 dakika sürer ve sonuçlar anında değerlendirilir.

Dermatoskopinin En Sık Kullanıldığı Durumlar

• Melanom Şüphesi: Benin asimetrik olması, düzensiz sınırları veya renk değişiklikleri gibi uyarıcı işaretlerde.
• Bazal Hücreli Karsinom: Ciltte inci gibi parlak nodüller veya ülserleşmiş lezyonların incelenmesi.
• Seboreik Keratoz: Yaşlanmayla ortaya çıkan iyi huylu lezyonların malign (kötü huylu) olanlardan ayırt edilmesi.
• Damarsal Lezyonlar: Hemanjiomlar veya anjiokeratomların teşhisi.

Dermatoskopinin Avantajları
Bu yöntem, geleneksel gözle muayeneye kıyasla %20-30 daha yüksek doğruluk oranı sunar. Erken evre melanomların tespitinde özellikle etkilidir. Ayrıca gereksiz biyopsi oranını azaltarak hastaların fiziksel ve psikolojik yükünü hafifletir. Dermatoskopi görüntüleri dijital olarak kaydedilebilir, böylece lezyonların zaman içindeki değişimi takip edilebilir.

Dermatoskopi ile Tespit Edilebilen Yapısal Özellikler

• Pigment Ağları: Melanositlerin dağılımını gösteren örgü benzeri desenler.
• Mavi-Beyaz Peçe: Melanomda görülen düzensiz pigment birikimi.
• Kırmızı Noktalar: Damar proliferasyonunu işaret eden yapılar.
• Radyal Çizgiler: Lezyonun çevreye yayılma eğilimini gösteren işaretler.

Kimler Dermatoskopi Yaptırmalı?

• Ailesinde cilt kanseri öyküsü olanlar.
• Çok sayıda bene sahip kişiler (50’den fazla).
• Açık ten rengine ve hassas cilde sahip bireyler.
• Yoğun güneş maruziyeti veya solaryum kullanım öyküsü bulunanlar.

Dermatoskopi Sonrası Süreç
Şüpheli bulunan lezyonlar için biyopsi veya cerrahi eksizyon önerilebilir. İyi huylu lezyonlarda ise düzenli takip yeterli olabilir. Hastaların güneş koruyucu kullanımı ve aylık kendi kendine cilt muayenesi konusunda bilinçlendirilmesi önemlidir.

Dijital Dermatoskopi ve Yenilikler
Günümüzde yapay zeka destekli dijital dermatoskoplar, lezyonları otomatik olarak analiz ederek doktorlara yardımcı olur. Bu sistemler, görüntüleri veri tabanındaki binlerce örnekle karşılaştırarak risk skorlaması yapar. Ancak kesin tanı için doktor değerlendirmesi şarttır.

Dermatoskopinin Sınırlılıkları
Derinin alt tabakalarını görüntüleyememesi ve deneyimli bir dermatolog gerektirmesi başlıca sınırlılıklarıdır. Ayrıca derin yerleşimli lezyonlarda MR veya ultrason gibi ek görüntüleme yöntemleri gerekebilir.