Direkt Coombs

Direkt Coombs Nedir?

Direkt Coombs, alyuvar yüzeylerine tutunan antikorların teşhisi için uygulanan bir test yöntemidir. Direkt Antiglobulin Testi (DAT) olarak da adlandırılır. Özellikle otoimmün hemolitik anemi teşhisinde başvurulan bir yöntemdir. 

Antikorlar, alyuvar yüzeyine tutunduğunda parçalayıcı bir etki gösterebilir. Bu durum sonucunda ise hastanın genel sağlık durumu ciddi oranda bozulma gösterir. Aneminin ve kan uyuşmazlığının erken teşhisinde en güvenilir yöntemlerin başında gelen direkt coombs testi, hastadan alınan kan örneğinin laboratuvar ortamında incelenmesi ile uygulanmaktadır.    

Direkt Coombs Testi Normal Değerleri Kaç Olmalı?

Direkt Coombs testi, duyarlı bir tahlildir. Ancak negatif sonuçlansa da hastanın şikayetlerine ve diğer kan değerlerine bağlı olarak yeniden yapılması istenebilir. Tekrardan negatif sonuç alınırsa, şüphelenilen diğer sağlık sorunlarının teşhisi için gereken tetkikler uygulanacaktır. 

Direkt Coombs testinin pozitif sonuç vermesi için, bir alyuvar üzerinde 300 ila 500 İmmunoglobulin G antikoru (IgG) bulunmalıdır. Daha düşük seviyede görülen antikor varlığı ise, Direkt Coombs testinin negatif sonuçlandığı anlamına gelmektedir.  

Direkt Coombs Testi Nasıl Yapılır?

Direkt Coombs testinin yapılması için öncelikle hastadan enjeksiyon ile kan örneği alınır. Ardından laboratuvar ortamında kanın yıkanma işlemi gerçekleştirilir ve bağımsız antikorlar plazmadan ayrılır. Elde edilen eritrosit süspansiyonuna  Anti Human Globulin ilave edilir, santrifüj edildikten sonra aglütinasyona bakılarak değerlendirilir. Böylece antikorlar analiz edilebilir ve hastalıklar doğru şekilde teşhis edilebilir.

Direkt Coombs testi pozitif çıkanların alyuvarlarında, antikorların varlığı tespit edilmiştir. Bu durum otoimmün hemolitik anemi riskini doğrulayacaktır. Direkt Coombs testi negatif sonuç veren kişiler içinse, şikayetlere bağlı olarak farklı tetkikler yapılacak ve mevcut sağlık sorunu doğru şekilde teşhis edilecektir.  

Hamilelikte Direkt Coombs Testi Değerleri Nasıl Olmalı?

Gebelik sürecinde Direkt Coombs testi yerine, anne adayına İndirekt Coombs testi uygulanır. Direkt Coombs testi ise doğumdan sonra bebeğe yapılmaktadır. Bu sayede anne adayı ve bebeğin kan uyuşmazlığı olup olmadığını görmek mümkün olur. Kan uyuşmazlığının görülmesi halinde anne adayının vücudu, bebeğin alyuvarlarına karşı antikor üretimine başlar. Bu durum sonucunda ise düşük vakaları ya da bebeğin anne karnında hayatını kaybetmesi gibi ciddi komplikasyonlar ortaya çıkacaktır. 

İndirekt Coombs testinin pozitif sonuç vermesi halinde, halk arasında “kan uyuşmazlığı aşısı” olarak da bilinen serumlardan yardım alınır. Bu sayede anne adayının üreteceği antikorlar, dışarıdan verilmiş olur. Bu sayede vücut hayat boyu etki edecek antikorlar üretmez ve aşı ile enjekte edilen antikorlar birkaç ay içerisinde vücuttan atılmış olur. Aksi halde kalıcı antikorlar, sonraki gebeliklerde de aynı etkiyi gösterir ve bebeğin hayatını tehlikeye atar.

Bebeklikte Direkt Coombs Testi Değerleri Nasıl Olmalı?

Gebelik döneminde İndirekt Coombs testi pozitif sonuç verirse, doğumdan sonra bebeğe Direkt Coombs testi yapılır. Yenidoğanda direkt coombs pozitifliği, hayati tehdit oluşturacak boyutta komplikasyonlara neden olabilir. Bu nedenle doğumdan hemen sonrasında kan değişimi yapılması gerekebilir. 

Doğum sonrasında bebeğin kan ölçümleri izlem altına alınır ve birkaç saatte bir olmak üzere tahlil süreci devam ettirilir. Bu sayede anne adayının antikorlarını bloke etme etkisine sahip olan ilaçlar verilebilir. Uygulanan ilaç tedavisi sayesinde aneminin ilerlemesi ya da sarılık riskinin engellenmesi mümkün olacaktır. 

Direkt Coombs Pozitifliği Nedenleri ve Hastalıkları Nelerdir?

Direkt Coombs pozitifliği, alyuvarlara tutunan ve parçalama etkisi gösteren antikorların varlığını göstermektedir. Bu duruma yol açan sağlık sorunları ise şu şekilde sıralanabilir:

• Otoimmün Hastalıkların Varlığı: Bağışıklık sisteminin, vücudun kendi hücrelerine karşı savunma göstermesi ve antikor üretimini başlatması ile ortaya çıkan sağlık sorunlarıdır. Özellikle otoimmün hemolitik anemi, direkt coombs testinin pozitif çıkmasına yol açacaktır. Bu durum sonucunda ise antikorlar, alyuvarların parçalanmasına ve işlevlerini yerine getirememesine neden olmaktadır. En yaygın belirtileri, idrar renginde koyuluk ve kişinin kendisini kronik olarak halsiz hissetmesidir.
• Anne Adayı ve Bebekte Kan Uyuşmazlığının Bulunması: Kan uyuşmazlığının görülmesi halinde anne adayının vücudu, bebeğin alyuvarlarına karşı antikor üretimi başlatır. Bu durum sonucunda ise bebeğin hayatı tehdit altına girebilir. Kan uyuşmazlığının olup olmadığını belirlemek için gebelik döneminde anne adayına İndirekt Coombs testi, doğumdan sonra ise bebeğe Direkt Coombs testi uygulanmaktadır. 
• Kan Nakli Yapılması: Kan nakli sonrasında alıcının vücudu, vericinin alyuvarlarına karşı antikor üretebilir. Bu durum özellikle çok sayıda kan nakli yapılan kişilerde ortaya çıkar. Hastada görülen semptomlara bağlı olarak Direkt Coombs testi uygulanır ve pozitif sonuç alınırsa gerekli tedavi planı oluşturulur.  

Direkt Coombs pozitifliğine yol açan sağlık sorunları, hastanın şikayetleri ve tetkik sonuçlarının detaylı şekilde değerlendirilmesi ile teşhis edilir. Uygulanacak tedavi planı ise hastalığa ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak değişiklik gösterecektir. 

Direkt Coombs Testi Yüksekliği Belirtileri

Direkt Coombs pozitifliğine neden olan sağlık sorunları, hastalığa ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak farklı belirtiler gösterecektir. En sık karşılaşılan belirtiler ise şu şekilde sıralanabilir:

• Hastada uzun süre devam eden ve hafif derecelerde seyreden ateş sorunun görülmesi,
• Beklenmeyen kilo kayıplarının görülmesi,
• Kişinin kendisini yorgun ve halsiz hissetmesi,
• Odaklanmada güçlük çekilmesi,
• Düşünce bütünlüğünün sağlanamaması ve anlık unutkanlıkların sıklaşması,
• Cilt sonunun soluklaşması ve sarı tonlarında bir renk alması,
• Kalp ritminin hızlanması ve çarpıntı sorununun görülmesi,
• Hastada sarılık teşhis edilmesi,
• Şiddetli baş ağrısı şikayetinin olması,
• Kişinin dilinde ağrı duyumu hissetmesi,
• Soluk almada güçlük çekilmesi ve nefes darlığı şikayetlerinin oluşması,
• Kaslarda ağrı oluşması,
• İdrar renginin koyulaşması,
• İshal ve kusma şikayetlerinin görülmesi,
• Mide bulantısı nedeniyle iştahın azalması,
• Özellikle ayağa kalkma sırasında baş dönmesinin oluşmasıdır.  

Direkt Coombs testinin pozitif çıkması halinde, altta yatan sağlık sorunun teşhis ve tedavi edilmesi hayati önem taşımaktadır. Bu nedenle belirtiler görüldüğünde vakit kaybetmeden bir uzmana danışılması gerekir. 

Direkt Coombs Pozitifliği Tedavisi

Direkt Coombs pozitifliği sonucunda uygulanacak tedavi yöntemi, hastadan hastaya bağlı her hasta için değişiklik gösterir. Tedavi sırasında en sık başvurulan yöntemler ise şu şekilde sıralanabilir:

• IVIG (İntravenöz İmmunglobulin) Tedavisi: Alyuvarlara karşı geliştirilen antikorların, serum şeklinde vücuda verilmesi anlamına gelir. Bu sayede hayat boyu etki gösterecek antikorların gelişmesi yerine, vücuttan birkaç ay sonrasında atılacak antikorların varlığı sağlanır. IVIG tedavisi sonucunda antikorların alyuvarları parçalaması, belirli bir süre boyunca engellenmiş olur. Bu sayede hastanın genel sağlık durumu önemli ölçüde kontrol altına alınabilir. 
• Kan Değişimi: Özellikle yenidoğanda kan uyuşmazlığının görülmesi ya da kan nakli sonrası ciddi komplikasyonların görülmesi halinde uygulanır. Değişim için hastanın vücudundan antikor üretimine yol açan kan alınırken, yerine aynı oranda sağlıklı kan nakledilir. Bu sayede antikor üretimi engellenir ve alyuvar sağlığı korunmuş olur. 
• Kök Hücre Nakli: Kemik iliğinin yeterli sayıda ve hızda alyuvar üretemediği durumlarda uygulanan bir tedavi seçeneğidir. Uygun donörden alınan kemik iliği hastaya nakledilir ve sağlıklı alyuvar üretiminin desteklenmesi sağlanır. 

Direkt Coombs pozitifliği, hayati tehdit oluşturacağı için en erken dönemde tedavi edilmesi gerekir. Aksi halde tedavi süreci çok daha zorlu bir sürece dönüşür ve başarı oranı ciddi oranda düşüş gösterir.

Direkt Coombs Pozitifliğine Ne İyi Gelir?

Direkt Coombs pozitifliğinin tedavi edilmesi için, mutlaka alanında uzman bir hekimin müdahalesi gerekir. Hastanın genel sağlık durumunu kontrol altına almak için izlenmesi gereken adımlar ise şu şekilde sıralanabilir:

• Hekim tarafından önerilen dönemlerde kontrol muayenelerinin yapılması ve aksatılmaması,
• Reçete edilen ilaçların düzenli olarak kullanılması,
• Hastada farklı sağlık sorunları görülüyorsa uygun tedavi planının izlenmesi ve tetikleyici etkenlerden uzak durulması,
• Önerilen tedavi planının aksatılmaması ve hekim önerilerine uygun şekilde yönetilmesi,
• Tedavi sonucu başarılı olsa dahi belirtilen süre zarfında yeniden test yaptırılması,
• Günlük yaşam alışkanlıklarının yeniden düzenlenmesi ve sağlıklı hayat prensibinin benimsenmesidir. 

Direkt Coombs pozitifliği ciddi bir sağlık sorunu olduğu için, mutlaka tıbbi müdahalede bulunulması gerekir. Bunun dışında yapılacak bilinçsiz uygulamalar, genel sağlık durumunun daha kötüye gitmesine yol açabilir. 

Direkt Coombs Pozitifliği Tedavi Edilmezse Ne Olur?

Direkt Coombs pozitifliği, kesinlikle tedavi edilmesi gereken bir durumdur. Altta yatan sağlık sorunu her ne olursa olsun, uygun tedavinin sağlanmaması halinde ölüm vakaları meydana gelecektir. 

Alyuvarlarların vücuttaki en önemli görevi, vücuda alınan oksijenin kan aracılığı ile hücrelere ve dokulara iletilmesidir. Ancak bağışıklık sistemi tarafından üretilen antikorlar, alyuvarlara saldırdığında bu fonksiyon yerine getirilemez. Bu durum sonucunda ise genel sağlık durumu ciddi oranda bozulur ve hasta hayatını kaybedebilir.