Diş Beyazlatma Nedir?

Diş Beyazlatma (bleaching), dişler bazı sebeplerden dolayı renk değişikliğin uğrayarak tekrardan beyaz rengine dönüştürülmesi veya daha beyaz dişler elde etmek için diş hekimleri tarafından yapılan tedavilerdir. Estetik bir tedavidir. Diş beyazlatmak için öncelikle renk değişikliğinin hangi nedenden kaynaklı olduğu tespit edilmelidir. Birçok farklı maddeler ve tedavi seçeneği vardır. Diş beyazlatma iyi ve doğru bir şekilde yapıldığında güvenli ve sağlıklı bir tedavidir.

Diş Beyazlatma Kimlere Yapılamaz

Diş beyazlatma tedavisinin başarısı bazı faktörlere bağlıdır. Hastalar günlük yaşamına göre tedavi sonrası etki değişebilmektedir. Tedavi sonrası tekrardan renklenmeler olabilmektedir. Bunlar çay, kahve, sigara gibi çok tüketen kişiler diş beyazlatma tedavi sonrası diş renklenmeleri oluşmaya devam edecektir.

• Aşırı beklentisi olan hastalarda diş beyazlatma tedavi önerilmez. Bunun yerine protetik tedaviler tavsiye edilir.
• 18 yaşından küçük kişilerde diş beyazlatma tedavisi yapılamaz.
• Hamilelerde diş beyazlatma tedavisi yapılamaz.
• Diş hassasiyeti olan kişilerde yapılamaz.
• Çürük dişler ve apseli dişlerde yapılamaz.
• Kullanılan kimyasal maddelere alerjisi olan kişilerde bu tedavi yapılamaz.
• Diş eti hastalıkları olan kişilerde yapılamaz.
• Diş çekilmesi durumunda yapılamaz.

Diş Renklenmeleri 

Diş renklenmeleri birçok faktöre göre oluşabilmektedir. Bu renklenmeleri sınıflandırarak hem teşhisi kolaylaştırıyor hem de diş beyazlatma tedavisinde yol gösteriyor. Diş renklenmeleri temel olarak 2 sınıfta incelenir. Bunlar:

• Dışsal renklenmeler; bu renklenmeler dişlerin dış etkenlerle yüzeyinin boyanmasıdır. Genelde sarı, gri ve siyah renklerde görünmektedir. Dış renklenmelerin sebepleri şunlardır;
• Kötü ağız hijyeni
• Dental plak
• Renkli bakteriler
• Şarap ve alkol ürünleri
• Klorheksidin içerikli gargaralar
• Sigara, kahve ve çay
• İlaç kullanımı
• Eski ve kötü, dolgu ve restorasyonlar
• Metal solunması
• Diş eti hastalıkları kaynaklı
• Nasmit zarı

İç renklenmeler; dişin mine ve dentin dokusunu içten tutan renklenmelerdir. İki temel başlıkta incelenir. Bunlar;

• Canlı dişler
• Genetik durumlar
• Dentinogenezis imperfekta
• Talasemi
• Amelogenezis imperfekta
• Yaşlanma
• Kan hastalıkları
• Dentin displazisi
• Florozis
• İlaç kullanımı
• Travma
• Metal restorasyonlar
• Cansız dişler
• Diş pulpası hastalıkları
• Travmalar
• Diş çürükleri
• Başarısız kanal tedavisi
• Kanal tedavisi malzemeleri

Diş Beyazlatmada Kullanılan Maddeler 

Diş beyazlatma tedavisinde birçok kimyasal madde kullanılmaktadır. Bunlar hakkında halen araştırmalar devam etmektedir. Birçoğu güvenle kullanılmaktadır. İçerdikleri kimyasal maddelerin her birinin farklı özellikleri ve kullanım alanları vardır. Bu maddeler mutlaka diş hekimi kontrolünde kullanılmalıdır. Kontrolsüz kullanımlarda çok daha kötü durumlar ortaya çıkmaktadır. Bu kimyasal maddeler şunlardır:

• Hidrojen peroksit; diş hekimliğinde diş beyazlatmak için en çok kullanılan maddedir.
• Sodyum perborat; toz halinde kullanılan bir maddedir. Hidrojen peroksit maddesinden daha güvenli ve kontrolü kolay bir kimyasal maddedir.
• Karbamid peroksit; düşük konsantrasyonları hastalar tarafından özel plak içerisinde kendileri evde kullanılabilmektedir. Yüksek konsantrasyonları hekim kontrolünde kullanılmaktadır.
• Süperoksal
• Pyrozon
• Karbopol
• Sodyum askorbat

Diş Beyazlatma Çeşitleri

Diş beyazlatma tedavisi mevcut olan renkleşmenin hangi sebepten kaynaklandığına göre yapılır. Kullanılan tekniğe göre 2 başlıkta bu tedaviler yapılır. Bunlar:

• Kimyasal Beyazlatma tedavisi; diş renginin kimyasal maddeler kullanılarak beyazlatılması işlemidir. En çok hidrojen peroksit ve ona eklenen maddeler kullanılmaktadır. 2 durumda yapılabilmektedir. Bunlar;
• Canlı dişlerde beyazlatma; halen canlılığını sürdüren dişlerde beyazlatma tedavisi yapılabilmektedir. 2 tipte yapılabilir;
• Ofis tipi; diş hekimi kontrolünde yapılmaktadır ve güvenlidir. Dişlerde hızlı sonuç alınır. %35’lik hidrojen peroksitler jel veya macun şekilde kullanılır. Hidrojen peroksit diş eti ve yumuşak dokulara zarar verebilir ve bunun anlaşılması için anestezi yapılmaz. Hidrojen peroksitin etkisinin arttırılması için özel ışıklar kullanıla bilmektedir. Plazma ark ve tungten ışık lambaları kullanılabilir lakin bu ısı dişlere zarar verebilir. Tedavi haftada 1 kere olmak kaydıyla 2-5 seansta tamamlanabilir.
• Ev tipi; hastalar hekim kontrolünde bu ajanlara evde de kullanabilir. Buna evde diş beyazlatma yani home bleaching denir. Öncelikle hastalar için özel diş beyazlatma plakları ölçü alınarak özel bir şekilde üretilir. Genelde evde canlı diş üzerinde yapılan beyazlatmalarda %15’lik karbamid peroksit kullanılır. Bu plakların ve kimyasal maddelerin kullanımı hekim tarafından hastaya anlatılır. Çeneler sıra sıra beyazlatma tedavisi uygulanır. Ortalama 2-14 gün sürmektedir. Hastalar için piyasa üretilen diş beyazlatma plakları da vardır. Hidrojen peroksit içeriklilerdir. Hastaların tek başına kullanılması olası zararlar yaratabilir. Normal dişler ortalama 2 haftada beyazlarken sigara renklenmesi olan dişler 1 aydan 3 aya kadar beyazlaşabilmektedir.
• Cansız dişlerde beyazlatma; kök kanal tedavisi görmüş dişlerde kullanılan malzemelere bağlı olarak zaman içerisinde dişlerde renkleşmeler olabilmektedir. Bu renkleşmelere diş hekimleri tarafından diş beyazlatma tedavisi uygulanabilmektedir. Bu tedaviler şunlardır;
• Walking Bleach; diş hekimleri tarafından yapılan kısa seanslı tedavilerdir. Güvenli ve başarılı bir tekniktir. Bu teknikte oluşabilecek komplikasyonlara karşı dişler lastik örtülerle izole edilir. Dişte tekrardan kavite açılır ve önceki dolgu materyalleri ve pulpa odasındaki kanal dolgu materyali sökülür. Walking bleach tekniğinde sodyum perborat kullanılır ve su veya anestezik solüsyon ile karıştırılır. Dişin içerisine sıkıca yerleştirilir ve üzeri en az 3 mmlik geçici dolgu materyali ile kapatılır. Dişlerin etrafındaki bu solüsyondan bulaşmışsa iyice temizlenir. Hasta 2 hafta sonra tekrar çağırılır ve diş kontrol edilir. İstenilen seviyede diş beyazlamamışsa sodyum perborat tekrardan yerleştirilebilir veya %30’luk hidrojen peroksitle karıştırılarak kullanılır.
• Termokatalitik tedavi; Diş hekimleri tarafından yapılır. Bu teknikte %30’luk hidrojen peroksitin pulpa odasına konularak özel ışıklarla ısıtılmasıdır. Bu yöntemde çok fazla komplikasyon meydana geldiğinden rutin olarak kullanılmamaktadır.
• Ultraviyole fotooksidasyon tedavisi; diş hekimleri tarafından yapılır. Bu teknikte dişin pulpa odasına %30’luk hidrojen peroksit konulur ve dişin ön kısmından 2 dakika süre ile ultraviyole ışık uygulanır.
• Diş yüzey aşındırma ile beyazlatma tedavisi; dişlerin mine dış yüzeyinin çok küçük kısımlarındaki yüzeysel renkleşmeler için dişler çok küçük miktarlarda aşındırılabilir. Aşındırılan mine dokusuna göre 2 şekildedir. Bunlar;
• Mikroabrazyon; 0,2 – 0,3 mmlik derinlikteki renklenme ve defektlerde kullanılır. Bu defektlerin üzerine %11-18’lik Hidroklorik asit uygulanır ve bu alanlar ortadan kaldırılır. Pomzalarla da dişler mikron düzeyinde aşındırmalar yapılabilir. Kısa süren tedavilerdir. Bu tedavi sonrası dişler üzerine flor uygulanması lazımdır.
• Makroabrazyon; bu teknikte ise aşındırıcı frezler kullanılır. Renklenme ve defekt alanı temizlenir ve dişler üzerine flor uygulanır.

Genelde çok derin olmayan florozis vakalarında bu teknikler uygulanır. Dişler üzerinden madde kaldırılacağı için dişlerde hassasiyet olur. Flor uygulanarak bu hassasiyetin giderilmesi amaçlanır.

Mevcut olan kaplamalarınız zamanla ağız içi etkilerle renk değişikliği olabilmektedir. Diş hekiminize başvurarak porselen ve seramik kaplamalarınızı yeniletebilirsiniz.

• Lazerle Diş Beyazlatma: lazerle diş beyazlatma son dönemlerde sıklıkla kullanılan bir yöntemdir. Tamamen diş hekimleri kontrolünde yapılması gerekir aksi takdir zararları olabilir. Diş hekimi aşındırıcı maddeleri diş yüzeyine sürerek üzerine lazer uygulayabilmektedir. Dişler bu sayede yüzeyel renkleşmelerden kurtulabilirler.

Evde Uygulanabilecek Diş Beyazlatma Teknikleri

Hastalar evde uygulayabileceği diş beyazlatma teknikleri sınırlıdır. Diş beyazlatma hekim kontrolünde olması gereken bir tedavidir aksi takdirde istenmeyen komplikasyonlar meydana gelebilmektedir.

Hastalar evde hekiminin kontrolüyle vital home bleaching yapabilmektedir. Çok etkili bir tedavidir.

Bazı diş macunları diş beyazlatıcı özellikleri vardır. Bunlar içeriğindeki aktif karbon özelliği ile diş yüzeyinde mikron aşındırmalar yapabilmektedir. Zamanla dişler yüzeyindeki renkleşmeler kalkarak dişler kısmen beyazlayabilmektedir.

Piyasada bazı markaların diş beyazlatma jeli, kalemleri, pastası ve setleri vardır. Bunlar içeriğinde aşındırıcılar içermektedir. Bunların kullanımında dişlerde yüzeyel aşındırmalar ile beyazlık sağlamaktadır lakin kontrolsüz kullanımında dişlere zarar vermektedir. Hastalar bu şekilde diş beyazlatmak istiyorsa yine diş hekimi kontrolünde bunları kullanmalıdır. Bu ürünlerin kullanımı İleriki dönemlerde dişlerdeki bu aşınmalar hassasiyet ve plak oluşumunu arttıracaktır. Sonrasında ise dişler daha kolay bir şekilde renklenmeler meydana gelecektir. Diş beyazlatma için en doğru yol diş hekiminize gitmenizdir. Böyle farklı ve tam araştırılma yapılmayan ürünlerin kullanımı zararlıdır.

Doğal Yollarla Diş Beyazlatma

Halk arasında evde doğal yollarla diş beyazlama yöntemleri dolaşmaktadır. Bunların uygulanması dişlere çok ama çok zararlıdır. Bunları tek tek incelersek zararları değişebilmektedir. Bunlar;

• Limon ile diş beyazlatma: limon dişlerin 1 numaralı düşmanıdır. Bırakın bu zararı bir de diş beyazlatmak için bu yöntemi kullanırsanız kısa sürede dişlerinizde mine çok aşınacaktır ve hassasiyet inanılmaz derecede olacaktır. Bir de üstüne zamanla diş çürüklerinde artış meydana gelecektir.
• Karbonatla diş beyazlatma: karbonat yapısından dolayı dişler üzerinde mikron aşındırmalar yaparak dişlerinizin yüzeyel renkleşmeleri kaldırabilmektedir. Kısa süreli kullanılabilir fakat uzun dönemde dişleri fazla aşındırır. Karbonat zaten diş macunlarının temel içeriklerinden biridir ekstradan kullanılmasına gerek yoktur.
• Çilekle diş beyazlatma: çilek içerisinde malik asit barındırır. Malik asit dişlere zararlıdır ve aşındırır. Böyle bir yöntemin denenmesi dişlere zararlıdır.
• Hindistan cevizi yağı: hiçbir faydası yoktur. Denenmemesi lazımdır.
• Zerdeçal kullanımı: hakkında hiçbir araştırma yoktur çünkü diş beyazlatma özelliği yoktur.
• Ceviz kabuğu ile diş beyazlatma: diş beyazlatma özelliği yoktur hatta kullanımı diş ve dişetlerinize zarar verebilir.
• Muz kabuğu kullanımı: böyle bir diş beyazlatma yöntemi mevcut değildir.
• Diş beyazlatma kürleri: böyle kürlerin kullanılmaması lazımdır. İçeriği belli olmayan şeyler diş ve dişetlerine zarar verebilir.
• Elma sirkesi kullanımı: içeriğinde malik asit bulunur ve dişlere zararlıdır. Kullanılmaması lazımdır.
• Alüminyum folyo ile diş beyazlatma: Alüminyum folyo kullanılması dişetlerinde travma yapabilir. Oldukça zararlıdır, kullanılmamalıdır.
• Sigara külü ile diş beyazlatma: diş renklenmelerin başlıca sebeplerinden biri sigara iken bir de bu yöntemin kullanılması mantık dışıdır.
• Portakal kabuğu ile diş beyazlatma: portakal, limon gibi turunçgillerde sitrik asit bulunur ve dişlerin 1 numaralı düşmanıdır.
• Yeşil ceviz kabuğu ile diş beyazlatma: hakkında diş beyazlatma ile ilgili bir araştırma yoktur. Denenmemelidir.
• Kömürle diş beyazlatma: kömürle diş beyazlatma direk olarak mümkün değildir. Diş ve dişetlerine zarar verir. Mide bulandırarak kusmaya sebep olur ve dişleriniz aşındırır. Üstüne bir de daha da renklenmesine sebep olur.
• Tarçınla diş beyazlatma: hakkında diş beyazlatma ile ilgili bir araştırma yoktur. Denenmemelidir.
• Tuzla diş beyazlatma: tuz diş beyazlatmaz. Tuzlu su ile gargara kullanımı ağız sağlığı açısından faydalıdır.
• Himalaya tuzu: hakkında diş beyazlatma ile ilgili bir araştırma yoktur. Denenmemelidir.
• Susam yağı kullanımı: hakkında diş beyazlatma ile ilgili bir araştırma yoktur. Denenmemelidir.
• Gliserinle diş beyazlatma: gliserinin diş beyazlatma ve tek kullanılmasının faydası yoktur. Zaten diş macunlarının içerisindeki temel maddelerden biridir.
• Soda ile diş beyazlatma: hakkında diş beyazlatma ile ilgili bir araştırma yoktur. Denenmemelidir.
• Türk kahvesi ile diş beyazlatma: akıllara zarar bir yöntemdir. Diş renkleşmelerinin en büyük sebeplerinden biridir.

Diş Beyazlatma Tedavisi Ne Kadar Sürer

Diş beyazlatma bir veya birkaç seanstan meydana gelen bir tedavidir. Ortalama 2-5 seansta tamamlanır. Seanslar 2 hafta aralıklarla yapılır. Her seans ortalama 30-45 dakika sürer.

Diş Beyazlatma Kalıcı mıdır?

Diş beyazlatma tedavisi sonrası etkinin süresi hastanın günlük yaşamındaki faaliyetlere göre değişebilmektedir. En önemli faktör ağız hijyenidir. Sigara, kahve ve çay kullanımı bu süreyi belirler. Diş çürükleri ve dişeti hastalıkları varlığında süre kısalabilir. Kalıcı beyazlatmalar olabilmekteyken 1 ila 3 yıl arasında süren beyazlatmalarda olabilmektedir.

Diş Beyazlatmanın Yan Etkileri ve Zararları

Her tedavi gibi diş beyazlatmasının da yan etkileri ve zararları olabilmektedir. Bunları en aza indirmek hekime ve hastanın sonraki ağız bakımına vereceği önlemlere bağlıdır. Bu yan etki ve zararlar şunlardır:

• Dişler beyazlatma sonrası mineral içeriğinde değişiklik olacağından restorasyon yapımlarında bağlantı sorunları olabilir
• Hidrojen peroksit gibi kimyasallar dişetlerinde ve yumuşak dokularda yanıklara sebep olabilir
• Diş beyazlatma sonrası dişlerin kırılganlığı artabilir
• Diş beyazlatma tedavileri sırasında dişler lastik örtülerle ve tamponlarla iyi izole edilmezse bu kimyasallar ve ürünleri dişlerin kökünde rezorbsiyona sebep olabilirler.
• Aşındırma işlemleri kontrollü bir şekilde yapılmazsa fazla aşınarak hassasiyetin artmasına ve ileriki dönemlerde diş çürüklerinde artışa sebep olabilir.
• Diş beyazlatma sonrası hassasiyet olabilir. Bu hassasiyet birkaç gün sürebilir.
• Canlı diş beyazlatmalarında kullanılan kimyasal maddeler diş pulpasına zarar verebilir
• Lazerle diş beyazlatma yapılırken kontrollü kullanılmazsa fazla ısınmaya sebep olarak hem diş pulpasına zarar verebilir hem de dişeti ve yumuşak dokulara zarar verebilir

Bütün bu yan etki ve zararları olabilse de doğru teşhis, iyi bir planlama ve kontrollü şekilde tedavi ile diş beyazlatma güvenli ve sağlıklı bir tedavidir.