Diş Eti Ağrısı

Diş Eti Ağrısı Nedir?

Diş eti ağrısı enfeksiyon, travma, sistemik ya da bölgesel durumlara göre diş etinde gelişen yanma, batıcı, kaşınma, zonklama tarzında hislerdir. Hastalara çok rahatsız eden sosyal ve psikolojik durumlara sebebiyet verebilir.

Diş Eti Ağrısı Belirtileri Nelerdir? 

Hastalarda ağrı batıcı, yanıcı, zonklayıcı ve baskı tarzında olur. Hastalar genelde ilk belirti olarak diş etinde fırçalamada kanama ve ağrı bulgusu olur. Zamanla diş etinde şişme, kızarma belirtilerde eklenir. Hastalar yemek yerken diş etinde ağrı ve kanama da meydana gelir. Bu belirtiler kısa süre içerisinde meydana gelir.

Diş Eti Ağrısı Sebepleri Nelerdir?

Diş eti ağrısı birçok nedenden dolayı olabilir. Bu sebepler genelde kısa süre içerisinde meydana gelirler. Hastalar belirtilerden dolayı rahatsız olurlar.

Travmaya Bağlı Diş Eti Ağrısı

• Travmaya bağlı diş eti ağrısı en çok kaplamalarda görülür. İyi yapılmamış kaplamalarda Diş eti ile temas eden kısmı fazla baskı yapar veya kesici kısmı diş etiyle temas ediyorsa diş etinde batıcı tarzda ağrı yapar zamanla diş eti şişer.
• Hareketli protezlerde de benzeri durum vardır. Protez dişsiz kısımlarındaki diş etine fazla baskı da batıcı tarzda ağrı verir, yine aynı şekilde hareketli protezlerin metal parçaları da diş etine fazla baskı uygulayarak veya diş etiyle temas eden sivri kısmı varsa diş etinde ağrı yapar.
• Travmaya bağlı diğer etkenlerden diş etini yaralamak. Sert fırçalar ve sert fırçalamak, tırnakla diş etine zarar vermek, kürdan vb aletlerle diş etine zarar vermek. Böyle durumlarda diş etinde başlıca enfeksiyon ve çekilme meydana gelir.

Enfeksiyona Bağlı Diş Eti Ağrısı

Enfeksiyona bağlı diş eti ağrısı çok sık görülen bir durumdur. Bu durum genellikle kişinin dişlerini fırçalayamamasına bağlı olarak dental plak oluşur ve diş eti iltihabı meydana getirir. Diş etindeki iltihabın başlıca belirtileri kanama, ağrı, şişlik, renk ve kıvam değişimidir. Burada ağrı yanıcı, kaşıntı ve baskı şeklinde olur. Hasta dişlerini fırçalarken diş eti kanar ve ağrır.

Nadir olarak hastalarda Nekrotizan Ülseratif Gingivitis denilen bir hastalık oluşabilir. Bu hastalık diş etinde çok ağrılı bir durumdur. Hasta diş etine dokunulduğunda ağrı dayanılamayacak kadar çoktur. Diş etinde zımba deliği gibi alanlar, yoğun enfeksiyon ve sistemik bulgular mevcuttur.

Diş apseleri de diş eti ağrısına sebebiyet verir ve şiddetlidir. Apsenin bulunduğu konum bu durumda önemlidir. Diş eti ile mi sınırlı yoksa daha kemik ile ilişkisine bakılır. İki durumda çok ağrıya sebep olur ağrı zonklama tarzında meydana gelir.

Yirmilik Diş Varlığında Diş Eti Ağrısı

En çok alt çene yirmi yaş diş eti bölgesinde görülür. Yirmi yaş dişinin normal şekilde çıkamamasına bağlı olarak üzerindeki diş eti hala varlığını sürdürür. Bu diş eti kısmen veya tamamen dişi kaplayabilir. Böyle durumlarda ağrı batıcı ve zonklayıcı tarzda olur. 

 Ağrı sebepleri şunlardır:

• Ağız kapama sırasında üstteki diş, alttaki yirmi yaş dişinin üzerindeki diş etine baskı yaparak ağrıya sebep olabilir.
• Alt yirmi yaş dişi, üzerindeki diş eti onu tam kaplamamıştır ve aradaki açıklıktan gıda birikimi olarak hasta temizleme imkânı olmaz. Böyle durumlarda zamanla enfeksiyon, ağrı ve şişlik gelişir. Bu duruma perikoronitis denir.
• Alt yirmi yaş dişi ağza tam sürememesine bağlı olarak üstündeki diş etine baskı yaparak ağrıya neden olabilir.

Gripte Diş Eti Ağrısı

Hasta Grip olduğu zamanlarda vücutun savunması azalacağından ağızda aftlar çıkabilir. Bu aftlar diş etinde de çıkabilir ve ağrıya neden olur genellikle kaşınma ve baskı tarzında meydana gelir.

Diyabette Diş Eti Ağrısı

Diyabet hastalarında ağız bulguları çok sık görülür. Kötü kontrollü diyabetlerde ağız kuruluğu oluşur. Tükürüğün azalmasıyla diş etlerinde şişme, kızarmalar ve ağrılar oluşur. Ağrı yanma tarzındadır.

Diğer Hastalıklara Bağlı Diş Eti Ağrısı

Ağızda ve diş etinde bulgu veren birçok hastalık vardır. Bunlar diş etinde bulgu verdikleri zaman şiddeti ve türü değişken ağrılara sebep olurlar. Bunlar görülmesi çok yaygın olmasa da; Liken planus, Oral candidalar, Pemfigus, Bülloz pemfigoid, Skatrisyel pemfigoid vb gibi hastalıklar diş etinde de bulgu vererek ağrı, şişlik , soyulmalar olur. Ağrı batıcı, yanma tarzındadır.

Diş Eti Ağrısının Teşhisi Nedir?

Hasta diş eti ağrısı durumunda diş hekimine ağrının ne türlü olduğunu söyler. Bununla birlikte diş etinde fırçalarken ve yemek yerken kanama olup olmadığı sorulur. Ağrısının ne zamandır olduğu öğrenilir. Hastaya genel sistemik durumu sorulur.

Daha sonra ağız röntgeni alınır ve hekim ağız içi muayene eder. Burada hekim ilk önce gözle muayene eder etkenin travmadan kaynaklı mı yoksa diğer faktörlere bakılır. Diş etinin rengi, formu, şişliğine bakılır. Diş eti hastalıkları için en önemli faktör kanamadır. Hekim diş eti ceplerini periodontal sond yardımıyla muayene eder ve kanama ile ceplerin derinliğine bakılır. Kanama varlığında diş etinde enfeksiyon varlığı kesindir.

Hekim alınan röntgen ile hastalığın diğer dokulara ulaşıp ulaşmadığına bakar. Eğer kemiğe kadar ulaşmışsa hastada diş eti çekilmesi bulgusu ve cep derinliğinde artış söz konusudur.

Diş Eti Ağrısının Tedavisi Nelerdir?

Diş eti ağrısının tedavisinde etken faktöre yönelik tedavi yapılır. İlk önce etken faktör tespit edilip ona göre tedavi planlaması yapılır.

Travmaya Bağlı Diş Eti Ağrısının Tedavisinde

İlk tedavi neden olan etkenin ortadan kaldırılmasıdır. Kaplamalardan kaynaklı ağrılarda, kaplamalar yenilenmeli veya sökülerek diş etinde ağrı yapan kısmı düzeltilmelidir.

Hareketli protezlerde ise Ağrı yapan kısım düzeltilmeye çalışılır ama mümkün değilse o da tekrar yapılmalıdır.

Diğer faktörlerde hastanın kendi eğitimi önemlidir. Kötü alışkanlığının önüne geçmesi gerekir. Sert fırçalıyorsa daha yumuşak kıllı fırçalar ve bileğiyle çok bastırmaması önerilir. Tırnak yeme, kürdan ile zarar verme durumunda ise hemen bu alışkanlıklar terkedilmelidir.

Enfeksiyona Bağlı Diş Eti Ağrısının Tedavisinde

Etken bakterilerdir. Bu bakteriler diş etinde enfeksiyon yapmışlardır. Periodontoloji uzmanı Kavitron denilen aletle diş eti birleşimindeki ve diş eti cebindeki bakterileri oradan uzaklaştırır. Yapılan bölgeye göre hafif acı veren bir işlemdir, yine bölgesine göre zorluğu değişir.

Hekim bir veya birçok seansta tedaviyi yapabilir. Tedavi sonrası başarı hastanın ağız hijyeni ile orantılıdır. Hasta mutlaka günde en az 2 kere dişlerini doğru bir biçimde fırçalamalıdır. Bu tedavinin ilk seansından sonra ağrı ve diğer bulgular zamanla azalır, kaybolur. Hastalar ilaç kullanımına gerek yoktur. Tedavi sonrası günde 2 kere tuzlu su ile gargara da yapabilirler.

Nekrotizan ülseratif gingivitis hastalarında tedavi birkaç basamaktan meydana gelir:

• İlk olarak hastadan detaylı hikayesi alınır, ağız çok ağrılı olacağından müdahile çok sınırlıdır. Hastanın ateşi ölçülür, lenf nodları kontrol edilir, ağız içi muayene yapılır. Hastada halsizlik, beslenme bozukluğu ve uyku düzensizliği vardır.
• İlk seansta hastaya bir müdahile edilmez, sistemik bulgulardan dolayı antibiyotik verilir -eritromisin 500mg 2x1 7 gün- %3 lük oksijenli su ile 2 saatte bir gargara yapılır ve klor heksidinli gargara verilir. Hasta istirahat etmesi söylenir, sigara, alkol ve baharatlar kullanılmaması gerekir.
• İkinci seans 2 gün sonra yapılır ve hasta kısmen rahatlamıştır. Bu seansta periodontoloji uzmanı kısmen diş eti tedavisine başlar.
• Üçüncü seans 5 gün sonra yapılır ve hasta epey rahatlamıştır. Periodontoloji uzmanı artık diş eti tedavisini rahatça yapabilir. Hasta yumuşak bir fırça ile diş fırçalamaya başlaması söylenir.

Diş Apselerinde Tedavisinde

Diş apseleri 2 türlü olur. Diş eti ile sınırlı olan ve kemiği de içine alan apseler. Diş eti ile sınırlı olanlarda tedavi çok basittir. Genellikle etken diş etinde yemek artığı, kürdan gibi cisimler sıkışmasıyla olur ve çıkarılmasının ardından hemen geçip ağrı ortadan kaybolur. Diğer apse türünde apsenin oradan boşaltılması lazımdır. Apse içindeki iltihap 2 yolla boşaltılır:

• İltihap diş etinden kendi yoluyla boşaltılır (fistül varlığında)
• Periodontist tarafından cep yoluyla veya apsenin kesilmesiyle boşaltılabilir.

Sistemik duruma göre antibiyotik verilebilir, ağrı kesiciler diş eti ağrısından ziyade kemikten gelen ağrıyı geçirmeye yöneliktir. Apsenin tedavisinin ardından ağrı kolaylıkla geçer.

Yirmilik Diş Varlığında Diş Eti Ağrısı Tedavisinde 

Hasta ilk olarak Ağız, diş ve çene cerrahına gitmelidir. Hastadan mutlaka diş röntgeni alınarak o bölgedeki yirmi yaş dişinin durumuna bakılır.

İlk tedavisi seçeneği ve en çok yapılan tedavi yirmi yaş dişinin çekilmesidir. Kesin bir tedavidir. Yirmi yaş dişinin ağız içindeki konumu normalse ve yanındaki diğer büyük azı dişlerin durumuna bağlı olarak ağızda tutulabilir. Bu durumda yirmi yaş dişinin üzerindeki diş eti kesilerek çıkartılır ve yirmi yaş dişi ağız boşluğunda görülür hale getirilir. Bu kesilerek çıkarılma işlemine operkülektomi denir. Operkülektomi lokal anesteziyle yapılır. Operkülektomi operasyonu sonrası hasta takip edilir, oradaki diş etinin tekrardan büyüyüp kapatması durumu olabilir. Tekrarlayan durumlarda operasyon yenilenir veya yirmi yaş dişinin çekimi yapılabilir.

Gripte Diş Eti Ağrısı Tedavisinde 

Hastalar için bu dönemde ağız hijyeni çok önemlidir. Günde en az 2 kere dişlerini fırçalamalıdırlar. Hasta dişlerini yumuşak fırçalamalıdır. Bu aftlar için herhangi bir tedaviye gerek yoktur çıktıktan birkaç gün içinde kendiliğinden kaybolur. Bu durumlarda hastalara önerilerde bulunulur. Acı, ekşi, baharatlı yemekten kaçınılması lazımdır, sigara içilmemesi lazımdır.

Diyabette Diş Eti Ağrısının Tedavisinde

En öncelikli tedavi ağız hijyenidir. Hasta günde en az 2 kere dişlerini fırçalamalıdır. Diyabet kontrolü için ilaçlarını almalı ve beslenmesine dikkat etmelidir. Hastalar mutlaka periodontistlere başvurmalıdırlar. Profesyonel bir diş eti tedavisi ile hastalarda ağrı zamanla azalır. Çok ileriki durumlarda doksisiklin içerikli antibiyotik kullanımı gerekebilir.

Diğer Hastalıklara Bağlı Diş Eti Ağrısı Tedavisinde

Öncelikle hasta periodontoloji uzmanına gitmesi gereklidir. Tanısı koyması zor olan hastalıklardır. Özel tedavileri vardır. Yine de hasta için en önemli faktör ağız hijyenidir.

Diş Eti Ağrısı Tedavi Edilmezse Ne Olur?

Diş eti ağrıları genelde tek başına gözükmeyen durumlardır ve asıl etken daha da ilerleyerek ciddi sorunlar doğurur. Bunlar:

• Travmalarda ağrıyla birlikte artık enfeksiyon başlar ve ilerler. Zamanla diş eti çekilmesiyle birlikte diş destek kemiğinde kayıp gözükür. Bu durum geri dönüşümsüzdür. Daha da ilerlerse artık diş ve protez kaybıyla sonuçlanır.
• Enfeksiyon varlığında diş eti ağrıları ilk başlarda sadece diş eti ile sınırlı iken tedavi edilmezse ve diğer faktörlerle birlikte alttaki kemik dokusuna yayılır. Zamanla diş eti çekilmesi, kemik kaybı ve diş kaybı ile sonuçlanır.
• Enfeksiyon kişinin zamanla bağışıklık sistemini düşüreceğinden çok daha ağır durumlar olabilir. Hastada ateş, boğazda şişlik hatta ileriki yaşlarda diyabet ve kalp hastalıklarına zemin hazırlayacaktırlar. İleri yaşlarda kalp ve diyabet hastalarında bu hastalık tedavi edilmeyip çok ilerlerse hayati risk oluşturabilir.
• Enfeksiyon infektif endokardit hastalarında tedavi edilmezse ölümcül sonuçlar doğurur.

Diş Eti Ağrısına Ne İyi Gelir?

Temel olarak en iyi gelen şey diş fırçalamaktır. Hastalar tuzlu su ile gargara yapabilirler. Alkolsüz ağız bakım gargaralarda diş eti ağrısını azaltabilmektedir.

Doktorunuzun önerdiği su içerisine az miktarda topikal anestezik karıştırılarak çalkalama da geçici süreyle ağrınızı azaltır. 

Hastalar ağrı çektiği dönemlerde acı, ekşi ve baharatlı gıdalar tüketmemelidirler. 

Diş Eti Ağrısına Ne İyi Gelmez?

Hastalar dişlerini kesinlikle sert fırçalamamaları lazımdır, aksi takdirde ağrı artacaktır.

Acı, ekşi ve baharatlı gıdalar ağrıyı epeyce arttıracaklardır.

Hastalar bu dönemde sigara ve alkol kullanmamalılardır. Alkol diş etini yakıcı ağrı oluşturur.

Yine bu dönemde hastalar diş etlerine kürdan, tırnak gibi şeylerle dokunmamalıdırlar, bunlar ağrıyı tetikler.

Diş Eti Ağrısında İlaç Kullanımı Nedir?

Diş eti ağrısında hekiminiz ilaç önermediği sürece kesinlikle ilaç kullanılmamalıdır. Hekim bazı durumlarda enfeksiyon sistemik etkenler gösterdiği zaman veya bağışıklık sistemi zayıf olan hastalarda ilaç önerebilmektedir.

• Genelde enfeksiyon için amoksisilin grubu ilaçlar önerilir. Ağrı içinde genelde dexketoprofen içerikli veya parasetamol içerikli ağrı kesiciler önerilmektedir. Bunlarında yanında klor heksidin içerikli ağız gargaraları kullanılmaktadır.

Hamilelikte Diş Eti Ağrısı Nedir?

Kadınlarda ergenlikten menopoza kadar olan dönemde bazı hormonların artışına bağlı olarak diş eti iltihaplarında artış gözlenebilir. Bu iltihapla beraber şiddetine göre ağrı durumu değişir. Hamilelik döneminde ise birçok hormonun artışıyla diş eti enfeksiyonlarında artış görülür. Özellikle östrojen hormonun artması diş etindeki bazı bakteriler tarafından algılanarak o bakterinin sayısında ciddi bir artış görülür. Bu durumda diş etinde şişlikler, kanamalar ve ağrı gözükür.

Hamilelik döneminde annenin bağışıklık sistemi baskılandığı için diş eti enfeksiyonlarında artış gözlenebilir ve bu durumda ağrı meydana gelir.

Bu enfeksiyon hamilelerde prostoglandin sentezini arttırarak düşük doğum ağırlığı veya düşüklere sebep olabilmektedirler.

Hamilelik döneminin 2. ve 3. Döneminde ortaya çıkan hamilelik tümörleri gözlenebilir. Ağız içerisinde hamilelik tümörünün bulunduğu yerlerde enfeksiyonla beraber ağrı gözlenir.

Hasta hamilelik döneminde çok iyi bir ağız hijyenine sahip olmasına rağmen enfeksiyonla beraber ağrı oluşması çok sık gözlenir. Yine de hasta için en önemlisi iyi bir ağız hijyenidir günde en az 2 kere dişini fırçalaması gerekir. Diş hekimi tedavisi bebeğin sağlığı açısından önerilmez ama çok ciddi durumlarda bu enfeksiyon bebeğin sağlığını da tehlikeye atacağından en uygun 3. ve 6. Aylar arası tedavidir.

 Hasta herhangi bir ilacı kesinlikle kullanmamalıdır. Ancak doktorunun onayıyla bazı ilaçları kullanabilir. Hamilelik tümörleri genellikle sadece hamilelik dönemi ile sınırlıdır kendiliğinden geçerler, çok nadir hamilelik sonrasında ağızda kalırlar. Bu durumda cerrahi olarak çıkartılabilirler.

Çocuklarda Diş eti Ağrısı Nedir?

Çocuklarda diş eti ağrısı en sık olarak diş eti enfeksiyonlarıyla beraber görülür ve ağrı birçok farklı tarzda olabilir. Bu enfeksiyonlarında diş eti ağrılı, şiş ve kırmızı bir yapıdadır.

Yine çocuklarda en sık görülen ağrı sebeplerinden biri Sürme kistidir. Sürme kisti mavimsi bir renkte olup şişlikte görülür. Sebebi alttan gelen dişin üstündeki diş eti dokusunu geçememesi ve orada kanla dolup şişlik yapmasıdır. Üstteki dişten dolayı çocuk ağzını kapattığında o şişliğe değerek ağrının daha da artmasına neden olabilir. Ağrı genelde zonklama ve kaşıntı tarzında olur.

Çocuklar ergenlik döneminde hormonların artmasından dolayı diş eti enfeksiyonlara daha farklı bir yanıt verir. En küçük bir enfeksiyonda bile ağrı artabilir. Hasta bu dönemde diş teli tedavisi görüyorsa, ağız bakımı zorlaşacağından enfeksiyonlar kaçınılmaz hale gelir ve ağrı gözükür.

Çocuklarda da nekrotizan ülseratif gingivitis nadirde olsa görülebilir. Daha çok down sendromlu çocuklarda gözlenir ve ağrıya neden olur.

Çocuklarda su çiçeği, kızamık, kızamıkçık gibi hastalıklarda diş etinde bulgular verebilir, bu durumda çocukta diş etinde ağrılar gözlenir.

Çocuklarda nadirde olsa bazı sendromlarda diş etini tutan bulgular gözlenebilir ve bu da şiddetli ağrılara sebep olabilir. Bunlar papillon lefevre sendroumu, chediak higashi sendromu, lökosit adezyon eksikliği gibi sendromlar vücut savunmasını düşürdüğünden diş etinde fırsatçı enfeksiyonlara sebebiyet verirler bu yüzden de diş etinde şiddetli ağrılar gözlenir.

Lösemi hastalarında da vücut savunması azalacağından diş etinde enfeksiyonlarla beraber ağrı gözlenecektir.

Çocuklarda Diş Eti Ağrısı Tedavisinde;

Sürme kisti tedavisinde genelde tedavi gerekmez ama ağrı durumunda kistin bulunduğu yere marsüpyalizasyon denilen işlem gerçekleştirilir. Bu işlem oradaki kistin boşaltılmasıdır. Boşaltıldıktan sonra kistte ağrı ve şişlik geçer, alttaki diş rahatça ağız içine sürer.

Diğer hastalıklarda hastalara tedavi için öneri ağız hijyenidir. Düzenli olarak günde en az 2 kere diş fırçalamaları gerekmektedir.

Bebeklerde Diş Eti Ağrısı Nedir?

Bebeklerde ilk diş 6-7. Aylarda sürer. Bebeklerin diş eti yapısı yetişkinlerden farklıdır. Bu farklılıktan dolayı diş etinin dış etkenlere karşı yanıtı değişir. Bebeklerde de sürme kisti çokça rastlanır. Sürme kisti mavimsi bir renkte olup şişlikte görülür. Sebebi alttan gelen süt dişin üstündeki diş eti dokusunu geçememesi ve orada kanla dolup şişlik yapmasıdır. Bebek ağzını kapattığında kistin üst çenesiyle temasında ağrı artar. Ağrı genelde zonklama ve kaşıntı tarzında olur.

Bebeklerde ağrı oluşmasına sebep olan bir diğer hastalık ise primer herpetik gingivostomatittir. Bu hastalık 1 – 3 yaşları arasında sıklıkla rastlanır. Uçuk virüsü olan herpes simpleks tip 1 virüsü bu hastalığa sebep olur. Bu yaşlarda bu virüs dudaklardan ziyade dişli veya dişsiz, diş etinde çok şiddetli ağrılara sebep olur. Ebeveyniler bu virüse dikkat etmeleri gerekir, çok bulaşıcıdır. Bu hastalıkta bebeklerde ateş, boğazda şişlikte görülebilir.

Bebeklerde Diş Eti Ağrısının Tedavisinde;

Sürme kisti tedavisinde genelde tedavi gerekmez ama ağrı durumunda kistin bulunduğu yere marsüpyalizasyon denilen işlem gerçekleştirilir. Bu işlem oradaki kistin boşaltılmasıdır. Boşaltıldıktan sonra kistte ağrı ve şişlik geçer, alttaki diş rahatça ağız içine sürer.

Primer herpetik gingivostomatit tedavisinde genelde 7- 10 günlük sürede kendiliğinden iyileşir. Bu süreçte bebekleri bol su ve düzenli beslenme önerilir, acı ve baharatlı besinlerden uzak durmaları gerekir. Hastalar bu hastalığın çıkmasından ilk üç gün içerisinde tanı konulmuşsa; 15mg/kg 5x1 7 gün boyunca asiklovir kullanabilirler. İlk üç günden sonra bu ilaç verilirse bir etkisi olmaz.

Diş Eti Ağrısı için Hangi Doktora Gidilir?

Diş eti ağrısı protezlerden kaynaklı bir ağrı var ise Diş Protez Uzmanları veya Tecrübeli bir Diş Hekimine başvurulabilir. Hasta ağrıyı hissettiğinden en kısa süre içerisinde diş hekimine gitmelidir.

Diğer diş eti ağrılarında ise Diş eti hastalıkları uzmanına – Periodontist – gidilmelidir. Diş eti hastalıklarında ağrı göz ardı edilemeyecek bir durumdur ve derhal periodontiste başvurulmalıdır.