Diş kisti, çene kemiği veya diş kökü çevresinde oluşan, içi sıvı veya yarı katı madde dolu patolojik bir oluşumdur. Genellikle ağrısız ilerlese de zamanla çene kemiğinde erozyona, diş kaybına veya enfeksiyona yol açabilir. Bu yazıda, diş kisti ameliyatının nasıl yapıldığını, tedavi seçeneklerini ve iyileşme sürecini detaylıca ele alacağız.

Diş Kisti Türleri ve Nedenleri

• Radiküler Kist: En yaygın türdür. Ölü diş pulpası (sinir dokusu) nedeniyle kök ucunda oluşur.
• Dentijeroz Kist: Gömülü dişlerin etrafında gelişir, özellikle 20 yaş dişlerinde görülür.
• Primordial Kist: Diş oluşumu sırasında gelişen nadir bir kist türüdür.

Diş Kisti Belirtileri

• Çenede şişlik veya hassasiyet
• Dişlerde sallanma veya yer değiştirme
• Ağız açmada zorluk
• Yüzde asimetri oluşumu
• Rastlantısal olarak röntgende tespit edilen lezyonlar

Teşhis Yöntemleri

• Panoramik Röntgen: Kistin boyutunu ve konumunu belirler.
• BT (Bilgisayarlı Tomografi): 3 boyutlu görüntüleme ile çene kemiğindeki hasarı değerlendirir.
• Biyopsi: Şüpheli durumlarda kist sıvısı patolojik incelemeye gönderilir.

Diş Kisti Ameliyatı Süreci

1. Lokal Anestezi: İşlem genellikle lokal anestezi altında yapılır, hasta bilinci açıktır.
2. Kistin Eksizyonu: Diş eti flebi kaldırılarak kist duvarı tamamen çıkarılır.
3. Kemik Temizliği: Kistin yol açtığı kemik erozyonu varsa greftleme (kemik tozu) uygulanır.
4. Dikiş ve İyileşme: Bölge kapanarak hasta 7-10 gün sonra kontrole çağrılır.

Ameliyat Sonrası İyileşme
Ameliyat sonrası ilk 24 saat buz kompres uygulanması şişliği azaltır. Yumuşak gıdalarla beslenmek ve sigara kullanmamak iyileşmeyi hızlandırır. Doktorun reçete ettiği antibiyotikler enfeksiyon riskini önler. İlk hafta ağrı kesicilerle kontrol edilebilen hafif ağrılar normal kabul edilir.

Alternatif Tedavi Seçenekleri

• Marsupializasyon: Büyük kistlerde kist boşluğunun ağız ortamına açılarak küçültülmesi.
• Apektektomi: Kistin diş kökü ucundan temizlenmesi, kök kanal tedavisiyle kombine edilebilir.

Riskler ve Komplikasyonlar

• Enfeksiyon (özellikle hasta antibiyotik kullanmazsa)
• Sinir hasarı (alt çene sinirinde geçici uyuşukluk)
• Kistin nüksetme riski (%5-10 arası)

Korunma ve Öneriler
Düzenli diş hekimi kontrolleri, kistlerin erken teşhisini sağlar. Gömülü dişlerin zamanında çekilmesi ve çürük dişlerin tedavisi kist oluşumunu engeller. Ağız hijyenine özen göstererek bakteri plağı birikimi önlenmelidir.

Sık Sorulan Sorular

• "Ameliyat sonrası iz kalır mı?" İşlem intraoral (ağız içinden) yapıldığı için dışarıdan iz görünmez.
• "Kist tekrarlarsa ne yapılır?" Nüks durumunda yeniden eksizyon veya daha agresif cerrahi planlanır.