Düşük ayak (foot drop), ayak bileğini yukarı kaldırma yeteneğinin kısmen veya tamamen kaybolduğu bir nörolojik veya kas-iskelet sistemi problemidir. Bu durum, yürüme bozukluklarına ve denge kaybına yol açarak günlük yaşamı önemli ölçüde etkileyebilir. Düşük ayağın altında yatan nedenler, teşhis süreci ve tedavi seçeneklerini bu makalede detaylıca ele alacağız.

Düşük Ayak Neden Olur?
Düşük ayak, genellikle peroneal sinir hasarı, omurilik yaralanmaları veya kas hastalıklarından kaynaklanır. Peroneal sinir, bacakların alt kısmından geçerek ayak hareketlerini kontrol eden kritik bir sinirdir. Bu sinirin diz bölgesinde sıkışması, travma sonucu zedelenmesi veya diyabet gibi sistemik hastalıklara bağlı hasar görmesi düşük ayağa yol açabilir. Omurilik yaralanmaları (özellikle bel bölgesinde), inme veya multipl skleroz gibi nörolojik durumlar da ayak düşüklüğüne neden olabilir.

Düşük Ayak Belirtileri

• Ayak bileğini yukarı kaldıramama (dorsifleksiyon kaybı)
• Yürürken ayak parmaklarının yere sürtmesi
• Bacak ön kısmında ve ayak sırtında uyuşma veya karıncalanma
• Denge kaybı ve sık tökezleme
• Ayak kaslarında belirgin zayıflık veya atrofi

Teşhis Yöntemleri
Düşük ayak tanısı, fizik muayene ve görüntüleme teknikleriyle konulur:

• Nörolojik Muayene: Refleks testleri ve kas gücü değerlendirmesi.
• Elektromiyografi (EMG): Sinir ileti hızını ölçerek hasarın yerini tespit eder.
• MRI/BT: Omurilik veya sinir sıkışmasına neden olan yapısal anomalileri görüntüler.
• Kan Testleri: Diyabet veya enfeksiyon gibi sistemik nedenleri araştırır.

Tedavi Seçenekleri
Tedavi, altta yatan nedene ve hastalığın şiddetine göre planlanır:

• Fizik Tedavi: Ayak bileği hareket açıklığını korumak ve kas gücünü artırmak için özel egzersizler.
• Ayak Ortezi (AFO): Ayak bileğini destekleyerek yürümeyi kolaylaştıran cihazlar.
• İlaç Tedavisi: Sinir hasarına bağlı ağrı veya inflamasyon için kortikosteroidler.
• Cerrahi Müdahale: Sinir dekompresyonu, tendon transferi veya omurilik cerrahisi.

Rehabilitasyon Süreci
Rehabilitasyon, kas kaybını önlemek ve fonksiyonel iyileşmeyi hızlandırmak için kritik önem taşır. Fizyoterapist eşliğinde yapılan denge egzersizleri, yürüme eğitimi ve elektrik stimülasyonu, hastaların günlük aktivitelere dönüşünü kolaylaştırır.

Korunma Yöntemleri

• Bacak bacak üstüne atmaktan kaçınarak peroneal sinir sıkışmasını önlemek.
• Diyabet hastalarında kan şekeri kontrolüne dikkat etmek.
• Uzun süreli hareketsizlik durumlarında bacakları düzenli hareket ettirmek.

Yaşam Tarzı Önerileri
Düşük ayak tanısı alan hastalar, kaymayan ayakkabılar giymeli ve ev ortamında takılabilecek nesneleri kaldırmalıdır. Yüzme gibi düşük etkili egzersizler, kas gücünü korurken eklemleri zorlamaz.