EBUS (Endobronşiyal Ultrasonografi), akciğer ve solunum yolu hastalıklarının teşhisinde kullanılan ileri bir görüntüleme yöntemidir. Bu teknik, bronkoskopiye entegre edilmiş ultrasonografi sayesinde hava yolları çevresindeki lenf düğümleri ve dokuların detaylı incelenmesini sağlar. Özellikle akciğer kanseri, tüberküloz ve bazı enfeksiyonların tanısında kritik rol oynar.
EBUS Hangi Durumlarda Kullanılır?
- Akciğer kanseri evrelemesi (lenf düğümü metastazlarını değerlendirmek için)
- Açıklanamayan lenf düğümü büyümelerinin incelenmesi
- Sarkoidoz veya tüberküloz gibi granülomatöz hastalıkların tanısı
- Mediastinal kitlelerin (göğüs boşluğundaki anormal oluşumlar) değerlendirilmesi
EBUS Nasıl Uygulanır?
İşlem öncesinde hasta genellikle hafif sedasyon altına alınır. Bronkoskopun ucunda bulunan ultrason probu, hava yollarına yerleştirilir. Ultrasonografi ile gerçek zamanlı görüntüler alınarak şüpheli lenf düğümleri veya kitleler belirlenir. Ardından iğne biyopsisi (EBUS-TBNA) ile bu dokulardan örnekler toplanır. İşlem ortalama 30-60 dakika sürer ve hasta aynı gün taburcu edilebilir.
EBUS’un Avantajları
- Minimal invaziv bir yöntemdir (açık cerrahi gerektirmez).
- Yüksek tanı doğruluğu (%85-95 arası) sağlar.
- Komplikasyon riski düşüktür (kanama veya enfeksiyon %1’den az).
- Lenf düğümlerinin gerçek zamanlı görüntülenmesine izin verir.
EBUS Öncesi ve Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler
Hastaların işlemden 6 saat önce yemek yemeyi ve sıvı tüketmeyi bırakması gerekir. Kan sulandırıcı ilaçlar (aspirin, warfarin) doktor kontrolünde kesilmelidir. İşlem sonrasında boğaz ağrısı veya öksürük gibi geçici semptomlar görülebilir. Bu şikayetler genellikle 24-48 saat içinde kendiliğinden geçer.
EBUS ile Elde Edilen Örnekler Nasıl Değerlendirilir?
Alınan doku örnekleri patoloji laboratuvarında incelenir. Mikroskop altında kanser hücreleri, enfeksiyon etkenleri veya granülomlar araştırılır. Bazı durumlarda genetik testler (EGFR mutasyon analizi) de yapılarak tedavi planı kişiselleştirilir.
EBUS’un Alternatif Yöntemlerle Karşılaştırılması
Mediastinoskopi gibi cerrahi yöntemlere kıyasla daha az risklidir ve iyileşme süresi kısadır. BT rehberliğinde biyopsiye göre ise daha yüksek doğruluk oranına sahiptir. Ancak derin yerleşimli lezyonlarda torakoskopi gerekebilir.