Efor Testi
Efor testi, hastaya belirli kriterlerin dikkate alınmasıyla belirli bir egzersiz yaptırılırken kalp hareketlerinin incelenmesidir.
Efor Testi Nedir?
Efor testi, hastaya belirli kriterlerin dikkate alınmasıyla belirli bir egzersiz yaptırılırken kalp hareketlerinin incelenmesidir. Kalp-damar hastalıklarına tanı koyulması amacıyla yapılmaktadır. Test sırasında kişinin kalbinin iş yükü artırılır. Kalbin iş yükünün artmasına bağlı olarak kalp kasının beslenmesiyle ilgili bir yetersizlik oluşturabilecek rahatsızlığın olup olmadığına bakılır.
Kalp damar hastalıklarının tespit edilmesinde kullanılan efor testi, sağlık kuruluşlarında treadmill adı verilen motorlu koşu bandı üzerinde yapılmaktadır. Efor testi yaptıranlara kardiyolog hekim ve teknisyen eşlik etmektedir. Test sırasında belirli bir efora karşı kişinin kalp ve kan damarlarının verdiği tepki detaylı olarak değerlendirilir. Efor testi doğru şekilde kullanıldığında birçok hastalığın teşhisinde doğru sonuçlar verecektir.
Efor Testi Neden Yapılır?
- Göğüs ağrısı şikayetlerinin kalp hastalıklarına bağlı olup olmadığı değerlendirirken
- Sessiz koroner arter rahatsızlıklarının teşhis edilmesinde
- Kişinin efor kapasitesinin detaylı olarak tespit edilmesinde
- Koroner by-pass hastalarının rutin kontrolleri yapılırken
- Kardiyak riski yüksek olan kişilerin analiz edilmesinde
- Hipertansiyon hastalarında efora bağlı olarak kan basıncı durumunun gözlenmesinde
- Kalp ritim bozukluğu ile efor arasındaki ilişkinin incelenmesinde
- Stent uygulanmış hastaların kontrollerinde
- Bir organda kan sızıntısı olan kişilerde durumun ciddiyetini araştırırken
- Kalp ve damar hastalıklarının araştırılmasında
- Kalp krizi geçiren kişilerde risk durumunu belirlerken
- 40 yaş üzeri hastalarda bir belirti ve şikayet olmamasına karşın kalp ve damar hastalıklarının araştırılmasında
- Tedavi sonrası hastalarda tedavinin etkilerinin incelenmesinde efor testi yapılabilir.
Efor Testi Nasıl Yapılır?
Efor testi sağlık kuruluşunda koşu bandı üzerinde gözetim altında gerçekleştirilir. Test süreci şu şekildedir;
- İlk olarak hastanın göğsüne EKG kaydının alınabilmesi adına elektrotlar yapıştırılır.
- Elektrot yapıştırma işlemi sonrasında hastanın istirahat halindeki nabzı ve tansiyonu ölçülerek kayıt altına alınır.
- Hastanın yatma sırasında, ayakta ve bir dakikalık aralıklarla nefes alıp verirken EKG ölçümü gerçekleştirilir. Alınan sonuçlar kayıt altına alınır.
- Efor testi sırasında düzenli olarak EKG takibi yapılır ve sonuçlar kayıt altına alınır.
- Hastanın belirli aralıklarla kan basıncı ölçülmektedir. Kalp ritmi takibi yapılırken ortalama 3 dakikada bir kan basıncı ölçümü gerçekleştirilir.
- Test başladığında koşu bandı öncelikle yavaş ve düşük eğimli hareket eder. İlk aşamada hastanın tempolu yürümesi, ölçümler için yeterlidir.
- Efor testinde 3 dakika aralıklarla hız ve eğim artırılmaktadır.
- Test boyunca hastanın nabzı izlenir ve her kademe değişikliği yapıldığında tansiyon ölçümü de yapılarak kayıt altına alınır.
Efor testi ortalama 10 dakika sürer. Test sırasında tempo arttıkça kalbe sistematik şekilde artan bir yük getirilir. Efor testi sırasında uygulanan egzersizler hastanın yaşına ve efor kapasitesine göre değişiklik gösterecektir.
Efor testinin verimli olabilmesi için test öncesi muayene sürecinde ve istirahat EKG sonuçlarının değerlendirilmesinde titiz davranılmalıdır. EKG değişikliği olan kişilerde test sonuçları doğru yorumlanmayabilir. Bu durumda hasta farklı değerlendirmelere yönlendirilmelidir.
Efor Testi Bayanlarda Nasıl Yapılır?
Kadınlarda efor testi süreci şöyledir;
- Kadın aday için bünyesine uygun egzersiz programı belirlenir.
- EKG kaydını alabilmek için elektrotlar yapıştırılır.
- Kadın hastanın istirahat nabız ve tansiyon ölçümleri yapılır.
- Kadın hastanın istirahat sırasında EKG kayıtları alınır.
- Efor testi başlatılır ve koşu bandı yavaş ve düşük eğimli hareketlerle başlanarak 3 dakika aralıklarla hız ve eğim yükseltilir.
- Kadınlarda da test süresince nabız izlenir ve her kademede tansiyon ölçülür.
Kadınlarda efor testi sonuçları negatif çıkması durumunda hastanın efor testine uygun olmadığı anlaşılır. Bayanlarda aktif bir iskemi olması durumunda, 2-3 gün içinde göğüs ağrısı şikayetleri bulunuyorsa, aritmi kontrol altına alınamadıysa, aort darlığı teşhisi bulunuyorsa efor testi yapılmamalıdır.
Kadınlarda efor testi sırasında yapılacak egzersizler hastanın kapasitesi ve yaşına göre belirlenir. Kadın hastanın efor testi için uygun olup olmadığı doktor tarafından işlem öncesi yapılan değerlendirmeyle belirlenebilir.
Efor Testi Öncesi Yapılması Gerekenler
Efor testinde sonuçların verimli ve doğru olabilmesi adına hastanın test öncesi dikkat etmesi gereken bazı durumlar vardır.
Efor testi öncesi yapılması gerekenler şu şekildedir;
- Efor testine girecek olan hasta uygulama öncesinde 2-3 saat boyunca yemek yememelidir. Bu süre içinde hastanın hafif yiyecekler tüketmemesi de önerilmektedir.
- Teste girecek olan hasta 4-5 saat kadar sigara tüketmemelidir. Sigara tüketimi efor sonuçlarını olumsuz etkileyebilir.
- Hastanın düzenli olarak kullandığı tüm ilaçlar doktora bildirilmelidir. Bu ilaçlar arasından bazılarına ara verilmesi istenebilir.
- Hasta daha önce çektirdiği EKG sonuçlarını da yanında götürmelidir. Önceki EKG sonuçları değerlendirme açısından önemli verilerdir.
- Kalp efor testi yapılırken hastanın kendini rahat hissetmesi gerekir. Bu yüzden test öncesinde mutlaka rahat ve bol kıyafetler giyilmelidir. Hasta ayrıca eşofman ve spor ayakkabı giyerek efor testine katılmalıdır.
- Erkekler efor testi için traş olmalıdır. Erkek hastalarda EKG çekimi için yerleştirilecek elektrotlar göğüs bölgesine rahat yerleştirilemeyebilir.
- Kadınlar için iki parçalı kıyafetler giyilmesi önerilir.
- Hasta test sırasında göğüs ağrısı, nefes darlığı, kalp çarpıntısı, bacak ağrısı, baş dönmesi ve yorgunluk gibi durumlar hissederse test sırasında doktora bu konuda bilgi vermesi önemlidir.
- Kalp ritmini etkileyen ilaçlardan kullanan hastalar, test öncesi doktora bu konuda bilgi vermeli ve ilaçları doktorun tavsiyesine göre azaltmalı ya da kesmelidir.
- Hipertansiyon hastalarının test öncesinde tansiyon düşürücü ilaç almaları önerilmektedir. Bu konuda doktora danışarak hareket etmek doğru olacaktır.
Efor testi için hasta hazırlığı doktor tavsiyelerine göre gerçekleşirse etkili sonuçlar alınabilmektedir.
Efor Testi Sonuçları Nasıl Değerlendirilir?
Efor testi sonucu okuma işlemi bir kardiyolog tarafından gerçekleştirilmektedir. Test uygulanırken elde edilen kan basıncı ölçüm sonuçları, EKG kayıtları, tansiyon değerleri ve hasta şikayetleri detaylı olarak değerlendirilir.
Efor testi yorumlama şu şekildedir;
Efor Testi Sonucu Pozitif Ne Demek?
Efor testinde olası sonuçlardan biri de pozitif sonuçtur. Efor testi pozitif çıkarsa hastada koroner arter hastalığının varlığından şüphe duyulmaktadır. Genellikle pozitif efor testi sonuçlarında uzmanlar tarafından koroner anjiyografi yapılması önerilmektedir.
Efor testi, hastanın kalp ve damar rahatsızlıkları konusunda önemli fikirler edinilmesini sağlarken pozitif sonucun ardından kesin tanı koyulamaz. Koroner hastalıklar konusunda teşhis koyulabilmesi için diğer değerlendirmelerin de yapılması gereklidir. Efor testi pozitif kriterleri, sonucun değerlendirilmesi aşamasında önem arz etmektedir.
Efor Testi Sonucu Negatif Ne Demek?
Efor testindeki sonuçlardan bir diğeri negatif sonuçtur. Efor testi negatif çıkan hastalarda koroner hastalığına yönelik bir bulgu olmadığı değerlendirilmesi yapılabilir. Negatif sonuçta patolojik bir değişiklik olmadığı da tespit edilmektedir.
Efor testi sonuçları değerlendirilirken efor testi mets değeri, tansiyon ve nabız ölçümlerinden elde edilen veriler ve hastanın test sırasındaki şikayetleri bütüncül bir yaklaşımla değerlendirilmelidir. Aksi halde güvenilir sonuçlar alınması zor olabilir. Mets değeri, işitme ile refleksler arasındaki farktır.
Efor Testi Kontrendikasyonları Nelerdir?
Efor testi kontrendikasyonları, test sırasında hastada kalp ritminde ya da işlevinde bozukluk yaşanmasına yol açabilir. Test sırasında ilaçlar, oksijen tüpü ve defibrilatör acil durumlar için hazır olarak bekletilir.
Efor testinin yapılmaması gereken durumlar şu şekildedir;
- Hastada ileri düzeyde aort kapak darlığı olması
- Ciddi derecede kalp kası hastalıkları tanısı
- Malign hipertansiyon bulunması
- Kalp adelesi ya da kalp zarında iltihaba yol açacak hastalıklar
- Konjestif kalp yetmezlikleri
- Kalp ritminde ileri düzeyde ritim bozukluğu
- Aktif iskemi bulunması
- Hastanın hipertansiyon hastası olması
- Sessiz göğüs hastalığı
- Kalp ve diz problemlerinin bulunması
- Kişide aşırı kilo sorunu olması durumlarında efor testi uygulanmaz.
Efor testi ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular
Efor testi ne kadar sürer?
Efor testi süresi hastanın yaşına ve efor kapasitesine göre değişen bir durumdur. Bu test ortalama 8-10 dakika kadar sürmektedir. Test süresince hastanın kalp ritmi ekran üzerinden izlenir ve her üç dakikada bir kan basıncı ölçümü yapılır. Hastanın şikayetlerine göre efor testi erken bitirilebilir.
Efor testi sonuçları nasıl olmalı?
Efor testi kişide kalp-damar sorunlarının olup olmadığına yönelik bir değerlendirme yapılan testtir. Efor testi sonucu pozitif olduğunda hastada bir rahatsızlık olduğunu ifade etmektedir. Bu yüzden hasta açısından test sonuçları pozitif olarak değerlendirilmesi önemlidir.
Efor testi ne kadar güvenilir?
Efor testi hastaların genel fiziksel kapasitesini görmede çok değerli sonuçları olan bir uygulamadır. Kalp damar darlığı konusunda sonuçlar %100 güvenli değildir. Ancak dünyada yapılan klinik araştırma sonuçlarına göre efor testinde kalp damar hastalıklarının öngörülebilirlik oranının %60-80 arasında değiştiği ortaya koyulmaktadır.
Efor testi aç karnına mı yapılır?
Efor testi aç karnına yapılması önerilmeyen bir uygulamadır. Hastanın test öncesi bir şeyler yemesi tercih edilmektedir. Ancak hasta hafif bir öğün geçirerek efor testine girmelidir. Efor testi öncesi ağır bir yemek yenilmesi de tercih edilmemektedir.
Efor testi ücreti ne kadar? Özel hastanelerde efor testi ücreti ne kadar?
Efor testi fiyatları sağlık kuruluşunun fiyat politikasına göre değişmektedir. Testin yapılacağı sağlık kuruluşunun bulunduğu şehir ve diğer muayene ücretleri fiyatların değişken olmasına yol açabilir. Efor testi fiyatı için sağlık kuruluşundan bilgi almak gereklidir. Özel hastanede de efor testi yapılmaktadır.
Efor testi sonucu ne zaman çıkar?
Efor testi, kısa süre bir uygulamadır. Efor testi sırasında hastanın tüm değerleri kayıt altına alınır. EKG sonuçları ve diğer ölçüm sonuçları test sırasında gözlemlendiği için efor testi sonuçları testten hemen sonra çıkmaktadır. Efor testi sonuçları için hastanın beklemesine gerek yoktur.
Efor testi sırasında nelere dikkat edilmelidir?
Efor testi sırasında hastada bir yakınma olması durumunda hemen testi yapan görevliler bu konuda bilgilendirilmelidir. Ayrıca testin egzersiz anında hedeflenen kalp hızına ulaşmayı, yorulma ya da devam etmeyi önleyecek bir şikayet varsa hemen kalp efor testi sonlandırılmalıdır. Hastanın şikayeti olması durumunda en az 5 dakika ritim takibi, EKG ve kan basıncı kaydı alınarak test sonlandırılmaktadır.
Efor testi devlet hastanelerinde yapılır mı?
Efor testi yapan hastaneler arasında devlet hastaneleri de bulunur. Efor testi konusunda gerekli alt yapıya sahip tüm sağlık kuruluşlarında bu test uygulanabilir. Devlet hastanesi dışında şehir hastaneleri, üniversite hastaneleri de efor testinin yapıldığı sağlık kuruluşlarıdır.