Ekokardiyografi, kalbin yapısını ve işlevlerini değerlendirmek için kullanılan non-invazif bir görüntüleme yöntemidir. Ultrason dalgaları yardımıyla gerçekleştirilen bu teknik, kalp kapakçıkları, kasılma gücü ve kan akımı hakkında detaylı bilgi sağlar. Özellikle kalp yetmezliği, doğumsal kalp hastalıkları ve kapak problemlerinin teşhisinde altın standart olarak kabul edilir.

Ekokardiyografi Türleri

• Transtorasik Ekokardiyografi (TTE): Göğüs duvarı üzerinden uygulanan en yaygın yöntemdir. Hastanın cildine jel sürülerek prob ile görüntü alınır.
• Transözofageal Ekokardiyografi (TEE): Yemek borusundan ilerletilen bir prob ile daha net görüntüler elde edilir. Özellikle kalp içi pıhtıların tespitinde kullanılır.
• Stres Ekokardiyografi: Egzersiz veya ilaçla kalp hızı artırılarak kalbin stres altındaki performansı değerlendirilir.

Ekokardiyografi Hangi Durumlarda İstenir?

• Açıklanamayan nefes darlığı veya göğüs ağrısı
• Kalp üfürümlerinin değerlendirilmesi
• Kalp yetmezliği şüphesi
• Kalp kapak hastalıklarının takibi
• Kalp krizi sonrası kasılma fonksiyonlarının incelenmesi
• Doğumsal kalp anomalilerinin teşhisi

İşlem Öncesi Hazırlık ve Çekim Aşamaları

1. Hazırlık: Transtorasik ekokardiyografi için özel bir hazırlık gerekmez. TEE için 6 saat aç kalınması önerilir.
2. Pozisyon: Hasta sol yanına yatırılır ve göğüs bölgesine jel uygulanır.
3. Görüntüleme: Prob farklı açılardan kalbin dört odacığını, kapakları ve ana damarları görüntüler. İşlem sırasında hasta hafif basınç hissedebilir.
4. Süre: Ortalama 20-30 dakika sürer.

Avantajları ve Riskleri

• Avantajlar:
  • Radyasyon içermez, gebelerde güvenle kullanılabilir.
  • Gerçek zamanlı görüntüleme ile kalbin dinamik hareketleri izlenir.
  • Ameliyathane gerektirmez, poliklinik şartlarında uygulanabilir.
• Riskler:
  • TEE’de nadiren boğaz tahrişi veya kanama görülebilir.
  • Stres ekokardiyografide ilaç kaynaklı çarpıntı oluşabilir.

Ekokardiyografi Raporunda Yer Alan Temel Parametreler

• Ejektör Fraksiyonu (EF): Kalbin pompalama gücünü gösterir (%55-70 normal kabul edilir).
• Kapak Alanları: Mitral darlığı gibi durumlarda kapak açıklığı ölçülür.
• Duvar Hareketleri: Kalp krizi sonrası kasılma bozuklukları tespit edilir.

Yeni Teknolojiler: 3D Ekokardiyografi
Son yıllarda geliştirilen üç boyutlu ekokardiyografi, kalbin anatomisini daha gerçekçi şekilde görüntüler. Özellikle kapak cerrahisi planlamasında cerrahlara yol gösterici olur.

Ekokardiyografi ve Diğer Görüntüleme Yöntemleri ile Karşılaştırma

• EKG: Sadece elektriksel aktiviteyi gösterir, yapısal sorunları tespit edemez.
• Kalp MR: Daha detaylı görüntü sağlar ancak maliyeti yüksektir ve zaman alır.
• Anjiyografi: Damar tıkanıklıklarını gösterir ancak invaziv bir yöntemdir.

Hastaların Sık Sorduğu Sorular

• Ağrılı bir işlem mi? Hayır, probun hareketi sırasında hafif basınç dışında rahatsızlık hissi olmaz.
• Sonuçlar ne zaman çıkar? Genellikle aynı gün raporlanır.
• Gebelikte riskli mi? Transtorasik ekokardiyografi gebelikte güvenlidir.

Ekokardiyografi, kalp sağlığının değerlendirilmesinde vazgeçilmez bir tanı aracıdır. Teknolojik gelişmelerle birlikte daha hassas görüntüleme imkanı sunan bu yöntem, erken teşhis ve doğru tedavi planlamasına olanak tanır.