Endoskopi, sindirim sistemi, solunum yolları veya diğer iç organların görüntülenmesi için kullanılan tıbbi bir prosedürdür. Esnek bir tüp (endoskop) yardımıyla organların iç yapısı gerçek zamanlı olarak monitöre aktarılır. Bu yöntem, tanı koyma, biyopsi alma veya bazı tedavileri uygulama amacıyla yaygın şekilde kullanılır. İşte endoskopi hakkında merak edilen tüm detaylar:

Endoskopi Türleri ve Kullanım Alanları
Endoskopi, incelenecek bölgeye göre farklı türlere ayrılır:

• Gastroskopi: Yemek borusu, mide ve onikiparmak bağırsağının incelenmesi için kullanılır. Reflü, ülser veya yutma güçlüğü şikayetlerinde tercih edilir.
• Kolonoskopi: Kalın bağırsak ve rektumun değerlendirilmesinde kullanılır. Polip taraması veya kanama nedeninin araştırılması için uygulanır.
• Bronkoskopi: Solunum yollarının (bronşlar) görüntülenmesi amacıyla yapılır. Kronik öksürük veya akciğer enfeksiyonu şüphesinde kullanılır.
• ERCP (Endoskopik Retrograd Kolanjiyopankreatografi): Safra kanalları ve pankreasın görüntülenmesi için özel bir endoskopi türüdür.

Endoskopi Öncesi Hazırlık Süreci
Hazırlık, yapılacak endoskopi türüne göre değişiklik gösterir. Gastroskopi için 6-8 saatlik açlık yeterliyken, kolonoskopi öncesinde bağırsak temizliği için lavman veya özel diyet gerekebilir. Kan sulandırıcı ilaç kullanan hastaların bu ilaçları prosedürden bir hafta önce bırakması istenebilir.

Endoskopi Nasıl Yapılır?

1. Hasta, işlem odasında sol yanına yatırılır ve boğaz uyuşturucu sprey ile lokal anesteziye alınır.
2. Endoskop, ağız veya rektum yoluyla yavaşça ilerletilir.
3. Doktor, monitörden organların iç yapısını gerçek zamanlı izler.
4. Gerekirse biyopsi alınır veya kanayan bir lezyon tedavi edilir.
5. İşlem genellikle 15-30 dakika sürer ve hasta aynı gün taburcu edilir.

Endoskopinin Riskleri ve Yan Etkileri
Endoskopi genellikle güvenli bir işlem olmasına rağmen bazı riskler taşır:

• Boğazda geçici tahriş veya ses kısıklığı
• Kanama (özellikle biyopsi alındığında)
• Delinme (perforasyon) riski (%0.1’den az)
• Sedasyon kaynaklı alerjik reaksiyonlar

Endoskopi Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Sedasyon etkisi geçene kadar (4-6 saat) araç kullanılmamalı.
• Boğaz ağrısı için ılık tuzlu suyla gargara yapılabilir.
• Kolonoskopi sonrası gaz şikayetleri normal kabul edilir.
• Biyopsi sonuçları genellikle 5-7 iş gününde çıkar.

Endoskopi ile Tedavi Edilen Durumlar
Endoskopi sadece tanı amaçlı değil, aynı zamanda tedavi için de kullanılır:

• Mide kanamasının durdurulması (klip veya enjeksyon uygulaması)
• Poliplerin çıkarılması (polipektomi)
• Yemek borusu darlıklarının genişletilmesi
• Safra taşlarının çıkarılması

Kimler Endoskopi Yaptırmamalı?

• Kalp yetmezliği veya ciddi solunum problemi olanlar
• Bağırsak perforasyonu şüphesi bulunanlar
• Sedasyona alerjisi olan hastalar

Endoskopi, modern tıbbın en önemli tanı araçlarından biridir. Doğru endikasyonla uygulandığında pek çok hastalığın erken teşhisini sağlar. İşlem öncesi ve sonrasında doktorunuzun talimatlarına uymanız komplikasyon riskini en aza indirecektir.