Endoskopi Nedir?
Vücuttaki içi boş doku ve organları kameralı bir sistem ile inceleme yöntemi olan endoskopi kesi yapılmadan uygulanır.
Vücuttaki içi boş doku ve organları kameralı bir sistem ile inceleme yöntemi olan endoskopi kesi yapılmadan uygulanır. Hem hastalıkların tanısının konulmasında hem de vücuttan doku örneği almak amacıyla yapılır. Tedavi amacıyla da uygulanan endoskopi ile ağızdan girilerek iç organlar gözlemlenir.
Mide, yemek borusu, onikiparmak bağırsağı, kalın ve ince bağırsak gibi sindirim sistemi organlarına yapılan endoskopi, günümüzde gelişmiş teknolojiden faydalanılarak hastanın acı hissetmeden yapılması sağlanır. Endoskopi esnasında hastanın acı, ağrı, korku gibi rahatsızlık hissetmemesi için uygulama sedoanaljezi (hafif anestezi) altında yapılır.
Endoskopi Neden Yapılır?
Mide, yemek borusu, safra, pankreas ve onikiparmak bağırsağın incelenerek bu organlarda meydana gelen hastalıkların hem tanısının konulması hem de tedavisinin yapılabilmesi amacıyla endoskopi yapılır. Endoskopi Kolonoskopi ise kalın bağırsak, ince bağırsağın ön ve ileri kısımlarının incelemesi için yapılır. İyi ve kötü huylu polip ve tümörlerin çıkarılması ya da doku örneğinin alınarak laboratuvarda incelemesinin yapılması için endoskopi yapılmasına ihtiyaç duyulur.
Endoskopi Hangi Durumlarda Yapılır?
- Hazımsızlık, mide ağrısı, şişkinlik, midede gaz oluşumu gibi sorunların uzun süre devam etmesi halinde tanı konulması amacıyla
- Reflü, bulantı, kusma, gibi şikayetlerin sürekli tekrarlaması halinde
- Ses kısıklığı, yutma güçlüğü, aşırı terleme, kilo kaybı gibi sorunların ilaçla tedavisine rağmen devam etmesi durumunda
- Demir, B12 ve folik asit eksikliğine bağlı olarak ortaya çıkan anemi (kansızlık) hastalığının tedaviye cevap vermemesi halinde
- Genetik faktörlere bağlı olarak ailesinde yemek borusu ve mide kanseri olan kişilere
- Daha önce mide ameliyatı olmuş hastalara
- Siyah renkte dışkılamanın uzun süre devam etmesi durumunda
- Hastanın kan kusması halinde
- Yutma güçlüğü olan kişilerin yemek borusunu açmak amacıyla
- Mide ve yemek borusuna kaçmış yabancı cisimleri çıkarmak amacıyla
- Tanısı konulmuş mide kanserinin tedavi edilmesinde
- Yemek yiyemeyen kişilerde beslenme borusunun doğrudan mideye takılması işleminin yapılmasında
- Mide ve onikiparmak bağırsağında birikmiş sıvıların çıkarılması için
- Mide ülserinin yol açtığı kanamaları önlemek için
- İnce bağırsak, mide ve yemek borusunda oluşan polip ve kistleri ameliyatsız bir şekilde çıkarılmasında
- Yemek borusu ve duadenum (ince bağırsağın en kısa ve geniş kısmı) kanserinin tanısının konulmasında
- Gastrit, ülser ve reflü gibi mide problemlerinin tanı ve tedavisi amacıyla
- Yemek borusunun genişletilmesinde
- Yemek borusu ve midede oluşan darlıklara stent (damar tıkanıklığını açmada kullanılan alet) takılarak tedavi edilmesi
Endoskopi Çeşitleri
Işıklı kameralı bir sistem ile istenilen organın detaylı şekilde görüntülenmesine yardımcı olan endoskopi uygulanacak bölgeye göre farklı şekillerde adlandırılır. Üst ve alt sindirim sistemi organlarında hastalıkların tanısının kolayca konulmasına yardımcı olur.
- Kolonoskopi (kalın bağırsağın incelenmesi)
- Özofagogastroduodenoskopi, gastroskopi, endoskopi (onikiparmak bağırsağı, mide ve yemek borusunun incelenmesi)
- Çift balonlu enteroskopi (onikiparmak bağırsağı ile ince bağırsağın birlikte incelenmesi)
- Kapsül endoskopi (tanı amaçlı kapsül şeklindeki kameranın yutulması ile yapılan inceleme yöntemi)
- Endoskopik retrograd kolanjio pankreatografi (ağızdan girilerek onikiparmak bağırsağı, safra ve pankreasın incelenmesi)
- Kromoendoskopi (bağırsak yüzeyinin incelenmesi)
- Dar bant görüntüleme sistemi (sindirim sistemi mukozası ile damarların incelenmesi yöntemi)
- Endoskopik ultrason (tümör tanısı koyma, doku örneği alma ve mide ve bağırsak kistlerinin tedavi edilmesi amacıyla yapılır)
Endoskopi Öncesi Yapılması Gerekenler
- Endoskopi öncesi hazırlık aşamasında hasta 1 gün önceden katı besin tüketimini bırakarak sadece sıvı olarak beslenmeye başlamalıdır. Et suyu ve çorba gibi sindirimi kolay besinler tüketilmelidir. Nar ya da vişne suyu gibi kırmızı renkli sıvıların alınması kan görünümü vereceği için bu içecekler içilmemelidir. Endoskopi öncesi son 6 saat ise hiçbir şey tüketmemesi gereklidir.
- Hastaya müshil ilacı verilerek bağırsağın temizlenmesi sağlanır. Verilen ilaç ishal etkisi yapıp vücutta su kaybı yaşanmasına yol açacağı için hasta endoskopi önceden bir gün önce bol su içerek sıvı kaybını önlemelidir.
- Kan sulandırıcı ilaçların 2 gün öncesinden kullanımı bırakılmalıdır.
- Doktorun önerdiği bağırsak temizleme talimatlarına uyulmalıdır.
- Kolonoskopi öncesi hastanın bağırsağının temizlenmesi için enama ya da sıvı laksatif (dışkıyı yumuşatan) kullanması gereklidir.
- Kolonoskopi sonrası halsizlik yaşanabileceği için sizi eve götürebilecek bir yakınınızın yanınızda olması önemlidir.
Endoskopi Nasıl Yapılır?
Endoskopi uygulanacak olan bölgeye göre farklı yöntemlerle yapılır. Üzerinde ışık ve kamera sistemi bulunan endoskopi cihazı kullanılarak istenilen bölgenin ekran görüntüsü alınır. Yemek borusu, mide ve onikiparmak bağırsağının incelenmesi amacıyla yapılan mide endoskopi yöntemi şöyle yapılır;
- Gastroskopi adı verilen endoskopi yapılmadan 8 saat öncesi hasta yeme ve içmeyi kesmelidir.
- Hasta sol tarafa doğru yatırılır.
- Koldan damar yolu açılarak hastanın rahatlaması için sedoanaljezik (ağrı dindirici) ilaçlar verilir.
- Tansiyon, oksijen durumu ve nabız sayısı ölçülerek dengede tutulur.
- Ağza plastik bir ağızlık takılarak ağzın uygulama esnasında açık kalması sağlanır.
- Gastroskop adı verilen endoskopi aleti ile ağızdan yemek borusu ve mideye ulaşılır.
- Aynı anda ekran görüntüsü alınarak inceleme yapılır.
- Ardından endoskopi cihazı çıkarılarak işlem tamamlanır.
- Endoskopi sonrası ise evde bir gün istirahat edilmeli ve daha hafif yiyecekler tüketilmeye dikkat edilmelidir.
Bağırsak Endoskopi Nasıl Yapılır?
Kolonoskopi adı verilen bağırsak endoskopisi bağırsak hastalıkları, tümör gibi anormal durumların tespit edilmesi için yapılır. Kısa sürede modern alet ve cihazlar yardımı ile kolayca yapılan endoskopi hortumu istenilen bölgeye ulaştırılarak incelenir. Hastaların en çok merak ettiği konu olan makattan endoskopi nasıl yapılır ve aşamalarının detaylı anlatımı şöyledir;
- Makattan endoskopi yapılmadan önce hastanın durumu kontrol edilir.
- Hasta sola doğru yatırılıp başı 90 derece döndürülerek işleme hazırlanır.
- Hastaya gerek görülürse lokal anestezi yapılabilir.
- Vücuda kalp atış hızı, tansiyon gibi değerlerin takibinin yapılması için vücuda elektrotlar takılır.
- Doktor ince ve kolay hareket edebilen ucu ışıklı ve küçük kamera bulunan bir cihaz ile makattan bağırsağa girer.
- Bağırsakların genişlemesi ve aletin daha kolay ilerleyebilmesi için bağırsağa hava verilerek şişirilir.
- Flexsibble denilen kıvrılabilir endoskopi aleti ile bağırsağın her bölgesine kolayca ulaşılır.
- Aynı anda doktor ekrandan bağırsağı inceler.
- Bağırsak görüntüsü kaydedilebilir.
- İşlem bittikten sonra hasta hemen taburcu olabilir.
Makattan Endoskopi Neden Yapılır?
- Kalın bağırsağın tamamı ile ince bağırsağın son kısımlarının incelenmesi için makattan endoskopi aleti ile girilerek endoskopi kolonoskopi adı verilen işlem yapılır. İnce bağırsağın bittiği noktada kalın bağırsak başladığı için ince bağırsaktan başlanarak tüm kalın bağırsağın içerisi görüntülenir. Bağırsak içerisinde rahatça ilerleyebilmek için 1.5- 2 metre uzunluğunda bükülebilir endoskopi aletleri kullanılır.
Endoskopi Yan Etkileri Nelerdir?
- Tıbbi bir işlem olan endoskopi sonrası bazı hastalarda görülebilen endoskopi riskleri arasında enfeksiyon, kanama, yemek borusu ya da mide de yırtık oluşumu ve sedasyona bağlı reaksiyonlar yer alır. Endoskopi bölgesinde ağrı, kusma, karın ağrısı, ateş, göğüs ağrısı, yutma zorluğu, nefes alma güçlüğü gibi sorunlar ilk birkaç gün yaşanabilir. Endoskopi zararları hastada ortaya çıkmaması için uzman doktorlar tarafından endoskopi yapılması önemlidir.
Endoskopi Kolonoskopi Nedir?
Özellikle ailesinde kolon kanseri olan ve 50 yaşını geçmiş kişilere kontrol amacıyla yapılan kolonoskopi alt gastrointestinal sistem endoskopisi olarak adlandırılır. Kalın bağırsak ile ince bağırsağın son bölümünün incelemesinin yapıldığı kolonoskopi makattan girilerek organların incelemesi yapılır.
Endoskopi ve Kolonoskopi Nasıl Yapılır?
Endoskopi ve kolonoskopi uygulamalarının her ikisi de sindirim sistemi fonksiyonlarını yerine getiren organların incelenmesi sağlayan yöntemlerdir. Uygulama şekli olarak endoskopi cihazı ağızdan girilerek mide ve yemek borusu gibi üst sindirim sistemi organlarına ulaşarak bu bölgedeki hastalıkların tanı ve tedavisi yapılırken kolonoskopi makattan kameralı cihazın girilerek bağırsakların incelenmesi sağlanır.
Işıklı kameranın vücut içerisine ilerletilmesinin ardından organlardan alınan görüntüler bilgisayar ekranına aktarılır. Görüntüler anlıktır. Uzman doktor, bu görüntüleri inceleyerek bölgedeki durumu kontrol eder ve gerek görülmesi halinde işlemin boyutu artırabilir.
Endoskopi ve Kolonoskopi Aynı Anda Yapılır mı?
Hastanın durumuna göre doktorun yapılmasına ihtiyaç duyduğu durumlarda aynı anda hem endoskopi hem de kolonoskopi yapılabilmektedir. Hastanın acı hissetmemesi ve korku ve endişe yaşamaması amacıyla propofol (kısa etkili) anestezisi yapılarak tamamen uyutulur. Böylece hasta, uygulama esnasında hiçbir şey hissetmez.
Endoskopi Sonrası Hasta Nelere Dikkat Etmelidir?
Mide ağrısı, bulantı ve yutma güçlüğü gibi sorunlar olabileceği için endoskopi sonrası beslenme düzenine dikkat edilmesi gereklidir. Hasta hastaneden taburcu olduktan sonra ilk 2-3 gün sindirimi zor olan katı, yağlı, hamur, işlenmiş gıdaları tüketmekten kaçınmalıdır. Sıvı besinler ile sebze tüketebilir. Endoskopi yaptıranlar ilk bir hafta boyunca sigara ve alkol tüketmemelidir. Hasta sıvı kaybı yaşayacağı için bol su içerek sindirim sisteminin düzene girmesini sağlamalıdır. Hasta kendini yoracak işler yapmamalı yatarak dinlenmelidir.
Endoskopi ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular
Endoskopi ücreti nedir?
Özel hastanelerde endoskopi fiyatları hastanın durumuna, endoskopi çeşitlerinden hangisinin uygulandığına göre değişir. SGK anlaşmalı endoskopi merkezleri hastandan hiçbir ücret istemeden endoskopi yapmaktadır. Devlet hastanelerinde endoskopi fiyatları ise özel hastanelere göre çok daha ucuzdur. Uyutarak endoskopi yapan devlet hastaneleri hastanın risk durumuna göre fiyatlar belirlenir. Kapsül endoskopisi yapan hastanelerde fiyatlar biraz daha fazla olabilir.
Endoskopi ne kadar sürer?
Üst gis endoskopi süresi yaklaşık 15 dakika kadar sürer. Kolonoskopi endoskopisi ise bağırsağın temizlenme süresinden dolayı yaklaşık 20-30 dakika arasında biter. Mide endoskopisi süresi makattan yapılan endoskopiye göre daha kısa sürede tamamlanır. Ancak anestezi uygulanarak yapılan işlemlerde hastanın kendine gelme süresi endoskopi sonrası 3-4 saat daha devam edebilir.
Uyutularak endoskopi nasıl yapılır?
Çoğu zaman sedoanaljezi adı verilen hafif dozda anestezi verilerek hasta bayıltmadan endoskopi yapılır. Ancak hastanın durumuna göre genel anestezi ile uyutularak endoskopi yapılabilir. Hem endoskopi hem de kolonoskopi işlemlerinin bir arada yapılması halinde bayıltarak endoskopi yapılması tercih edilir.
Endoskopi zor mu?
Günümüzde modern tıbbi cihazlar kullanılarak endoskopi yapılması uygulamayı çok daha kolay ve hızlı hale getirmiştir. Kısa süre içerisinde yapılarak hastalığın tanısı konulabilir. Korkulacak bir yöntem olmayan endoskopinin uzman hekimler tarafından yapılması olası risklerin yaşanmasını önler.
Endoskopi öncesi su içilir mi?
Endoskopi esnasında kullanılan endoskopik alet ve cihazların yemek borusundan mide ve bağırsaklara ulaşması sağlanır. Hastada mide bulantısı kusma gibi sorunların ortaya çıkmaması için endoskopi yapılmadan önceki en az 6 saat öncesi hasta su içmeyi ve sıvı besin tüketimi tamamen kesmelidir.
Endoskopi aç karnına mı yapılır? Endoskopi öncesi kaç saat aç kalınmalı?
Hem endoskopi esnasında hastanın mide bulantısı, ağrı ve kusma gibi şikayetler yaşamaması hem de kullanılan tıbbi aletlerin sindirim sistemi organları içerisinde rahatça hareket edebilmesi amacıyla endoskopi aç karnına yapılmalıdır. Bu konuda uzman doktorun uyarıları dikkate alınmalıdır. İşlemin daha kolay ve sorunsuz yapılabilmesi ve iç organların görüntülerinin daha net sağlanması için hastanın endoskopiden önceki son 24 ila 48 saat arasında aç kalması gereklidir
Endoskopi sonucu ne zaman çıkar?
Endoskopi ile incelenecek olan test içeriğine ve laboratuvarların çalışma hızına bağlı olarak endoskopi sonuçları her hastanede farklı zamanlarda çıkar. Çoğu özel hastane ve sağlık merkezlerinde endoskopi sonuçları aynı gün içinde alınabilir. Ancak standart endoskopi ya da biyopsinin incelenmesi aşaması ortalama 3 gün sürerken daha detaylı tetkiklerin yapılması ise çok daha uzun sürer. Ayrıntılı endoskopi, kolonoskopi ve biyopsi örneklerinin laboratuvarda sağlık teknisyenleri tarafından incelenerek sonuçların hazırlanması maksimum bir hafta içerisinde tamamlanır.
Endoskopi ne kadar sıklıkla yapılır?
Endoskopi ve kolonoskopi gibi işlemler hastanın ihtiyaç durumuna göre doktorun önerdiği tarihlerde yapılabilir. Çok sık endoskopi yapılması hastalarda ağrı, kramp, yutma güçlüğü gibi sorunlara neden olmaz. Hastanın sağlık durumu incelenerek endoskopi tarihi ayarlanmaktadır.
Endoskopi kaç yaşında yapılır?
Endoskopi her yaştan kişiye gerek görüldüğü takdirde yapılmaktadır. Kişide endoskopi yapılmasını engelleyecek ciddi bir hastalığın olmaması halinde bebeklere, çocuklara, yetişkinlere ve yaşlılara yapılmasında bir sakınca yoktur. Endoskopi hamileyken yapılması anne ve bebek sağlığı açısından önerilmez. Şeker hastaları, kalp ve damar hastaları ile önceden mide ve bağırsak ameliyatı olmuş kişiler endoskopi yaptırmadan önce doktora sağlık durumu hakkında bilgi vermelidir.
Endoskopi hangi hastalıkları teşhis eder?
Endoskopi inatçı karın ağrısı, mide bulantısı, gaz, ishal, kilo kaybı, yutma zorluğu gibi şikayetlerle hastaneye başvuran kişilerde olan hastalıkların tanı ve tedavisinin yapılmasını sağlar. Tümör, safra kesesi taşı, pankreatit, mide ülseri, gastrit, reflü, enfeksiyon hastalıkları olmak üzere birçok hastalığın tanısını koyma aşamasında güvenilir sonuç alınmasını sağlar.
Endoskopi acıtır mı?
Endoskopi kısa sürede ağrı ve acısız bir yöntemdir. Genel ya da lokal anestezi ile yapılan endoskopi sırasında ya da hasta evine döndükten sonra endoskopi yapılan bölgelerde herhangi bir acı duymaz. İşlem sonrasında oluşabilecek olası ağrılar ise ağrı kesiciler ile kontrol altına alınmaktadır.
Adetliyken endoskopi yapılır mı?
Üst sindirim sistemi organlarının incelendiği endoskopi işlemini kadınlar adetliyken yaptırabilir. Adet kanamaları vajinal bölgede gerçekleşir. Kolonoskopi ise makattan girilerek uygulanır. Bu nedenle adet döneminde endoskopi ve kolonoskopi yapılmasında herhangi bir sakınca yoktur. Bazı durumlarda adet kanının farklı kanamalar olarak yorumlanması problemlere yol açabileceğinden dolayı doktora bilgi verilmelidir.
Hamileyken endoskopi yapılır mı?
Gebelik döneminde mide yanması, reflü ve gastrit gibi mide sorunları sıkça yaşanır. Bu dönemde yaşanan mide ve bağırsak problemlerinin araştırılarak teşhis edilebilmesi için hamileyken endoskopi yapılabilir. Ancak anne ve bebek sağlığını tehlikeye atmamak amacıyla sedasyon anestezi yapılmadan hasta uyanık halde endoskopi yapılması gereklidir.
Bebeklerde endoskopi nasıl yapılır?
Yeme bozukluğu olan ya da bağırsak sorunu olan yeni doğan bebeklere endoskopi yapılırken genel anestezi yapılması gereklidir. Bebeğin ağlayarak nefes almasının kısıtlanmasını önlemek için bebeğin uyutulması gereklidir. Çocuğa endoskopi yapılırken ise boğaz bölgesine lokal anestezik sprey sıkılarak istenilen bölge uyuşturularak ya da çocuğun durumuna göre genel anestezi altında yapılır.
Gastroskopi ve endoskopi arasındaki fark nedir?
İç organların incelenmesi aşamasında farklı uygulama teknikleri kullanılır. Yemek borusu, mide ve onikiparmak bağırsağı gibi organların kamera yardımı ile görüntülenmesi işlemine endoskopi denir. Gastroskopi ise ağızdan tıbbi aletlerin vücut içine sokularak iç organların incelenmesi işlemidir. Kolonoskopi ise sadece ince ve kalın bağırsaklarda oluşan hastalıkların incelenmesi sağlar.
Endoskopi sonrası şikayetler nelerdir?
Endoskopi yapıldıktan sonra hastalarda çoğu zaman ciddi problemler yaşanmaz. Hasta evinde 1-2 gün yatarak dinlenmelidir. Endoskopi sonrası ağrı, şişkinlik, gaz ve kramp gibi şikayetler görülebilir. Genelde bu şikayetler kısa sürede ortadan kalkar. Uzun süre devam eden şikayetlerin olması halinde doktor ile görüşülmesi gereklidir.
Endoskopi öncesi sigara içilir mi?
Endoskopi ağızdan mideye endoskopi hortumu ile girilmesi ile yapılır. Hastanın uygulama esnasında rahat nefes alıp verebilmesi gereklidir. Endoskopi öncesi içilen sigara nefes borusu ile yemek borusunda tahrişe ve nefes alma zorluğuna neden olacağından endoskopi öncesi sigara içilmemesi gereklidir. Endoskopi sonrası sigara içilmesi ise mide bulantısı, kusma, mide yanması gibi sorunlara neden olabilir.
Devlet hastanesinde endoskopi nasıl yapılır?
Devlet hastanelerinde ücretsiz bir şekilde yapılan mide endoskopi sonuçları ise aynı gün içerisinde alınır. Bazı gıdaların sindirim sorununa neden olduğu çölyak hastalığının teşhisi için de endoskopi yapılır. Daha detaylı inceleme gerektiren çölyak endoskopi sonucu ise 1-2 gün içerisinde alınır. Hızlı ve pratik bir şekilde endoskopi yapılmasını sağlayan modern cihazlar özel hastanelerde olduğu gibi devlet hastanelerinde de kullanılır. Hastanelerin genel cerrah ya da iç hastalıkları bölümünde muayene olduktan sonra gastroenteroloji bölümünde endoskopi yapılır.
İdrar yolu endoskopisi nasıl yapılır?
Çift balonlu enteroskopi adı verilen idrar yolu endoskopisi iki adet balonun bağırsak duvarına üzerinden ilerlemesi sağlanarak yapılır. İç içe geçen iki tüpün ince bağırsak ve onikiparmak bağırsağında ilerletilerek incelemesi yapılır. 5 metre olan ince bağırsağın başlangıç kısmı gastroskopi ile son kısmı kolonoskopi ile, arada kalan geniş bölüm ise entereskopi yöntemi ile incelenir.
Endoskopi hangi bölüm yapar?
Endoskopi yapılacak bölgeye göre farklı bölümler endoskopi yapabilir. Sindirim sistemi organları olan yemek borusu, mide, onikiparmak bağırsağı ve bağırsakların incelenme işlemini hastanelerin gastroenteroloji bölümü ile genel cerrah bölümü doktorları tarafından yapılır. Bu organlarda oluşan rahatsızlıklar nedeniyle dahiliye bölümüne gelen çoğu hasta endoskopi yapan bölümlere sevk edilir.