Entübasyon, solunum yolunu açık tutmak veya mekanik ventilasyon sağlamak için boğazdan trakeaya bir tüp yerleştirilmesi işlemidir. Acil durumlarda, cerrahi müdahalelerde veya yoğun bakım ünitelerinde sıklıkla kullanılan bu prosedür, hayat kurtarıcı bir müdahale olarak kabul edilir. Bu yazıda, entübasyonun endikasyonlarından uygulama tekniklerine kadar tüm detayları bulabilirsiniz.

Entübasyonun Kullanım Alanları
Entübasyon, solunum yetmezliği, genel anestezi altındaki cerrahi müdahaleler veya bilinç kaybı gibi durumlarda gereklidir. Özellikle travma hastalarında hava yolunun korunması, zehirlenme vakalarında solunum desteği veya kronik akciğer hastalığı olan bireylerde uzun süreli ventilasyon ihtiyacı entübasyonun başlıca endikasyonlarıdır.

Entübasyon Öncesi Hazırlık
İşlem öncesinde hastanın vital bulguları (nabız, tansiyon, oksijen satürasyonu) değerlendirilir. Laringoskop, endotrakeal tüp ve balonlu manşon gibi ekipmanlar kontrol edilir. Hastaya sedasyon veya kas gevşetici uygulanarak reflekslerin minimize edilmesi sağlanır.

Entübasyon Prosedürü ve Adımları

1. Hastanın başı “sniffing pozisyonu”na getirilir (boyun hafifçe ekstansiyonda, baş yastıkla desteklenir).
2. Laringoskop dil köküne yerleştirilerek epiglot kaldırılır ve vokal kordlar görselleştirilir.
3. Endotrakeal tüp, vokal kordlar arasından trakeaya ilerletilir.
4. Tüpün balonu şişirilerek pozisyonu sabitlenir ve tüpün trakeada olduğu dinlemeyle (bilateral solunum sesleri) doğrulanır.
5. Tüp, hasta sabitlenerek mekanik ventilatöre bağlanır.

Entübasyonun Riskleri ve Komplikasyonlar

• Erken Dönem Komplikasyonlar: Diş hasarı, yanlış pozisyon (özofagusa yerleşim), laringospazm.
• Geç Dönem Komplikasyonlar: Trakeal ülserasyon, vokal kord hasarı, pnömotoraks.
• Özellikle Zor Entübasyon: Obezite, kısa boyun veya anatomik anomalisi olan hastalarda risk artar.

Entübasyon Sonrası Bakım
Tüpün pozisyonu düzenli olarak kontrol edilmeli ve balon basıncı 20-30 cmH2O’yu geçmemelidir. Aspirasyon riskini azaltmak için hasta 30-45 derece yatırılır. Mekanik ventilasyon ayarları (tidal volüm, PEEP) hastanın klinik durumuna göre optimize edilir.

Alternatif Yöntemler
Entübasyonun mümkün olmadığı durumlarda laringeal maske (LMA) veya krikotirotomi gibi yöntemler kullanılabilir. LMA, özellikle acil durumlarda hızlı hava yolu sağlamak için tercih edilir.

Entübasyon Eğitimi ve Uzmanlık
Bu prosedür, anesteziyoloji ve acil tıp uzmanları tarafından uygulanmalıdır. Simülasyon cihazları ve mankenler üzerinde pratik yapmak, komplikasyon riskini azaltmada kritik rol oynar.

Pediatrik Entübasyona Dikkat
Çocuklarda trakeanın daha dar ve kısa olması nedeniyle tüp seçimi ve teknik hassasiyet gerektirir. Yenidoğanlarda umbilikal kateter kılavuzluğunda entübasyon gibi özel yöntemler uygulanabilir.