Eozinofiller, bağışıklık sisteminin alerjik reaksiyonlar ve parazitik enfeksiyonlarla mücadelede rol oynayan bir beyaz kan hücresi türüdür. Eozinofil sayısının normalin üzerinde olması (EOS yüksekliği), çeşitli akciğer hastalıklarının habercisi olabilir. Bu makalede, EOS yüksekliğinin nedenlerini, ilişkili hastalıkları, teşhis süreçlerini ve tedavi seçeneklerini detaylıca ele alacağız.

EOS Yüksekliğinin Yaygın Nedenleri
Eozinofil yüksekliği (eozinofili), kan testlerinde EOS değerinin 500 hücre/μL’nin üzerinde olması olarak tanımlanır. Akciğerlerde eozinofilik infiltrasyon görüldüğünde, altta yatan nedenler şunlar olabilir:

• Alerjik Hastalıklar: Astım, alerjik rinit veya ilaç reaksiyonları.
• Parazit Enfeksiyonları: Bağırsak kurtları veya tropikal parazitler.
• Otoimmün Hastalıklar: Eozinofilik granülomatozis polianjiit (Churg-Strauss sendromu).
• Eozinofilik Akciğer Hastalıkları: Eozinofilik pnömoni veya kronik eozinofilik lösemi.

Eozinofilik Akciğer Hastalıklarının Belirtileri
EOS yüksekliğine bağlı akciğer tutulumunda görülen semptomlar hastalığın tipine göre değişir:

• Kuru öksürük veya balgam üretimi.
• Nefes darlığı ve göğüste hırıltı.
• Gece terlemeleri ve açıklanamayan kilo kaybı.
• Akciğer grafisinde yama tarzı opasiteler.

Teşhis Sürecinde Kullanılan Yöntemler
EOS yüksekliğinin nedenini belirlemek için multidisipliner bir yaklaşım gerekir:

• Tam Kan Sayımı (CBC): Eozinofil yüzdesi ve mutlak sayısının ölçülmesi.
• Görüntüleme: Akciğer BT’sinde periferik konsolidasyon veya buzlu cam opasiteleri.
• Balgam Analizi: Balgamda eozinofil varlığının mikroskopik incelemesi.
• Biyopsi: Bronkoskopi ile alınan doku örneklerinde eozinofilik infiltrasyonun tespiti.

Eozinofilik Pnömoni Türleri
Eozinofilik akciğer hastalıkları akut veya kronik formda görülebilir:

1. Akut Eozinofilik Pnömoni (AEP): Ani başlangıçlı ateş, şiddetli nefes darlığı ve hızlı progresyon gösterir. Sigara veya toz maruziyeti tetikleyebilir.
2. Kronik Eozinofilik Pnömoni (CEP): Aylarca süren öksürük, kilo kaybı ve radyolojik olarak periferik infiltrasyonlar.

Tedavi Yaklaşımları
Tedavi planı altta yatan nedene ve hastalığın şiddetine göre değişir:

• Kortikosteroidler: Prednizon gibi oral steroidler, eozinofilik inflamasyonu baskılamada etkilidir. AEP’de 2-4 haftalık tedavi genellikle yeterliyken, CEP’de aylarca sürebilir.
• Biyolojik İlaçlar: Mepolizumab (anti-IL-5) gibi monoklonal antikorlar, steroid bağımlı hastalarda kullanılır.
• Parazit Tedavisi: Albendazol veya ivermektin gibi antiparaziter ilaçlar.
• Alerji Yönetimi: Antihistaminikler ve inhaler kortikosteroidler.

EOS Yüksekliğinde Yaşam Tarzı Önerileri

• Sigara ve toksik duman maruziyetinden kaçınmak.
• Alerjenlerden korunmak için HEPA filtreli hava temizleyiciler kullanmak.
• Düzenli egzersizle akciğer kapasitesini artırmak.
• Omega-3 takviyeleri ve antioksidan zengini beslenme (ceviz, zerdeçal).

Takip ve İzlem
EOS yüksekliği olan hastalar düzenli kan testleri ve solunum fonksiyon testleri ile takip edilmelidir. Tedaviye yanıt alınamayan durumlarda, nadir hastalıklar veya lösemi şüphesi için kemik iliği biyopsisi gerekebilir.