Epididimit, testislerin arkasında bulunan ve spermlerin olgunlaşmasını sağlayan epididim adlı yapının iltihaplanmasıdır. Genellikle bakteriyel enfeksiyonlar veya cinsel yolla bulaşan hastalıklar nedeniyle ortaya çıkar. Akut (ani başlangıçlı) veya kronik (uzun süreli) formlarda görülebilen bu durum, tedavi edilmezse kısırlık gibi ciddi komplikasyonlara yol açabilir. İşte epididimit hakkında bilmeniz gerekenler:
Epididimitin Yaygın Nedenleri
Epididimitin en sık görülen nedeni bakteriyel enfeksiyonlardır. Cinsel yolla bulaşan Chlamydia trachomatis ve Neisseria gonorrhoeae, genç erkeklerde sık görülen patojenlerdir. İdrar yolu enfeksiyonlarına yol açan E. coli gibi bakteriler de özellikle yaşlı erkeklerde epididimite neden olabilir. Travma, ağır kaldırma veya prostat enfeksiyonları da risk faktörleri arasındadır.
Epididimit Belirtileri
- Testislerde şiddetli ağrı ve hassasiyet (genellikle tek taraflı)
- Skrotumda şişlik ve kızarıklık
- Ateş ve titreme
- İdrar yaparken yanma veya sık idrara çıkma
- Kasık bölgesinde rahatsızlık hissi
- Menide kan görülmesi (nadiren)
Teşhis Yöntemleri
- Fizik Muayene: Skrotumun palpasyonu ile ağrı ve şişlik değerlendirilir.
- İdrar Tahlili: Enfeksiyon varlığını ve patojen tipini belirlemek için kullanılır.
- Ultrasonografi: Testis torsiyonu gibi acil durumları ekarte etmek için yapılır.
- Cinsel Yolla Bulaşan Hastalık Taraması: Chlamydia ve gonore için PCR testleri uygulanır.
Tedavi Seçenekleri
Tedavi, altta yatan nedene ve enfeksiyonun şiddetine göre planlanır:
- Antibiyotik Tedavisi:
- Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlarda Doksisiklin veya Sefiksim.
- İdrar yolu kaynaklı enfeksiyonlarda Levofloksasin.
- Ağrı Yönetimi: NSAİİ’ler (İbuprofen) ve skrotal elevasyon (testislerin yukarıda tutulması).
- Kronik Epididimit: Fizik tedavi veya cerrahi müdahale (nadiren epididimektomi).
Korunma İçin Öneriler
- Cinsel ilişki sırasında kondom kullanmak.
- İdrar yolu enfeksiyonlarını zamanında tedavi ettirmek.
- Ağır fiziksel aktivitelerden sonra skrotumu destekleyici iç çamaşırı giymek.
- Genital bölge hijyenine özen göstermek.
İyileşme Süreci ve Dikkat Edilmesi Gerekenler
Antibiyotik tedavisi genellikle 10-14 gün sürer. Ağrı ve şişlik birkaç gün içinde azalsa da tedavinin tamamlanması önemlidir. İyileşme döneminde ağır egzersizlerden kaçınmak ve bol sıvı tüketmek iyileşmeyi hızlandırır. Belirtiler 3 gün içinde düzelmezse veya ateş yükselirse acilen doktora başvurulmalıdır.
Komplikasyonlar ve Uzun Vadeli Etkiler
Tedavi edilmeyen epididimit, testis absesi veya kronik ağrıya yol açabilir. Tekrarlayan enfeksiyonlar epididimde skarlaşmaya neden olarak infertilite riskini artırır. Bu nedenle erken teşhis ve doğru tedavi hayati önem taşır.