Epizyotomi, vajinal doğum sırasında perine bölgesinin (vajina ile anüs arasındaki alan) cerrahi olarak kesilmesi işlemidir. Bu uygulama, doğumun ikinci evresinde bebeğin başının çıkışını kolaylaştırmak veya kontrolsüz yırtılmaları önlemek amacıyla yapılır. Ancak günümüzde rutin epizyotomi uygulamaları azalmış olup, sadece belirli durumlarda tercih edilmektedir.

Epizyotomi Türleri ve Uygulama Yöntemleri
Epizyotomi genellikle iki şekilde yapılır:

• Orta Hat (Median) Epizyotomi: Vajina girişinden aşağıya, anüse doğru düz bir kesi. Hızlı iyileşir ancak anal sfinktere kadar uzama riski vardır.
• Mediolateral Epizyotomi: Vajina girişinden 45 derecelik açıyla sağa veya sola yapılan kesi. Anal sfinkter yaralanma riski daha düşüktür ancak iyileşmesi daha uzun sürer.

Epizyotomi Hangi Durumlarda Gerekli Olur?

• Bebeğin baş çevresinin normalden büyük olması (makrozomi).
• Makat gelişi gibi acil müdahale gerektiren doğumlarda.
• Perinenin aşırı gergin olduğu ve yırtılma riskinin yüksek olduğu durumlar.
• Vakum veya forseps gibi operatif doğum gerektiren haller.

Epizyotomi Sonrası İyileşme Süreci
Epizyotomi iyileşmesi genellikle 2-3 hafta sürer. Bu dönemde dikkat edilmesi gerekenler şunlardır:

• Hijyen: Bölgeyi her tuvalet sonrası ılık su ile temizlemek ve kurulamak.
• Ağrı Yönetimi: Doktorun önerdiği ağrı kesiciler veya buz kompresleri kullanmak.
• Dikişlerin Bakımı: Enfeksiyonu önlemek için dikişlerin kuru tutulması ve doktor kontrollerine uyulması.
• Fiziksel Aktivite: Ağır kaldırmaktan ve uzun süre oturmaktan kaçınmak.

Epizyotominin Riskleri ve Komplikasyonlar

• Enfeksiyon (kızarıklık, şişlik, akıntı).
• Dikişlerin açılması veya iyileşmenin gecikmesi.
• Cinsel ilişki sırasında ağrı (disparoni).
• İdrar kaçırma veya dışkı tutmada güçlük (nadir).

Epizyotomiden Kaçınmak İçin Öneriler

• Gebelikte perine masajı yaparak dokuların esnekliğini artırmak.
• Doğum sırasında ıkınmaları kontrollü yapmak ve ebenin yönlendirmelerine uymak.
• Sıcak kompres uygulayarak perine gevşemesini sağlamak.

Epizyotomi ile Doğal Yırtık Arasındaki Fark
Doğal yırtıklar genellikle daha küçük ve düzensizdir, ancak epizyotomiye göre daha hızlı iyileşebilir. Kontrollü bir kesi olan epizyotomi ise derin yırtık riskini azaltır ancak iyileşme sürecinde daha fazla rahatsızlık verebilir.

Sık Sorulan Sorular

• Epizyotomi ağrısı ne kadar sürer? İlk 3-5 gün şiddetli olabilir, 2. haftadan itibaren azalır.
• Dikişler kendiliğinden erir mi? Evet, genellikle emilebilir dikişler kullanılır.
• Epizyotomi izi kalır mı? İz hafif olur ve zamanla belirginliği azalır.