Eritema nodozum, cilt altında ağrılı, kırmızı-mor renkli nodüllerle karakterize bir enflamatuar deri hastalığıdır. Genellikle bacakların ön yüzünde ortaya çıkar ve kadınlarda erkeklere göre daha sık görülür. Bu durum, bağışıklık sisteminin aşırı tepkisi sonucu gelişir ve altta yatan farklı sağlık sorunlarının bir belirtisi olabilir.

Eritema Nodozumun Yaygın Nedenleri
Eritema nodozum, tek başına bir hastalık değil, vücuttaki başka bir sorunun işareti olarak ortaya çıkabilir. En sık görülen nedenler arasında streptokok enfeksiyonları (boğaz iltihabı), tüberküloz, sarkoidoz ve inflamatuar bağırsak hastalıkları (Crohn, ülseratif kolit) yer alır. Bazı ilaçlar (doğum kontrol hapları, antibiyotikler) ve gebelik de tetikleyici olabilir. Nadir durumlarda ise mantar enfeksiyonları veya lenfoma gibi kanser türleriyle ilişkilendirilir.

Belirtiler ve Klinik Görünüm

• Cilt Lezyonları: Bacakların ön kısmında 1-5 cm çapında, dokunmakla ağrılı, kırmızı-mor renkli şişlikler.
• Sistemik Semptomlar: Ateş, eklem ağrısı (özellikle diz ve ayak bileği), halsizlik.
• İyileşme Süreci: Nodüller 2-6 hafta içinde morarmaya başlar ve yeşilimsi bir renk alarak yavaşça kaybolur.

Teşhis Yöntemleri
Tanı klinik muayene ve hastanın öyküsüyle konulsa da altta yatan nedeni belirlemek için ek testler gerekebilir:

• Kan Testleri: CRP, sedimantasyon gibi inflamasyon belirteçleri.
• Boğaz Kültürü: Streptokok enfeksiyonu şüphesinde.
• Göğüs Röntgeni: Sarkoidoz veya tüberküloz taraması için.
• Deri Biyopsisi: Nodüllerin histopatolojik incelemesi.

Tedavi Seçenekleri
Tedavi altta yatan nedene yönelik planlanır. Semptomları hafifletmek için şu yöntemler kullanılır:

• NSAİİ’ler: İbuprofen veya naproksen gibi ilaçlar ağrı ve inflamasyonu azaltır.
• Potasyum İyodür: Özellikle kronik vakalarda lezyonların gerilemesini hızlandırır.
• Kortikosteroidler: Şiddetli vakalarda kısa süreli prednizon tedavisi uygulanır.
• Antibiyotikler: Streptokok enfeksiyonu varsa penisilin reçete edilir.

Korunma ve Yaşam Tarzı Önerileri
Altta yatan nedeni kontrol altına almak, tekrarlamaları önlemede kritiktir. Dengeli beslenme, düzenli uyku ve stres yönetimi bağışıklık sistemini destekler. Bacaklardaki şişliği azaltmak için istirahat sırasında bacakları yüksekte tutmak ve kompresyon çorapları kullanmak faydalı olabilir.

İlişkili Hastalıkların Yönetimi
Eritema nodozum tekrarlıyorsa, romatoloji veya gastroenteroloji konsültasyonu gerekebilir. Örneğin inflamatuar bağırsak hastalığı olanlarda immünomodülatör tedaviler, sarkoidozda ise kortikosteroidler uzun vadeli kontrol sağlar.