Eritromelalji, özellikle el ve ayaklarda şiddetli yanma, ağrı ve kızarıklıkla karakterize nadir bir nörolojik hastalıktır. Genellikle ataklar halinde ortaya çıkan bu durum, yaşam kalitesini ciddi ölçüde düşürebilir. Eritromelalji, primer (nedeni bilinmeyen) veya sekonder (başka hastalıklara bağlı) olarak sınıflandırılır. Bu makalede, hastalığın belirtileri, olası nedenleri, teşhis süreci ve tedavi seçeneklerini detaylıca ele alacağız.

Eritromelalji Belirtileri

• Şiddetli Yanma Hissi: Özellikle el ve ayaklarda aniden başlayan, dakikalar veya saatler süren yoğun yanma.
• Kızarıklık ve Isı Artışı: Etkilenen bölgede cilt rengi kırmızıya döner ve dokunulduğunda sıcak hissedilir.
• Şişlik: Atak sırasında ödem gelişebilir.
• Tetikleyiciler: Sıcak ortam, egzersiz, stres veya alkol tüketimi semptomları kötüleştirebilir.
• Soğukla Rahatlama: Hastalar genellikle etkilenen bölgeyi soğuk suya sokarak veya buz uygulayarak rahatlamaya çalışır.

Eritromelalji Nedenleri ve Risk Faktörleri
Primer eritromelalji çoğunlukla genetik mutasyonlarla (SCN9A geni) ilişkilidir. Sekonder form ise lösemi, romatoid artrit, diyabet veya sinir hasarı gibi altta yatan durumlarla ortaya çıkabilir. Bazı vakalarda, kan damarlarını etkileyen otoimmün hastalıklar da tetikleyici olabilir. Kadınlarda ve 40 yaş üstü bireylerde daha sık görülür.

Teşhis Süreci
Eritromelalji tanısı klinik bulgular ve hasta öyküsüne dayanır. Doktorlar, semptomları benzer hastalıklardan (romatizmal ateş, nöropati) ayırt etmek için kan testleri, sinir iletim çalışmaları veya cilt biyopsisi isteyebilir. Termografi ile etkilenen bölgedeki sıcaklık artışı görüntülenebilir.

Eritromelalji Tedavi Seçenekleri

• İlaç Tedavileri:
  • Kalsiyum Kanal Blokerleri: Nifedipin, damar genişlemesini sağlar.
  • Antidepresanlar: Amitriptilin, ağrı sinyallerini azaltır.
  • Antikonvülzanlar: Gabapentin, nöropatik ağrıyı hafifletir.
• Topikal Tedaviler: Lidokain içeren kremler lokal uyuşma sağlar.
• Yaşam Tarzı Değişiklikleri: Sıcak ortamlardan kaçınmak, pamuklu giysiler giymek.
• Cerrahi Seçenekler: Şiddetli vakalarda sempatektomi (sinir blokajı) düşünülebilir.

Yaşam Kalitesini Artırmak İçin Öneriler
Atakları önlemek için stres yönetimi teknikleri (meditasyon, yoga) ve düzenli uyku önemlidir. Ayaklarınızı yüksekte tutmak kan dolaşımını düzenleyebilir. Buz uygularken donma riskine karşı dikkatli olunmalıdır.

Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?
Şiddetli ağrı atakları günlük aktiviteleri engelliyorsa, ciltte ülserasyon veya enfeksiyon belirtileri (ateş, iltihap) varsa acilen tıbbi yardım alınmalıdır.