Ezotropya, gözlerden birinin veya her ikisinin içe doğru kaymasıyla karakterize olan bir şaşılık türüdür. Bu durum, özellikle çocuklarda yaygın olarak görülse de yetişkinlerde de ortaya çıkabilir. Ezotropya tedavi edilmediğinde görme kalitesini düşürebilir, derinlik algısını bozabilir ve sosyal yaşamı olumsuz etkileyebilir. Bu yazıda, ezotropyanın nedenlerini, belirtilerini, teşhis sürecini ve güncel tedavi yöntemlerini detaylı bir şekilde ele alacağız.

Ezotropya Nedir?
Ezotropya, göz kaslarının dengesiz çalışması sonucu bir gözün burun köküne doğru kaymasıdır. Bu kayma sürekli veya aralıklı olabilir. Çocuklarda genellikle 2-4 yaş arasında fark edilir. Yetişkinlerde ise travma, nörolojik hastalıklar veya felç sonrası gelişebilir.

Ezotropya Belirtileri
Ezotropya belirtileri, hastalığın tipine ve şiddetine göre değişiklik gösterir:

• Göz Kayması: Bir gözün belirgin şekilde içe dönmesi.
• Çift Görme (Diplopi): Kayma nedeniyle nesnelerin iki farklı noktada algılanması.
• Baş Ağrısı: Göz kaslarının aşırı çabasına bağlı gelişen gerilim tipi ağrılar.
• Göz Yorgunluğu: Okuma veya bilgisayar kullanımı sırasında artan rahatsızlık hissi.
• Gözde Kızarıklık: Sürekli odaklanma çabasına bağlı olarak ortaya çıkabilir.

Ezotropya Nedenleri
Ezotropyanın altında yatan nedenler çeşitlidir:

• Genetik Yatkınlık: Ailede şaşılık öyküsü olan bireylerde risk artar.
• Görme Kusurları: Hipermetropi gibi refraktif kusurlar, göz kaslarının aşırı çalışmasına yol açabilir.
• Nörolojik Sorunlar: Serebral palsi, inme veya multipl skleroz gibi hastalıklar.
• Travma: Kafa yaralanmaları veya göz çevresi ameliyatları.
• Gelişimsel Faktörler: Prematüre doğum veya gelişimsel gecikmeler.

Teşhis Süreci
Ezotropya teşhisi, kapsamlı bir göz muayenesi ile konulur:

• Görme Keskinliği Testi: Hastanın görme düzeyi ölçülür.
• Cover Test: Bir göz kapatılarak kayma miktarı değerlendirilir.
• Retinoskopi: Refraktif kusurların (hipermetropi, miyopi) tespiti.
• Nörolojik Değerlendirme: Altta yatan nörolojik nedenlerin araştırılması.

Ezotropya Tedavi Yöntemleri
Tedavi planı, hastanın yaşı, kayma şiddeti ve altta yatan nedene göre belirlenir:

• Gözlük Kullanımı: Hipermetropiye bağlı ezotropyada düzelme sağlayabilir.
• Ortoptik Egzersizler: Göz kaslarını güçlendirmek için özel egzersiz programları.
• Botulinum Toksin Enjeksiyonu: Şiddetli kas spazmlarında geçici çözüm sunar.
• Cerrahi Müdahale: Göz kaslarının pozisyonunu düzelten ameliyatlar (rezeksiyon veya geriletme).

Cerrahi Sonrası İyileşme Süreci
Ameliyat sonrası ilk birkaç gün hafif ağrı ve kızarıklık normaldir. Hastaların büyük çoğunluğu 1-2 hafta içinde günlük aktivitelere dönebilir. Ancak, gözlerin tam uyum sağlaması 3-6 ay sürebilir.

Ezotropyadan Korunma Yolları

• Çocuklarda düzenli göz muayenesi (ilk muayene 6. ayda yapılmalı).
• Hipermetropi gibi refraktif kusurların erken dönemde düzeltilmesi.
• Bilgisayar kullanırken 20-20-20 kuralına uymak (20 dakikada bir 20 saniye 20 metre uzağa bakmak).

Yetişkinlerde Ezotropya Yönetimi
Yetişkinlerde ezotropya genellikle altta yatan bir nedene bağlıdır. Nörolojik veya travmatik kaynaklı vakalarda multidisipliner yaklaşım (nörolog, göz hastalıkları uzmanı) önemlidir.

Ezotropya ve Yaşam Kalitesi
Tedavi edilmeyen ezotropya, okul başarısını düşürebilir, sosyal izolasyona yol açabilir. Erken teşhis ve tedavi ile bu olumsuz etkiler minimize edilebilir.