Fetal Eko Nedir?
Fetal ekokardiyografi ile doğmamış bebeğin kalbi bir ultrason testi ile değerlendirilir ve olası kalp sorunlarının tespit edilmesi amaçlanır.
Dünya genelinde doğuştan kalp hastalığına sahip bebeklerin oranı, her doğumun ortalama %1'ini oluşturmaktadır. En yaygın olanı septal defekttir (kalpteki sağ kulakçık ve sol kulakçık arasında bulunan zar benzeri yapının kusurlu olması). Doğuştan kalp hastalığı olan bebeklerin %25'i bu hastalıkla doğar. Genellikle bebeklerin ilk yılında ameliyat veya başka türlü bir müdahale gerektirir. Fetal ekokardiyografi ile doğmamış bebeğin kalbi bir ultrason testi ile değerlendirilir ve olası kalp sorunlarının tespit edilmesi amaçlanır.
Fetal Eko Nasıl Yapılır?
Fetal ekokardiyografi (fetal eko), ultrasona benzer bir yöntemdir. Doğmamış çocuğun kalp yapısını ve işlevini incelemek amacıyla yapılır. Genellikle ikinci trimester döneminde, 18 ila 24. haftalar arasında yapılır. Annenin karnına, duyulamayacak kadar yüksek frekansta ses dalgaları yayan, dönüştürücü adı verilen küçük bir sonda yerleştirilir. Ultrasonik ses dalgaları, anne ve bebeğin cildinden diğer vücut dokularına ve son olarak da kalp yapılarından sekerek transdüsere (sesi oluşturan duyarlı bir alet) geri döner ve bebeğin kalbine yönelir. Dönüştürücü, yansıyan dalgaları algılar ve bunları yorumlaması için bir makineye göndererek kalbin görüntüsünü oluşturur.
Fetal eko testi ağrılı değildir ve bebeğe zarar vermez. Birçok parametreye bağlı olarak ortalama 45-90 dakika sürer. Fetal eko fiyatları, uygulamanın yapıldığı sağlık merkezinin fiyat politikalarına göre ve hastanın sigorta türüne göre değişkenlik gösterebilir. Hemen her ilimizde Fetal eko yapan hastaneler bulunmaktadır.
Fetal Ekoya İhtiyaç Duyulan Durumlar
Tüm hamilelerin gebelik boyunca bir kez de olsa fetal ekokardiyograma ihtiyacı vardır. Çoğu kadın için temel bir ultrason, bebeğin kalbinin tüm bölümlerinin gelişimini incelemek için yeterli olmaktadır. Fakat fetüste anormal bir kalp atışı tespit edildiyse bu prosedürün uygulanması tavsiye edilir. Şu durumlarda fetal eko testine ihtiyaç duyulabilir:
- Doğmamış çocuğun kalbinde anormallik veya başka türlü bir bozukluk varsa
- Ailede kalp hastalığı öyküsü varsa
- Anne daha önceden kalp rahatsızlığı olan bir çocuk doğurduysa
- Hamilelik sırasında radyasyona maruziyet varsa,
- Hamilelik sırasında uyuşturucu veya alkol kullanımı gerçekleştirildiyse
- Epilepsi ilaçları veya reçeteli akne ilaçları gibi kalp kusurlarına neden olabilecek bazı ilaçlar kullanıldıysa veya bu ilaçlara maruz kalındıysa
- Kızamıkçık, tip 1 diyabet, fenilketonüri (kanda fenilalanin diye bilinen bir maddenin seviyesini artıran doğumsal bir hastalık) veya lupus (kelebek hastalığı olarak da bilinen romatizmal bir hastalık) gibi tıbbi durumlar söz konusuysa
Fetal Eko Ne Zaman (Hamileliğin Kaçıncı Döneminde) Yapılır?
Fetal ekokardiyogramlar tipik olarak gebeliğin ikinci trimesterinde, genellikle 18-24. gebelik haftaları arasında yapılır. Pediatrik kardiyologlar nadiren gebeliğin 11 ila 13. haftaları arasında da fetal kalbin görüntülerini incelemek isteyebilir. Bir fetal ekokardiyogramın ardından, pediatrik kardiyolog, bulguları aileyle birlikte ayrıntılı olarak gözden geçirir.
- Bir kadın doğum uzmanı yapısal bir kalp anormalliği tespit ederse, anne daha ayrıntılı bir teşhis için bir pediatrik kardiyoloğa yönlendirilebilir.
- Kalp kusurunun ciddiyetine bağlı olarak anneye, hamileliği sırasında bir veya birkaç kez fetal ekokardiyogram testi yapılabilir.
- Fetal ekokardiyogram normalse anne taburcu edilir veya bazı durumlarda bebeğe doğumdan sonra da ekokardiyogram yapılabilir.
Hamilelikte Fetal Eko Nasıl Yapılır?
Ekokardiyografi cihazı ile test gerçekleştirilir. Hasta yatağa uzanır, karnına jel sürülür ve ardından anne karnı üzerinde gezdirilen ekokardiyografi probu, fetüsün kalbinin görüntülerini elde eder. Bu görüntüler anlık olarak ekokardiyografi cihazının ekranına yansıtılır. Uygulama acısızdır.
Test sırasında bazı durumlarda bebeğin kalbi net olarak görüntülenemeyebilir. Bunun birkaç nedeni vardır. Anne karnındaki bebeğin duruş pozisyonu, annenin kilolu olması, bebeğin içerisinde yer aldığı sıvının az olması veya çok olması, plasentanın anne karnındaki dağılımı, daha önceden geçirilmiş karın ameliyatları, annedeki yağ dokusu fazlalığı gibi sebepler net görüntü alınmasını engelleyebilir. Bu tarz durumlar neticesinde görüntüleme süresinde uzama olabilir. Bunun yanı sıra doktor birkaç kez daha fetal eko testi yapılmasını isteyebilir.
Fetal ekokardiyografi yapılırken annenin en rahat olduğu pozisyonda, sakince ve konuşmadan uzanması istenir. Herhangi bir sağlık problemi ile karşı karşıya olunduğunda, testin daha sonradan yapılması talep edilebilir.
Fetal Kalp Hakkında Ayrıntılı Bilgi Almak için Kullanılan Teknikler
Test sırasında, dönüştürücü prob fetal kalbin farklı konumlarının ve yapılarının görüntülerini elde etmek için hareket ettirilir. Fetal kalp hakkında ayrıntılı bilgi almak için kullanılan teknikler şunlardır:
2 Boyutlu Ekokardiyografi
Bu teknik, kalp yapılarını ve hareketini görmek için kullanılır. 2 boyutlu bir eko görüntüsü monitörde koni şeklinde görünür ve kalp yapılarının gerçek zamanlı hareketi gözlemlenebilir. 2 boyutlu ekokardiyografi, hekimin çeşitli kalp yapılarını görmesini ve değerlendirmesini sağlar.
Doppler Ekokardiyografi
Doppler ekokardiyografi tekniği, kalbin odaları ve valflerindeki (kapakçık) kan akışını ölçmek ve değerlendirmek için kullanılır. Her bir atımda pompalanan kan miktarı, kalbin işleyişiyle alakalı bilgi verir. Ayrıca doppler, kalpteki anormal kan akışını tespit edebilir; bu, kalbin odaları arasındaki bir açıklık, kalbin dört kapağından biri veya daha fazlasıyla ilgili bir sorun olduğu ya da kalbin duvarlarında bir sorun olduğunu gösterebilir.
Renkli Doppler
Renkli Doppler, gelişmiş bir Doppler ekokardiyografidir. Renkli Doppler yönteminde kan akışının yönünü tayin etmek için farklı renkler kullanılır. Doppler görüntülerinin yorumlanmasını basitleştirir.
Fetal Eko ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular
Transvajinal ekokardiyografi nasıl yapılır?
Transvajinal ekokardiyografi için belden aşağısı soyunulur ve muayene masasına uzanılması istenir. Bir teknisyen veya hekim, vajinaya küçük bir sonda yerleştirir. Prob, bebeğin kalbinin bir görüntüsünü oluşturmak için ses dalgalarını kullanır. Transvajinal ekokardiyografi genel olarak gebeliğin erken aşamalarında yapılır. Fetal kalbin daha net bir görüntüsünü oluşturabilir.
Fetal eko testinin riskleri nelerdir?
Ultrason teknolojisi kullanıldığı ve radyasyon olmadığı için ekokardiyogramla ilişkili bilinen bir risk yoktur. Hekim önerileri doğrultusunda gerçekleştirilen bir test olduğundan, gebe veya çocuğu için risk oluşturacak herhangi bir durum söz konusuysa, bu test yerine farklı türde testler de uygulanabilir.
Fetal eko testi öncesinde ne gibi hazırlık yapılmalı?
Bazı ultrasonların aksine fetal eko testinde mesanenin dolu olması gerekmez. Fetal eko testi yaptırmadan önce yeme ve içme konusunda herhangi bir kısıtlama bulunmamaktadır. Fetal ekokardiyogram gününde karna herhangi bir losyon, krem veya pudra sürülmemelidir. 30 dakikadan 2 saate kadar sürebilecek bir test olduğundan küçük çocuğa sahip annelerin, başka bir bakıcı veya yardımcı eşliğinde hastaneye gitmeleri önerilir.
Fetal eko testi sonuçları ne zaman çıkar?
Görüntüleme tekniği ile uygulanan ve anlık olarak hekimin veya teknisyenin görüntüleri canlı olarak izleyebilme imkanı sunan fetal eko testinin yazılı sonuçları genellikle 24 saat içerisinde çıkar. Fakat çoğunlukla fetal eko yaptıranların yazılı sonuçları beklenmeden test sırasında değerlendirme yapılabilmektedir.