Fıtık Ameliyatı Nedir?

Fıtık, iç organların zayıf olan dokuyu aşmasıyla birlikte dışarı çıkması sonucunda oluşmaktadır. Fıtık genel olarak karın bölgesinde çıkmaktadır. Bunun haricinde kasık, boyun ve bel bölgelerinde de çıkabilir. Vücutta tek bir noktada çıkmaz, aynı anda birden fazla bölgede çıkabilir. Fıtık doğuştan olabileceği gibi sonradan da oluşabilmektedir. Fıtığın oluştuğu bölgeye göre tedavi yöntemi de farklılık gösterebilir.

Her fıtığın farklı bir belirtisi vardır. Bu belirtiler fıtığın çıktığı bölgeye ve hastanın sağlık durumuna bağlı olarak değişir. Fakat genelleme yapıldığında hastalar cerrahi operasyona yönlendirilmektedir.

Fıtık Ameliyatı Çeşitleri

Fıtık belde, boyunda, kasıkta ve midede oluşabilir. Fıtık ameliyatları da buna göre isimlendirilir. Fıtık ameliyatlarında açık veya kapalı yöntemler kamera aracılığıyla uygulanmaktadır. Hastalarda uygulanan ameliyatlarda açık yöntemler daha az tercih edilir. Hastanın enfeksiyon riskinin artmaması, iyileşme sürecinin hızlı olması için kapalı fıtık ameliyatı yöntemi uygulanır.

Fıtıklar her yaşta görünmesi mümkün olan bir problemdir. Kimi kişilerde doğuştan olurken kimi kişilerde ise sonradan oluşur.

Mikrocerrahi fıtık ameliyatı, fıtık ameliyatları arasında sıkça tercih edilen bir yöntemdir. Mikrocerrahi operasyonda başarı oranı %80’lere ulaşır. Mikrocerrahi fıtık ameliyatı iyileşme süreci oldukça hızlıdır. Mikrocerrahi fıtık ameliyatı sonrası hasta ortalama 12 saat kadar refakat edilir ve akabinde taburcu edilir. İyileşme süreci hızlı olduğu gibi güvenilir ve ağrısızdır. Operasyon geçiren kişi ortalama 3 gün sonra normal yaşantısına kaldığı yerden devam edebilir. Mikrocerrahi yöntem genellikle boyun fıtığı ve bel fıtığında tercih edilen bir yöntemdir.

Mikrocerrahi fıtık ameliyatının avantajları şu şekilde listelenebilir;

• İşlem kolay, ağrısız ve hızlı bir şekilde gerçekleşir,
• Dikiş izi oluşması engellenir,
• Maksimum 2 cm boyutunda küçük bir kesi atılır,
• Operasyonun uygulandığı doku az zarar görür,
• Sinir dokusunda zarar görünmesi riski çok azdır,
• İyileşme süreci ortalama 3 gün sürer.

Bel Fıtığı Ameliyatı

Her 2 omurga arasında 1 adet kıkırdak bulunur. Disk ismi verilen kıkırdakların dıştaki halkasına annulus fibrozus ismi verilir. Kıkırdak yapısı itibariyle lastik kıvamında ve oldukça sağlam bir yapıya sahiptir. Kıkırdağın içerisinde jelimsi kıvamda nükleus pulpozus adı verilen bir yapı mevcuttur. Diskin annulus fibrozusunun yırtılması durumunda nükleus pulpozus bu yırtıktan dışarı çıkarak omurilik kanalı ve sinir köklerini sıkıştırıcı etki yaratır. Bu durum halk arasında bel fıtığı olarak isimlendirilir.

• Diskteki yırtılmayla beraber bacağa giden sinire baskı yapabilir,
• Bu baskı sonucunda bel fıtığı olan kişide bacak ve kalça ağrılarıyla beraber bel ağrıları meydana gelebilir,
• Akabinde bacakta uyuşma ve belirli kas gruplarında güçsüzlük olarak takip edebilir. 

Bel fıtık ameliyatı öncesinde tanının konulması gerekir. Lomber MRI ile hastanın tetkikleri yapılır. Tetkiklerin sağlanıp değerlendirmenin yapılmasının ardından sonuçlar doğrultusunda istirahat tedavisi, ilaç tedavisi veya bel fıtığı ameliyatı kararı verilir. Bel fıtığı problemi olan kişilerde ameliyat harici tedaviler uygulanmasına rağmen ağrısı geçmeyen, sosyal yaşantısında aksaklık yaşayan kişiler son çare olarak ameliyata yönlendirilir. Ameliyat ile birlikte eski yaşantıya çok kısa süre içerisinde dönülür. Eğer tedavide gecikilirse bu durumda felçlik ve kalıcı ağrı gibi durumlarla karşı karşıya kalındığı unutulmamalıdır.

Kasık Fıtığı Ameliyatı

• Kasık fıtığı genellikle bağırsak kısmının, kasık kısmındaki yer zarı duvarını aşarak vücut dışına çıkması sonucunda görülmektedir. Fakat kasık fıtığı yalnızca bağırsak değil diğer iç organlardan birinin dışarı çıkması sonucu da oluşabilmektedir. 
• Kasık fıtığı öksürdükçe, hapşırdıkça veya ıkındıkça karnın içindeki basıncın artmasıyla beraber kasık bölgesinde görülür. 
• Kasık fıtığı problemi olan kişiler, yattığı zaman kasık fıtığını göremezler. Fakat kasık fıtığı tedavi edilmezse veya tedavisi geciktirilirse fıtık her geçen gün daha da genişleyerek hacim olarak büyüyecektir. 
• Fıtık tedavisi diğer fıtıkların aksine beslenme, egzersiz, diyet veya ilaç yöntemiyle iyileşmeyen bir yapıdadır.

Boyun Fıtığı Ameliyatı

• Boyun fıtığı zorlamalar, kazalar, travmalar sonucu oluşabilir. Diğer bir yönden diskin jelimsi yapısını kaybetmesi, yastıklama görevini yitirmesi sonucunda görev yapamaz duruma gelebilirler.
• Disk bozulmaya devam ettiği süre boyunca dış tabakada bir yırtık oluşabilir. Bu yırtıkta diskin merkezi çıkarak, sinir ve omuriliğin bulunduğu boşluktan taşarak boyun fıtığına sebep olur.

Boyunda 7 adet omur vardır. Omurlar arası hareketin sağlanabilmesi için diskler bulunmaktadır. İki omuru birbirine bağlayan diskler kuvvetli bir bağ dokusuna sahiptir. Omurlar kendi aralarında yastık yani darbe emici görevi görürler. Boyun fıtığı genellikle 20 yaş ile 40 yaş aralığında görülen bir problemdir. Boyun fıtığının çıkma sebepleri başlıca;

• Ağır yük kaldırma
• Yüksekten düşme
• Trafik kazası
• Ani hareket etme
• Sürekli masa başında çalışma
• Uzun süre cep telefonu kullanımı
• Duruş bozuklukları

Göbek Fıtığı Ameliyatı

• Göbek fıtığı ameliyatı, fıtık ameliyatları ile kıyaslandığında toplamda %10 civarını temsil etmektedir. 
• Göbek fıtığı ameliyatında lokal anestezi ve doku-dikiş tekniği uygulanır. 
• Operasyon sırasında fıtık kesesi ayırılır hemen ardından üstüne iki kat kapama işlemi yapılır. Bu teknik 3 cm’den daha büyük fıtıklar için uygun değildir. 3 cm’den küçük olup uygulanan fıtıklarda ise tekrarlama ihtimali görülmektedir. 

Yama ile onarım yapılması laparoskopik şekilde yapıldığı gibi açık olarak da yapılmaktadır. Güvenilirlik olarak yama kullanılan ameliyatların daha iyi olduğu bilimsel olarak kanıtlanmıştır. Göbek fıtığı yetişkinlerde karın kası bölgesine fazla baskı yapılması sonucu oluşabilir. Bebeklerde ise göbek kordonu ile karın kasları arasındaki açıklığın kapanmaması göbek fıtığı görülmesi riskini artırmaktadır. Göbek fıtığının başlıca nedenleri;

• Ani eğilmek ve ani kalkmak,
• Karın boşluğunda aşırı sıvı birikimi,
• Ağır vücut geliştirme sporu yapmak,
• Hızlı kilo almak ve hızlı kilo vermek,
• Kronik kabızlık problemi,
• Sık hamilelik geçirmek.

Mide Fıtığı Ameliyatı

Mide fıtığı midenin üst kısmının yemek borusuna doğru sarkmasıdır. Sarkma sonucunda midenin üst kısmındaki kaslarda gevşemeler meydana gelir. Özellikle 50 yaş üzerinde görülen mide fıtığı ameliyatı %65 gibi yüksek bir oranla görülmektedir. Reflüye yol açma ihtimali mevcuttur. Mide fıtığının belirtileri;

• Gaz olması,
• Devamlı öksürük,
• Göğüs altında oluşan yanma hissi,
• Tüketilen gıdaların tekrardan ağza gelmesi,
• Mideden başlayarak boğaza doğru gelen yoğun ağrı

Bu belirtiler yaşandığı durumda mide fıtığı olma riski bulunmaktadır. Erken teşhis için randevu alınıp muayene olunmalıdır. Mide fıtığının oluşma nedenleri ise şu şekildedir;

• İstifra
• Stres
• Hamilelik
• Obezite
• Bağırsakların çok hareketli oluşu
• Uzun süreli öksürük

Fıtık Ameliyatı Nasıl Yapılır?

Fıtık ameliyatı kapalı (laparoskopik) ve açık olmak üzere iki farklı teknik ile yapılabilir. Kapalı (laparoskopik) ameliyat yöntemi, hasta için ameliyat sonrası daha büyük avantajlara sahip olduğundan dolayı sıklıkla tercih edilir. Fıtık ameliyatı işlemi şu sırayla yapılmaktadır;

1. Hasta genel anestezi veya lokal anestezi yöntemiyle uyutulur.
2. Fıtığın bulunduğu bölgelerden minimum dört maksimum altı kesi atılır.
3. Cihazlar kesi atılan bölgelerden fıtık bulunan bölgeye doğru gönderilir.
4. Fıtığın çıkış noktası kapatılır ve cihazlar çıkarılır.

Fıtık ameliyatı genellikle 30 dakika ile 1 saat arasında sürmektedir. Tüm bu işlemler tamamlandıktan sonra iyileşme süreci de oldukça hızlıdır.

Fıtık Ameliyatı Riskleri

Fıtık ameliyatı riskleri çok karşılaşılmasa da bazı kişilerde görünebilmektedir. Bu durumlar kalıcı ve rahatsız edici olur ise doktora danışılmalıdır. Fıtık ameliyatı riskleri;

• Enfeksiyon: Operasyon sonrasında kesilerin çevresinde enfeksiyon gelişmesi ihtimali vardır. Ameliyat sonrasında kesi atılan bölge yeterince güzel korunmazsa enfeksiyon oluşabilir. Enfeksiyon oluşması durumunda antibiyotik kullanımı uygulanmaktadır. Enfeksiyon ile karşılaşılması durumunda operasyonu gerçekleştiren doktorla görüşülmelidir.
• Ağrı: Fıtık ameliyatı kapalı olarak yapılırsa iyileşme süreci kısa sürmekte ağrı ise çok az yaşanmaktadır. Operasyon sırasında atılan kesinin boyutunun büyümesiyle orantılı olarak ağrı ihtimali de büyümektedir. Refakat süresi dolduğunda hastaya ağrı kesici verilir ve gün içerisinde ağrı duymaması sağlanır. Hasta sonraki günlerde de ağrı hissetmez.
• His Kaybı: Karın fıtığı ameliyatı sonrasında işlemin uygulandığı bölgede his kaybı oluşma ihtimali vardır. Ameliyat esnasında sinirler zarar görebilir. Sinirlerin zarar görmesi sonucunda his kaybı yaşanır. His kaybı ilk 6 ay giderek azalır, nadiren de olsa küçük bir bölgede kalıcı olur.
• Şişlik: Fıtık operasyonu sonrasında kesi atılan yerde şişlik görülmesi muhtemel bir durumdur. Belirli bir süre sonra şişlik inecektir. Şişlik uzun süre boyunca inmezse bu durumda randevu alarak doktora başvurulmalıdır.

Fıtık Ameliyatı Sonrası Yapılması Gerekenler

• Fıtık çeşidine göre ameliyat süreci de farklılık göstermektedir. Her fıtık tedavisinin farklı tedavi yöntemleri vardır. Buna bağlı olarak fıtık ameliyatı sonrası süreç de değişiklik gösterir. 
• Genel olarak laparoskopik ameliyat sonrasında hastanede refakat süresinin çok uzun olmasına gerek kalmaz. İyileşme süreci hızlı ve ağrısızdır. 
• Fıtık ameliyatı sonrası cinsel ilişki yaşayabilmek için genellikle bir haftalık perhis yeterli olmaktadır. Ameliyatı gerçekleştiren uzman doktor, hastanın durumunu inceledikten sonra dikkat etmesi gereken noktaları bildirmektedir.
• Fıtık ameliyatı sonrası banyo direkt olarak yapılmamalıdır. Hasta banyoyu ameliyattan 1 gün sonra yapmalıdır. 
• Fıtık ameliyatı sonrası şişlik kesi bölgesinde beklenen bir durumdur. Fakat şişlik zamanla geçmektedir. Eğer fıtık ameliyatı sonrası şişlik uzun süre geçmezse bu durumda doktora başvurulmalıdır. Doktor gerekli tetkikleri sağlayarak, en doğru tedaviyi uygulayacaktır.
• Fıtık ameliyatı sonrası testiste şişlik nadiren de olsa karşılaşılan bir problemdir. Eğer şişlik yaşanıyorsa erkenden doktora başvurulmalıdır. 
• Fıtık ameliyatı sonrası beslenme süreci normale hızlı bir şekilde dönmektedir. Hasta fıtık cerrahisi ameliyatından 4 saat sonra istediğini yiyip içebilir. Fakat 4 saat süre boyunca gıda almamalıdır. 
• Ameliyatın gerçekleştiği akşam itibariyle normal beslenme düzenine geri dönebilir. Sağlıklı beslenme ile iyileşme süreci de hızlanmaktadır. Karın fıtık ameliyatı yapıldığında kabızlığa neden olacak besinler tüketilmemelidir.
• Fıtık ameliyatı sonrası spor başlangıç süresi kişiden kişiye değişiklik gösterebilmektedir. Her bünyenin verdiği tepkiler ve sağlık durumu farklı olduğu için doktor önerisiyle spora başlamak gerekir. Açık ameliyat için ortalama olarak bir süre verilmek gerekirse hafif spor yapanların 10 gün ile 12 gün, ağır spor yapanların 4 gün ile 6 gün, profesyonel spor yapanların ise 6 hafta ile 8 hafta sonrası başlaması önerilir. Kapalı ameliyatta ise hafif spora 3 gün ile 5 gün, ağır spora 20 gün ile 30 gün, profesyonel spora ise 20 gün ile 30 gün sonrasında başlanmalıdır.
• Fıtık ameliyatı sonrası pansumanın çıkarılabilmesi için ameliyat üzerinden 1 gün geçmiş olması gerekir. 1 gün geçtikten sonra dikişleri kapatan pansuman rahatça çıkarılabilir.

Bebeklerde Fıtık Ameliyatı

Bebeklerde fıtık problemi en sık kasıkta, göbekte ve göbeğin biraz üstü karnın ortasında görülmektedir. Her sağlıklı 100 bebekten 2’sinde kasık fıtığı problemi ile karşı karşıya kalınmaktadır. Prematüre bebeklerde ise bu sayı 10 katına kadar çıkarak 20’leri buluyor. Bebeklerde fıtık problemi erkeklerde daha çok görülmektedir. Bebeklerde olan kasık fıtığının %60’ı sağda olurken %30’u solda olmaktadır. Kalan %10’luk dilimdeki bebekler ise iki taraflı olarak kasık problemi yaşamaktadır.

Bebeklerde Fıtık Ameliyatı Nasıl Yapılır?

Bebeklerde fıtık ameliyatı kapalı ve açık yöntemlerle yapılabilmektedir. Kapalı ameliyat yöntemi doktorlar tarafından daha sık tercih edilir. Bu yöntemde göbekten 3 mm büyüklüğünde kesi atılır. Bu keşiden içeriye kamera gönderilerek, karın içinin gözlenmesi sağlanır. Bu gözlemle beraber kasık kanalında tıkanıp olup olmadığı kontrol edilir. Kanal giren bir iç organ varsa, sıkışma veya kangrene sebep olup olmadığı tespit edilir.