Gece Plağı Nedir?

Diş gece plağı olarak da anılan gece plağı, uykudayken istemsiz olarak dişlerin gıcırdatılması, sıkılması ya da sürtülmesi sebebiyle, diş eklemlerinin ve çene yapısının hasar görmesini engellemek için tasarlanan bir ağız koruyucusudur. Dişlerdeki bu istemsiz hareketler genellikle gece uykudayken yapıldığı için gece plağı denen bu destekler, diş doktorları tarafından kişiye özel hazırlanmaktadır. Bu plaklar her ne kadar gece kullanılsa da aslında şeffaf olmasından dolayı hem gece hem de gündüz kullanıma uygundur.

Gece Plağı Çeşitleri

Yüz ve çene bölgesi ağrılarının birincil nedeni dişlerdir. Hastalar bu ağrıları dişlerde yaşanan sorunlar nedeni ile yaşayabilmektedir. Problemin en fazla görülmesinin nedeni istemsizce dişlerin gıcırdatılması veya sıkılması olan buruksizm’dir. Diş ve çene yapısının korunması ve oluşan ağrıların önlenmesinde gece diş plağı kullanımı en etkili yöntemlerden biridir.   

Bu diş gıcırdatma ve sürtme sorunu eğer tedavi edilmediği takdirde ilerleyen dönemde diş kökü hasarı, diş kırılması, diş etlerinde çekilme, yanak duvarında tahriş ve diş sallanması sonucu dişlerin kaybedilmesine varan sorunlar yaratabilmektedir. Ayrıca diş ve çene sağlığı bozulduğu için sindirim bozukluğu veya enfeksiyon kaynaklı başka hastalıklara da neden olabilir. Günümüzde farklı seviyelerdeki diş sıkma problemleri için farklı tasarlanmış gece plakları mevcuttur. Bunlar şu şekildedir;

• Sert gece plağı: Akrilik malzemeden tasarlanmış bu gece plağı, son derece dayanıklı ve sert bir ağız koruyucudur. 
• Yumuşak gece plağı: Yumuşak malzemeden tasarlanmış olan bu gece plağı, bruksizm için değil de nadir ya da hafif düzeyde diş sıkma alışkanlığı olanlar için uygundur. Bunun yanında bu tür, diş sıkma için gece plağı kullanımında çok yaygın olarak kullanılan bir çeşittir.

Gece diş plakları; ayrıca farklı çene yapılarına, yumuşaklığa ve renklere göre çeşitlendirilebilir. Çene gece plağı olarak da bilinen gece plakları, günümüzde farklı sebeplerle diş sıkma problemi yaşayan pek çok kişi için, bu şikâyetlerinden kurtulmada öncül bir adımdır.  

Gece Plağı Ne İşe Yarar?

Dişler bir kişinin ömrü boyunca aktif olarak kullandığı en önemli parçalarıdır, bu yüzden diş sağlığı çok önemlidir. Beslenmeden sindirime, hatta güzel konuşmadan estetiğe kadar pek çok açıdan önemli olan dişlerin, iyi korunması gerekir. Bu süreçte diş bakımın ve rutin diş kontrollü muayenelerinin aksatılmaması önemlidir. En çok karşılaşılan diş sağlığı problemlerinden olan diş taşı ve çürük yanında stresten kaynaklı diş gıcırdatması alışkanlığı da ortaya çıkabilmekte, bu problem geceleri istemsizce tekrar edebilmektedir.

Yaşam kalitesinin artırılması açısından mevcut bu diş gıcırdatma probleminin en kısa dönemde ağız ve diş sağlığı uzmanı ile görüşecek tedavi edilmesi gerekmektedir. İşte bu süreçte kişiye genellikle gece diş plağı kullanımı reçete edilir ve sorun önlenmeye çalışılmaktadır. Gece plağı kullanımı sonrası yaşanılan bu şikâyetler genelde azalma gösterirken, aynı zamanda çene ve diş yapısının da bozulması önlenmiş olmaktadır. Reçete edilen diş plağı, kullanıldığı süre boyunca dişlerin gıcırdatmadan kaynaklı sürtünmesini önleyerek oluşacak hasarı önlemektedir. Gece plağı reçete edilmesini gerektiren nedenler arasında şunlar sıralanabilir;

• Bruksizm kaynaklı diş gıcırdatılması
• Çene kaymalarının tedavisi
• Uyandığında yaşanılan çene ve baş ağrısı şikâyetlerinin azaltılmasında
• Gıcırdatma ve diş sıkılması kaynaklı diş aşınmasının önlenmesinde
• Dişlerde bulunan dizilim sorunlarının düzeltilmesinde (diş teli yerine)(şeffaf plak tedavisi)
• Çene kaslarında oluşan problemlerin tedavisinde 
• Stres anında diş gıcırdatma alışkanlığı olanlarda hasarın önlenmesinde
• Isı değişimlerine karşı dişleri hassas olanlarda şikayetlerin azaltılmasında

Gece diş plakları her ne kadar gece yoğun olarak kullanılsa da soruna göre daha uzun süre kullanılmasına ihtiyaç duyulabilir. Ayrıca dişlerinde dizilim sorunu olan ancak diş teli kullanmak istemeyenler içinde biz çözüm sağlayabilir (şeffaf plak tedavisi).

Gece Plağı Nasıl Kullanılır?

Diş gıcırdatma sorunu yaşayanlar en kısa sürede diş ve ağız sağlığı uzmanına başvurmalıdır. Yapılan diş muayenesi ardından kişinin diş ve çene yapısına uygun kalıplar çıkarılarak gece diş plağı oluşturulur. Bunun yanında gece plağı kullananların en çok tercih ettiği, şeffaf plaklardır, çünkü gündüzde rahatlıkla kullanılabilmektedir. Gündüz stresten kaynaklı diş sıkma sorunu olan hastalar, bu diş plağını rahatlıkla kullanabilmektedir.

Gece plağı kullanırken alışkanlık haline getirilmesinde, yeme içme süresi haricinde kullanılması etkilidir. Yalnız yeme içme süresi haricinde bu plaklar çıkarıldığında hijyeni sağlanmalı ve kutusunda saklanmalıdır, tekrar kullanıma ihtiyaç duyulduğundan ise kutusundan alınarak takılmalıdır. Aksi takdirde bakteri üremesinden kaynaklı olarak diş hastalıkları oluşmasına neden olabilmekte ve ciddi sorunlar yaratabilmektedir.

Gece Plağı Zararları

Diş gıcırdatma ve sıkma kaynaklı yaşanan şikâyetlerin azaltılmasına gece diş plağı kullanımı tercih edilen bir tedavidir. Gece diş plağı bruksizm ve stres kaynaklı diş gıcırdatma şikâyetlerin azaltılmasında yararlı bir araç olsa da yanlış kullanımında bazı zararlar ortaya çıkabilir. Bu yüzden gece plağı kullanırken dikkat edilmesi gerekenlere harfiyen uyulması gerekmektedir. Söz konusu zararlar şu şekilde sıralanabilir;

• Hijyenine dikkat edilmediğinde bakteriler üreyerek hastalığa neden olabilir. 
• Kişinin diş ve çene yapısına uygun kalıp yapılmadığı takdirde ağrılara neden olabilir. 
• İnsan sağlığına zararlı toksik madde içeren maddelerle üretildiğinde ciddi hastalıklara veya alerjilere neden olabilir. 
• Çok uzun sürelerde kullanıldığında çene kayması oluşabilir ve dişler arasında mesafe oluşabilir. Bu yüzden diş kapatıldığında aralık kalır. Yaşanan bu sorundan dolayı ortodontik tedaviler gerekebilir.
• Gece diş plakları kişiye özel tasarlanmıştır ve kesinlikle başkasına ait bir plak kullanılmamalıdır, aksi takdirde uygunsuz kalıp çene yapısını bozabilir ve bakteri üreme sonucu bir hastalığa neden olabilir.
• Diş hekiminin vermediği, standartlar kalıplarda satılan gece diş plakları alınıp kullanılmamalıdır, aksi takdirde diş ve çene yapısında onarılmaz hasarlar bırakabilir.

Gece diş plağı, işinde hassas bir uzman tarafından uygulandığında doğru kalıplar ve malzemelerle yapılacağı için olası zararlar minimize edilir. Bunun yanında kişinin kullanım talimatlarına ve hijyene uyması durumunda da zararlı değildir. Diş gıcırdatma ve sıkma kaynaklı görülen ağrı ve şikâyetlerin çoğu kullanımdan kısa bir süre sonra iyileşme gösterirken, eğer şikâyetler azalmıyor aksine artıyorsa uzman diş hekimine başvurmak gerekmektedir. Diş hekiminin yapacağı muayene sonucunda kalıbın,  yumuşaklığının  değiştirilmesi veya farklı bir tedaviye geçilmesi gerekebilmektedir.

Gece Plağı Nasıl Temizlenir?

Gece plağı kullanımında temizlik ve hijyen çok önemlidir. Bunlara dikkat edilmediğinde gece diş plağı kullanımını gerektiren şikâyetlerden daha ciddi sonuçlar doğurabilir. Bu yüzden kullanılan gece plağı temizliği uzman hekimin tavsiye ettiği şekilde uygulanması ve titizlik gösterilmesi gerekir. Gece plağı temizliği yaparken dikkat edilmesi gerekenler şunlardır;

• Gece plağı temizliği her kullanımdan sonra yapılmalıdır. Temizlik sonrasında kurulanmalı ve kutusuna kaldırılmalıdır.
• Temizlik yapılırken temiz soğuk su, diş macunu ve yumuşak diş fırçası kullanılmalı, kesinlikle sıcak su kullanılmamalıdır. Ayrıca gereken temizlik işlemi yumuşak bir beze çok az miktarda alkol dökülerek yapılabilir.
• Plak temizliği yaparken sert hareketlerden kaçınarak uygulama yapılmalıdır.
• Kullanılmadığı dönemlerde saklandığı ortam koşulları %50 nem ve 20 – 21 derece olmalıdır.
• Ayrıca gece diş plağı çok yumuşak ve hassas bir malzemeden yapıldığından dolayı temizlik esnasında bükülmemeli ve katlanmamalıdır.