Geçici Diş Nedir?

Geçici dişler, daimi restorasyonlar tamamlanana kadar dişleri koruyan restorasyonlardır. Geçici protezler hastanın kaybedilen estetik, fonasyon (konuşma) ve fonksiyonunu (diş kapanışı ve çiğneme etkinliği) kısa süreliğine sağlar. Geçici restorasyonlar şu özelliklere sahip olması gerekir:

• Diş pulpasını (damar ve sinirlerini) dış etkenlerden korumalı
• Kapanış olarak fonksiyonun sağlamalı
• Kolay temizlenebilen
• Estetik
• İyi bir tutuculuk ve kuvvetlere dirençli
• Diş etine uyumlu
• Bulunduğu konumda sabit bir şekilde kalmalıdır

Seanslar arası dişleri koruyarak ağrı, sızlama oluşumunu önler. Lakin geçici protezlerin kullanımına dikkat etmek gerekir. Bazı materyallerin kullanımına dikkat edilmezse diş pulpasına zarar verilebilmektedir.

Geçici Diş Hangi Durumlarda Yapılır?

Geçici dişler birçok durumda kullanılabilmektedir. Hepsinin temel amacı bellidir. Seanslar arası dişleri koruma ve estetiği sağlamaktır. Geçici diş protezleri ve dolgular şu durumlarda kullanır:

• Kök kanal tedavilerinde seanslar arası dişi ve pulpa (damar ve sinirleri) odasını korumak,
• İndirekt olarak yapılan inley – onley restorasyonlarında seanslar arasında dişi korumak,
• Sabit protez tedavilerinde seanslar arası dişi korumak, estetik, fonksiyon ve fonasyonu sağlamak,
• İmplant yapılırken geçici diş, daimi restorasyonun bir nevi provası olarak kullanılmaktadır.

Çekilen Dişin Yerine Geçici Diş Protezi

• Çekilen dişin yerine direkt olarak geçici diş protezleri yapılabilmektedir. Buradaki amaç çekilen dişin yerini geçici olarak doldurarak daimi protez gelene kadar boşluğu korumak, estetik, fonksiyon ve fonasyon problemlerinin önüne geçmektir. Genellikle çekilen dişin yerine implant yapılacaksa tercih edilir.
• Çekilen dişlerin yerine geçici protezlerin yapılmasındaki diğer bir amaç, yumuşak doku iyileşmesini düzenlemektir. Yerine yapılacak protez için yumuşak dokuya şekil verilebilmekte ve geçici diş protezleri ile yara iyileşme döneminde kullanılabilmektedir.

İmplant Üzeri Geçici Dişler

• İmplant yapımı esnasında geçici diş protezleri de yapılabilmektedir. Daha çok hareketli (hibrit, çıtçıtlı) implant üstü protezlerde tercih edilir. Yine akrilik materyaller tercih edilir. Buradaki amaç tedavi sürecinde hastaların dişsiz kalmaması, estetik problemin giderilmesi, fonksiyon ve fonasyonun (konuşma) sağlanmasıdır. Aynı zamanda daimi protezler için örnek teşkil edilir ve bu süreçte hastanın beklentileri üzerinde birçok fikir sahibi olunur. 

Geçici Diş Yapımında Hangi Materyaller Kullanılır?

Geçici diş protezleri ve dolgular farklı materyallerden yapılabilmektedir. Zaman içinde teknolojinin gelişmesiyle kullanılan materyaller geliştirilmiştir. Buradaki materyallerin farklı avantaj ve dezavantajları vardır. Hangi alanda kullanılacaksa materyal, özelliklerine göre seçilir. Kullanılan materyaller şunlardır:

• Geçici diş protezleri: Sabit protez tedavisinde seanslar arasında kullanılır. Akrilik materyaller kullanılır. Bunlar:
• Prefabrik geçici restorasyonlar; burada kullanılan malzemeler fabrika ortamında farklı boylarda hazır olarak kullanıma sunulur. Diş hekimi, diş için en uygun boyutu bulur ve son şekillendirmeyi yaparak kullanır. Kullanılan materyaller şunlardır:
• Anolar
• Hazır çelik geçici kronlar
• Şeffaf kılıflar
• Diş renginde polikarbonat kronlar
• Kişiye özgü hazırlanan geçici restorasyonlar; hastaların kendi dişleri için birebir boyutta üretilen geçici protezlerdir. Kullanılan materyaller şunlardır:
• Polimetil metakrilat; en çok kullanılan geçici diş protezi materyalidir.
• Poli etil metakrilat
• Polivinil etil metakrilat
• Bis-akril kompozit rezin
• Görünür ışıkla sertleşen üretan dimetakrilat
• Geçici diş dolguları: Kanal tedavilerinde veya dolgu tedavilerinde seanslar arası kullanılan materyallerdir. İçlerinde çinko oksit öjonol ve çinko sülfat içermektedir. Geçici dolgu materyallerine “Cavit” ismi verilmektedir. Kullanımı ve kaldırılması kolaydır.

Geçici Diş Protezi Nasıl Yapılır?

Geçici diş protezleri için öncelikle dişler uygun hale getirilmelidir. Dişler sabit protez kurallarına göre diş kesimi (preprasyon) yapılır. Kişiye özel hazırlanan geçici diş protezleri 2 şekilde yapılabilmektedir. Bunlar:

• Direkt Yöntem: Direkt olarak hasta ağzında yapılan geçici restorasyonlardır. Diş kesimi yapılmadan önce sağlam dişler üzerinden ölçü alınır. Diş kesimi yapılır. Uygun materyal hazırlanır ve alınan ölçü içerisindeki kesilen dişin bölgesine tepilir. Ölçü ağza uygulanır ve kesilmiş diş üzerinde geçici protez şekillenir. Birkaç dakika içerisinde materyal sertleşir, ağızdan çıkarılır, son düzeltmeler yapılır.
• İndirekt Yöntem: Ağız dışarısında yapılan geçici diş kaplamalarıdır. Diş kesimi yapıldıktan sonra aljinat maddesiyle ölçü alınır, alçı model oluşturulur ve bunun üzerinde diş teknisyenleri tarafından “polimetil metakrilat” malzemesiyle geçici diş protezi yapılır. Diş hekimi geçici diş kaplamasının uyumluluğuna ve son kontrollerini yapar.

Üretilen geçici dişlerin yapıştırılması için özel yapıştırıcılar üretilmiştir. Öncelikle ağız ortamı ve dişlerde nem kontrolü yapılır. Dişler kurutulur, etrafına pamuk paletler konur. Daha sonra geçici simalar hazırlanır, geçici diş protezinin içerisine konur ve dişe uygulanır. Artık yapıştırıcılar dişin kenarından sızar ve temizlenir.

Geçici Diş Dolgusu Nasıl Yapılır?

Geçici diş dolguları için dişe öncelikle kök kanal tedavisinin ilk seansı veya inley – onley için diş kesimi yapılması lazımdır. Hastanın ağzındaki çürükle hasarlı veya sağlam diş dokusu kaldırıldığında oluşan boşluğa uygun şekil verilir. Geçici diş dolgu malzemelerde “Cavit” hazır materyallerdir. Direkt olarak el aletiyle bir miktar alınır ve dişteki boşluğa (kavite) tepilir. Hastanın tükürüğü ile sertleşir.

Bazı materyaller hazır değildir. Diş hekimi tarafından hazırlanması lazımdır. Bunlar toz ve likit şeklindedir. Karıştırılıp hazırlanır ve dişteki boşluğa (kavite) uygulanır.

Geçici Diş Yaptıranlar Nelere Dikkat Etmelidir?

Geçici diş protezi ve dolguları, aşırı sağlam materyaller değildirler. Amaçları geçici süreliğine dişi korumaktır. Geçici dişlerin bulunduğu tarafta çok sert gıdalar tüketmemek lazımdır. Aksi hale ağız içi kuvvetlerle yerinden çıkabilmektedir. Kullanılan materyallerde çok sert yapıştırıcı olmadığından böyle durumlar görülebilmektedir. Aynı zamanda bu materyallerin kırılma direnci düşüktür. Sert kuvvetlerle direk olarak kırılabilirler.

Bu süreçte ağız hijyenine önem gösterilmelidir. Dişlerde bu dönemlerde doku kaybı olduğundan mikroorganizmalara karşı sadece geçici diş protezleri korumaktadır. Geçici dişler düşerse derhal diş hekimi ile iletişime geçilmelidir. Dişlerin tekrardan yapıştırılması gerekmektedir.

Geçici Diş Yapımı Ne Kadar Sürer?

Geçici dişlerin yapımı oldukça kısadır. Aynı seansta yapılan tedavilerdir. Geçici diş protezleri için ölçü alındıktan sonra diş laboratuvarına gönderilerek kısa sürede tamamlanır. Yapım süresi 10 ila 60 dakika arasında diş sayısına göre değişir. Yapıldıktan sonra derhal diş hekimine gönderilir ve dişe yapıştırılır. Geçici diş dolgular ise o anda hasta başında yapılmaktadır. Birkaç dakika içerisinde yapımı tamamlanır.