Gluten Testi Nedir?

Gluten testi, gluten hassasiyeti hakkında tanı konulabilmesi için uygulanan test yöntemidir. Fakat bu yöntemler gluten hassasiyeti konusunda kesin bir tanı koymamaktadır. Gluten hassasiyeti diyete ve diyet sonucuyla düzelmeye gidilip gidilmediğine bakılarak belirlenmektedir.

Buğday, arpa ve çavdar gibi tahıllarda bulunan bir protein çeşidi olan gluten bazı kişilerde alerjiye neden olur. Gluten hassasiyeti olan kişilerde bu protein çeşidi sindirim sistemi rahatsızlıklarına yol açar. Bu alerji çeşidine sahip olan kişilerde en çok görülen sorunlar görülen sorunlar karın ağrısı, ishal ve gaz birikmesi sonucu sancı oluşmasıdır. Glutenli besinlerin tüketilmesinin ardından kişiler kendilerini yorgun ve halsiz hissederler. Baş ağrısı ve migren ağrıları baş gösterir. Gluten alerjisi tahıllar içerisinde bulunan proteinin iyi sindirilememesi sonucunda vücudun verdiği reaksiyondur. Vücudun bu tür reaksiyonları vermemesi için glutensiz besinler tüketmek gerekir.

Beslenme sürecinde glutenin birçok faydası bulunur. Tahılların ve tahıl bazlı gıdaların yumuşak ve çiğnenebilir olmasından gluten sorumludur. Bu tür besin ürünleri gluten proteinleri aracılığıyla esnemeye başlar ve içerisindeki havayı hapsederek elastik bir yapı oluşmasına yardımcı olur. Bunun sonucunda ekmek ve makarna gibi ürünlerde kabarma görülür ve içerisindeki nem doğal yollardan korunmaya çalışılır. Nüfusun çok az bir kısmında glutene karşı oluşan alerji glutensiz diyetin doğmasına neden olmuştur.

Ayrıca bu protein sıklıkla tüketilen yiyecek ve içecekler içerisinde de bulunur. Baharat karışımları, cipsler, salata sosları, şarap türleri, malt sirkesi, soya sosu, arpa maltı, bira bu ürünlerin bir kısmında da gluten proteini bulunur. Gluten diyeti yapan kişilerin aldıkları ürünlerin üzerinde gluten ibaresi olup olmadığına dikkat etmeleri gerekir. Aksi halde gluten alerjisine sahip kişilerde ciddi bağırsak sorunları görülür. Günümüzde birçok kişide görülen çölyak hastalığı, kişilerin bağırsak sisteminin glutene tepki verme durumudur. Bu tür hastaların gluten bazlı besinlerden uzak durması gerekir.

Gluten Testi Nasıl Yapılır?

Son dönemlerde sıkça konuşulan konulardan biri olan gluten, çölyak hastaları dışında bazı bireylerde de görülür. Yani çölyak testi pozitif olmayan kişilerde de bu proteine karşı olumsuz tepkiler görülebilir. Bu proteine karşı hassasiyeti bulunan kişiler ciddi reaksiyonlar vererek sorun yaşamaya başlarlar. Gluten testi şu şekilde yapılır:

Kan Testi 

• Gluten alerjisi, kişilerden az miktarda alınan kan örnekleri üzerinden yapılır. 
• Genelde parmak ucundan alınan kan laboratuvar ortamlarında test edilir. 
• İçerisinde immunoglobulin antikorların olup olmadığı anlaşılmaya çalışılır. 
• Böylece kişilerin hangi besinlere karşı hassasiyetinin olup olmadığı tespit edilir. 
• Bazı besinlere karşı duyarlılığı bulunan kişiler tüketilen besin öğeleri içerisinden bu besinleri çıkarılır. 
• Bu inceleme süreci yaklaşık 15 günü kapsar. 

İnce Bağırsak Biyopsisi

• Glutene karşı duyarlılığı bulunan kişiler için bağırsak biyopsisi yapılır. 
• İnce bağırsaktan küçük bir doku alınarak laboratuvar ortamlarında analiz edilir.

Çölyak hastalarının da glutene karşı alerjisi olduğu için öncelikle doktora başvurmaları gerekir. Doktor tarafından konulan tanılar sonucunda uygun besin diyetleri konulur. Çölyak hastalarında ve glutene karşı hassasiyeti bulunan kişilerde sıklıkla görülen semptomlar bulunur. 

• Şişkinlik en yaygın şikayetlerden biridir. 
• Bunun dışında ishal, kabızlık, kötü kokuya sahip dışkı da alerji nedeni olabilir. Bağırsaklarda mukoza zarar görerek bu tür tepkiler verir. 
• Karın ağrısı glutenli besinler tüketildikten sonra görülür ve ciddi rahatsızlığa neden olur. 
• Gluten intoleransı olan kişilerde baş ağrısı, cilt problemleri özellikle de kabarcıklanma görülür. Bu belirtiler sonucunda yapılan testler insanları glutensiz ürünlere yönlendirmektedir. 
• Mısır, pirinç, keten tohumu, darı, keçiboynuzu, karabuğday, yulaf, kinoa gibi besinler glutensiz olduğu için doğal bir şekilde tüketilebilir. 
• Ayrıca süt ürünleri, sebze meyveler, baklagiller, kuruyemiş, köklü yumrular, et ve deniz ürünleri, yumurta gibi besinlerde sağlıkla tüketilebilecek ürünler içerisindedir.

Gluten Testi Nerede Yapılır?

Bağırsaklarda sindirilemeyen bu protein, kişide farklı tepkiler şeklinde kendini gösterir. Çölyak hastalığı dışında gluten alerjisi bulunan kişiler hastanelerin ve özel kliniklerin laboratuvar ortamlarında alınan kan örnekleri üzerinden yapılan incelemeler sonucunda raporlar haline getirilir. Yapılan değerlendirmeler sonucunda kişilerin hangi besin öğelerine karşı hassasiyetinin olup olmadığı tek tek belirlenir. 

Gluten Testi İçin Hangi Bölüme Gidilir?

Bazı insanlar gluten içeren besinler tükettiği sırada bağırsak semptomları göstermeye başlar. Özellikle buğday, arpa ve çavdar gibi ürünler bağırsaklarda ciddi şikayetlere yol açar. Gluten sadece gıdalarda değil bazı vitamin ve takviye ilaçlar içerisinde de bulunur. Bu nedenle gluten hassasiyeti bulunan kişiler öncelikle bu konuda yapılan testleri tercih etmeleri gerekir. Gluten hastalığında görülen semptomlar ile çölyak hastalarında görülen semptomlar çoğu zaman benzerlik gösterir. Gluten hassasiyeti için gastroenteroloji bölümüne başvurmak gerekir. 

Gastroenteroloji, sindirim sistemi olarak adlandırılan mide, ince bağırsak, kalın bağırsak, safra kesesi, karaciğer, pankreas hastalığı gibi organları ve bunların hastalıklarını inceler. Gluten hassasiyeti de bağırsak sorunu olarak incelendiği için gastroenteroloji bölümüne başvurmak gerekir. Burada ince bağırsaklar incelenerek çölyak hastalığı ya da gluten hassasiyeti tespit edilmeye çalışılır. Gastroenteroloji bölümü tarafından ince bağırsaktan alınan doku örnekleri incelenir. 

Gastroenterolog sindirim sistemi rahatsızlıkları konusunda uzmanlaşmış doktorlara verilen unvandır. Bu nedenle çölyak hastaları ve gluten alerjisi bulunan kişiler bu uzman doktorlar tarafından konulan tanılar sayesinde ne tür bir hastalığa sahip oldukları hakkında bilgi edinirler. Edinilen bilgiler sayesinde, vücudun tahıllı ve tahıl bazlı yiyeceklere karşı ne tür tepki verdiğini daha iyi anlaşılır. Bu doğrultuda nasıl beslenmeleri gerektiği hakkında daha detaylı bir bilgiye sahip olurlar. Böylece bu biten proteini içeren tüm ürünlerden uzak durarak yaşadıkları sindirim sistemi rahatsızlıklarını giderirler.