Göz merceği ameliyatı, katarakt tedavisinde ve bazı refraktif kusurların düzeltilmesinde yaygın olarak kullanılan cerrahi bir yöntemdir. Bu ameliyat, bulanıklaşan doğal lensin çıkarılarak yerine yapay bir intraoküler lens (IOL) yerleştirilmesi prensibine dayanır. İşlem, teknolojik gelişmeler sayesinde yüksek başarı oranlarına ulaşmıştır.

Göz Merceği Ameliyatı Türleri

• Fakoemülsifikasyon (Fako): Katarakt cerrahisinde en sık kullanılan yöntemdir. Ultrasonik titreşimlerle lens emulsifiye edilir ve küçük bir kesiden emilir.
• Ekstrakapsüler Katarakt Ekstraksiyonu (ECCE): İleri derecede sertleşmiş kataraktlarda, lens çekirdeğinin bütün halde çıkarılmasını içerir.
• Lazer Destekli Cerrahi: Femtosaniye lazer ile kesi ve lens fragmantasyonu sağlanarak daha hassas sonuçlar elde edilir.
• Refraktif Lens Değişimi (RLE): Katarakt olmadan yüksek miyop/hipermetrop tedavisi için şeffaf lensin çıkarılıp multifokal lens konulmasıdır.

Ameliyat Kimler İçin Uygundur?

• Katarakt tanısı alan ve görme kalitesi düşen hastalar,
• Yüksek miyop veya hipermetropisi olup lazer için uygun olmayanlar,
• Presbiyopi (yaşa bağlı yakın görme kaybı) nedeniyle gözlük bağımlılığından kurtulmak isteyenler.

Ameliyat Öncesi Hazırlık
Hastaların detaylı göz muayenesi (kornea kalınlığı, göz uzunluğu ölçümü) yapılır. Sistemik hastalıklar (diyabet, hipertansiyon) kontrol altına alınır. Ameliyattan bir gün önce göz damlalarıyla antisepsi sağlanır.

Ameliyat Süreci ve Sonrası
Lokal anestezi altında 15-30 dakika süren işlemde, göz bebeği genişletilir. Lens çıkarıldıktan sonra katlanabilir IOL göz içine yerleştirilir. Ameliyat sonrası hastalar aynı gün evine dönebilir. İlk 48 saat gözü ovuşturmamak, su kaçırmamak ve verilen antibiyotikli damlaları düzenli kullanmak kritiktir.

Olası Riskler ve Komplikasyonlar

• Enfeksiyon (Endoftalmi): %0.1’den az görülse de acil müdahale gerektirir.
• Retina Dekolmanı: Yüksek miyop hastalarda risk artar.
• Lens Dislokasyonu: Travma sonrası gelişebilir.
• Kornea Ödemi: Geçici bulanık görmeye neden olur.

İyileşme Süreci ve Dikkat Edilmesi Gerekenler
Görme netliği birkaç gün ile birkaç hafta arasında stabilize olur. İlk hafta tozlu ortamlardan ve ağır egzersizden kaçınılmalıdır. Kontrol muayeneleri 1. gün, 1. hafta ve 1. ay şeklinde planlanır. Multifokal lens kullananlarda gece ışık hassasiyeti normal kabul edilir.

Lens Seçenekleri ve Teknolojik Gelişmeler

• Monofokal Lens: Uzak görüşü düzeltir, okuma için gözlük gerekir.
• Multifokal Lens: Hem uzak hem yakın görüş sağlar.
• Torik Lens: Astigmatı düzelten özel tasarımlı lensler.
• Akıllı Lensler: Işık şiddetine göre odaklanma özelliği sunar.

Ameliyatın Avantajları

• Görme keskinliğinde belirgin artış,
• Renk kontrast algısının iyileşmesi,
• Gözlük veya kontakt lens bağımlılığının azalması.