Göz Merceği Ameliyatı Nedir?

Göz içi mercek tedavisi adı verilen göz merceği ameliyatı, hastanın göz bozukluğu sorunlarına kesin çözüm getiren, gelişmiş lazer yöntemi ile yapılan bir tedavi türüdür.

Göz içine yeni ve katlanabilir özellikte şeffaf bir merceğin yerleştirilmesi ile hasta gözlük kullanımından tamamen kurtulur. Göz içi merceğin sıvılaştırılması ile yapılan bu ameliyat için hastanın lazer uygulamasına uygun olması gereklidir.

Katarak, miyop ya da hipermetrop gibi göz sorunlarında hasta gözlük kullanmamak için genellikle çıkarılabilir lens kullanmayı tercih eder. Hastanın çıkarılabilir lensleri kullanırken kolayca enfeksiyon kapma riskinin olması, kullanımının zor olması ve göz numarasında sürekli ilerleme yaşanması gibi durumlardan kurtulmasını sağlayan göz merceği (akıllı lens) ameliyatı, en güvenilir ve sağlıklı yoldur.

Göz Merceği Ameliyatını Kimler Yaptırabilir?

• Göz merceği ameliyatının yapılması için kişinin ileri derecede görme sorunu yaşıyor olması gereklidir. 
• Ameliyat öncesi göz ölçümleri ve göz muayenesinin detaylı bir şekilde yapılması gereklidir. Ameliyat, sadece belirli bir seviyede görme bozukluğu yaşayan kişilere yapılır. 
• Göz merceği kalınlığının uygun olması ve göz yapısının lazer uygulamasına elverişli olması ameliyatın yapılabilmesi için önemli olan faktörlerdir. 
• Gençlerde, özellikle büyüme ve gelişme döneminde göz problemlerinde ilerleme görülebilir. Bu nedenle; ameliyat yapılabilmesi için hastanın 18 yaşını doldurmuş olması gereklidir.
• Ameliyat öncesi hastanın genel sağlık sorunları araştırılır. Hastanın diyabet ya da hipertansiyon gibi görmeyi etkileyecek problemlerinin olup olmadığı göz önünde bulundurulur. 
• Hastanın kullandığı ilaçların ameliyat esnasında ya da sonrasında komplikasyonlara yol açıp açmayacağına göre ameliyat yapılmasına karar verilir. 
• Otoimmün (metabolizmanın çalışmaması ya da tersine çalışması durumu) hastası olan kişilerde göz içi yerleştirilen yapay lensin göz tarafından kabul edilmeme riski bulunduğu için, bu kişilere göz merceği ameliyatı yapılması önerilmemektedir. 
• Kişide kornea bozuklukları, göz tansiyonu, retina sorunu, sarı nokta hastalığı gibi diğer göz hastalıklarının olması göz merceği ameliyatı yapılması için uygun ortamın oluşmasında engel teşkil etmektedir. 

Göz Merceği Ameliyatı ile Hangi Görme Sorunları Tedavi Edilir?

Ameliyat genellikle gözlük ya da çıkarılabilir lens kullanmak istemeyen kişilere yapılır ancak ameliyat için yapılan göz ölçümlerinin sonucunda belirli bir derece üzerinde görme sorununun tespit edilmesi gerekmektedir. Katarakt, miyop, hipermetrop ya da birden fazla görme sorunu yaşayan kişilere rahatlıkla göz merceği ameliyatı yapılabilmektedir.

• Katarakt: Katarakt olan gözün şeffaf yapısı bozulduğu için kişide ciddi bir görme sorunu ortaya çıkar. Göz merceği ameliyatı, görme fonksiyonunu engelleyen şeffaf merceğin çıkarılarak yerine yapay göz merceğinin takılması ile yapılır. Hastanın ameliyata uygun olabilmesi için astigmat derecesinin 4 ya da 5 olması gerekmektedir. Göz merceği ameliyatı, riski olmayan oldukça güvenilir bir ameliyattır. Hastanın görme sorunu tamamıyla ortadan kalkmaktadır. 
• Miyop: Uzağı göremeyen hastaları hem gözlük kullanma derdinden kurtarmak hem de hastanın göz numarasının daha fazla ilerlemesini durdurmak amacıyla yapılmaktadır. Ameliyatın 10-12 derece miyop olan hastalara yapılması tavsiye edilmektedir. 
• Hipermetrop: Göz merceği ameliyatı yakını görme sorunu yaşayan hipermetrop hastalarının hem daha rahat görebilmesini hem de göz ağrısı ve görme bulanıklığı gibi sorunlardan kurtulmalarını sağlar. 6 derece hipermetrop olan hastalara yapılan bu ameliyat sonrası hastanın göz numarası sıfırlanır. 
• Aynı Anda İki Görme Sorununun Tedavisinde: Aynı anda uzağı ve yakını göremeyen kişiler için özel olarak tasarlanmış göz merceği, ameliyatla göze yerleştirilir. Ameliyat sonrası hasta miyop ve hipermetrop sorunundan aynı anda kurtulmuş olur. 

Göz Merceği Ameliyatı Öncesi Neler Yapılır?

Hastaya göz merceği ameliyatı yapılmadan önce gerekli tetkikler ile göz muayenesinin yapılması gerekir. Mevcut göz bozuklukları ve görme problemlerinin hangi seviyede oldukları ölçüm yapılarak tespit edilir. Yapılan testler sonunda doktor hem tedavi yöntemine hem de ameliyat esnasında kullanılacak lensin özelliklerine karar verir.

Hasta ameliyattan kısa bir süre öncesi yeme içmeyi kesmelidir. Ameliyat esnasında kan akış hızı ile kan değerleri üzerinde alkol ve sigara kullanımı etkilidir. Yapılan ölçümlerde sapmaların olmasına yol açacağı için ameliyattan 2 hafta önce sigara ve alkol kullanımı bırakılmalıdır. Göz merceği ameliyatı öncesi hastanın kullandığı düzenli ilaçların yan etkileri olabileceği için kullanımına ara verilmesi gereklidir. Ayrıca gözün ameliyat esnasında ve sonrasında enfeksiyon kapma riskine karşı tedbir amaçlı olarak doktor hastanın antibiyotik kullanmasını isteyebilir.

Ameliyat Öncesi Yapılan Testler

• HRT Testi: Glokom gibi göz hastalıklarının olup olmadığını araştırmak için yapılan HRT testi konfokal lazer tarayıcı cihaz kullanılarak yapılır. Her iki gözün topografisini (kornea yapısı hakkında bilgi veren renkli harita) çekerek göz yapısının derinliğinin hem üç boyutlu hem de yüksek çözünürlükte görüntülenmesini sağlar. 
• Görme Alanı Testi: Oldukça kapsamlı bir şekilde yapılan görme alanı testi ile hastanın çevresel, merkezi ve yan görüş alanları ölçülür. Ayrıca görme alanı testi yatay ve dikey görüşün ölçüldüğü periferik (çevresel) görme ölçümlerini kapsar.
• Pakimetri Testi: Kornea ölçümünü yapmada kullanılan pakimetri aleti ile kornea kalınlığı ile göz tansiyonu ölçümleri yapılır.
• Göz Merceği Kontrolü: Hastanın kendi göz merceğinde meydana gelen kusurların incelenmesini ve hangi mercek türünün hasta için uygun olacağına karar verilmesi için bu kontrollerin yapılması gereklidir. 
• Göz Siniri Kontrolü: göz siniri kontrolü yapılırken daha net görüntü elde edebilmek için hastanın göz bebeğine damla damlatılarak göz bebeğinin büyümesi sağlanır. Büyüyen göz bebeği oftalmoskop adı verilen bir cihaz ile göz sinirleri incelenir. Işık verme özelliğine sahip olan oftalmoskop cihazı göz sinirlerindeki hasarların nasıl ve ne ölçüde olduğunu tespit etmede kullanılır. 

Göz Merceği Ameliyatı Nasıl Yapılır?

Ayrıntılı göz muayenesi sonrası ameliyat için uygun görülen hasta ameliyat hakkında bilgilendirilir. Ameliyat için hasta ve gerekli ekipmanlar hazırlandıktan sonra uygulama aşamasına geçilir. Ameliyat esnasında yapılan işlemler;

• Hastaya sakinleştirici ilaç verilir ve lokal anestezi yapılarak hastanın ameliyat esnasında panik yaparak ani hareket etmesi önlenir.
• Göz içi merceğinin bulunduğu yerde 3 mm kesi açılır. 
• Ultrason dalgaları verilerek göz merceğinin hem sıvılaşması hem de emiliminin artması sağlanır. 
• Göz içi mercek ameliyatında iki farklı yöntem vardır. Eğer hastanın göz merceği ciddi görme sorununa yol açacak kadar bozulmuşsa göz merceği açılan kesiden dışarı çıkarılır. Yerine yeni yapay mercek yerleştirilir. İkinci yöntem ise hastanın göz merceği alınmadan yeni göz merceği yerine takılarak yapılır. Göz doktorları çoğu zaman bu 2. yöntemi çok daha avantajlı buldukları için tavsiye etmektedir. 
• Göz içine yerleştirilen yeni akıllı lens zaman içinde vücut ısısı sayesinde göz için en uygun şekli alır. 
• Ardından kesi yeri kapatılarak ameliyat sonlandırılır. 
• Göz merceği ameliyatı yaklaşık 30-45 dakika kadar sürer. 
• Hasta ameliyat sonrası 1 gün hastanede gözlem altında tutularak akıllı lensin göze uyum sağlayıp sağlamadığı kontrol edilir.

Göz İçi Ameliyatında Kullanılan Akıllı Lens Çeşitleri

• Multifokal: Miyop, hipermetrop ve her iki göz sorununu aynı anda yaşayanlar için uygun göz içi merceği türüdür. Çok odaklı oldukları için yakın ve uzak görme sorununu tamamen ortadan kaldırır. Ancak uzak ile yakın arasındaki orta (ara) mesafe görme sorunu yaşayanlar için uygun değildir. 
• Monofokal: 1970 yılından beri kullanılmaya başlanan tek odaklı göz merceğidir. Katarakt tedavisinde etkili olan monofokal mercek türü uzak görüşü netleştirdiği için ameliyat sonrasında hasta yakın gözlüğü kullanmalıdır. 
• Trifokal: Miyop (uzak mesafe), hipermetrop (yakın mesafe) ve ara mesafe (yaklaşık 70 cm) olmak üzere tüm görme sorunlarının tedavisinde kullanılmak üzere geliştirilmiş bir mercek türüdür. 

Göz Merceği Ameliyatı Komplikasyonları

Göz merceği ameliyatında nadir de olsa komplikasyon yaşanma riski vardır. Bu komplikasyonlar aşağıdaki gibi sıralanabilir:

• Göz çevresinde sızı ve ağrı hissi
• Göz sinirlerinde tahribat
• Ameliyat sonrası ilk üç gün şişlik görülmesi
• Göz içinde kanın tek bir noktada toplanması sonucu kanlanma görülmesi
• Göz merceğinin zarar görmesi
• Katarakt oluşumu
• Enfeksiyon oluşumu

Göz Merceği Ameliyatı Sonrası Nelere Dikkat Edilmelidir?

Ameliyat sonrası hastaya verilen ilaç ve göz damlalarının takibinin yapılması gereklidir. Ayrıca ilk 10 gün kadar bazı kurallara dikkat edilmesi göz ve göz çevresinin enfeksiyon kapması riskini ortadan kaldırır. Dikkat edilmesi gereken kurallar şunlardır:

• Ameliyat sonrası göz bandajlanır. Göz bandajı açıldıktan sonraki 2 gün boyunca gözün su ile teması önlenmelidir. Banyo yapılmamalıdır. Denizin tuzlu suyu ya da havuzun klorlu suyu göz ile temas etmesi halinde çeşitli alerjik sorunlar ile enfeksiyon riski oluşabileceğinden denize ve havuza girilmemelidir. 
• Uyurken göze baskı uygulayacak şekilde yüzüstü yatılmamalı ve yastığın gözü tahriş etmemesine dikkat edilmelidir.
• Gözlerin 2 hafta boyunca sık sık dinlendirilmesi gereklidir. Ayrıca ani görme sorunları yaşanabileceği için hasta hemen araç kullanmamalıdır.
• Hasta ameliyat sonrası hafif egzersizler ve kısa mesafe yürüyüşler yapabilir. 
• Güneşe çıplak gözle bakılmamalı ve dışarıya çıkarken sürekli güneş gözlüğü kullanılmalıdır.
• Ameliyat sonrası doktorun belirlediği tarihlerde göz testlerinin yapılarak kontrollerin takibi yapılmalıdır.