Hipoterapi Nedir?

Hipoterapi, beden kaslarını at üstünde hareketler yaparak çalıştırma tedavisidir. MÖ. 460 yıllarında atın fizik tedavisinde etkili olduğu keşfedilmiştir. 1950 yılından beri ülkemizde kullanılmaya başlanan bu tedavi türü fizyoterapistlerin kontrolünde gerçekleştirilmektedir.

At üstünde dengede kalmaya çalışan binicinin vücudundaki tüm kaslarını aynı anda çalıştırarak kas gelişimini sağlayan hipoterapi, özellikle çocuk ve engelli hastaların tedavisinde oldukça başarı sağlar.

Cerrahi işlem, rehabilitasyon ve ilaç tedavisine destek olan bu uygulama fiziksel fonksiyonların geri kazanımında önemlidir. Dakikada 100 titreşimi binicinin hissetmesini sağlayan at, zihinsel ve bedensel engellilerin reflekslerini güçlendirerek içgüdüsel olarak dengede kalmalarına yardımcı olur.

Özellikle zihinsel engelli kişilerin kendi bedenlerinin farkına varmalarını sağlayan hipoterapi, karmaşık ve hassas yapıdaki hareketleri yapamayan kişilerin daha sağlıklı bir vücuda sahip olmalarını sağlar. Atın vücut sıcaklığı insan vücuduna göre daha fazla olduğu için kalp-damar hastalıkları, sindirim sistemi hastalıkları ve felç sonrası fizik tedavi aşamalarında büyük katkı sağlar.

Hipoterapi Hangi Hastalara Önerilir?

• Vücut dengesini sağlayamayanlara 
• Konsantrasyon eksikliği yaşayanlara
• Hiperaktivite
• Otizm
• Down Sendromu(mongolizm)
• Multiple Sklerosis (MS) (kronik sinir sistemi hastalığı)
• Skolyoz (Omurga eğriliği)
• Serebral Palsi (Beyin felci) 
• Mental retardasyon (Zihinsel gelişiminin tamamlanmaması, zeka geriliği)
• Kas ve iskelet sistemi hastalıkları
• Obezite
• Omurga hastalıkları ve omurilik yaralanmaları yaşayanlara
• Bazı psikiyatrik rahatsızlıklar
• Gelişim bozuklukları
• Konuşma ve öğrenme zorluğu yaşayanlara
• Jinekolojik hastalığı olanlar
• Bazı sindirim sistemi bozuklukları
• Prostat ve mesane sorunu yaşayanlar

Hipoterapinin Faydaları

• Kas tonusunu artırarak kasların gelişmesini ve güçlenmesini sağlar.
• Dik duruş ve doğru yürüme pozisyonlarının edinilmesini sağlar.
• Baş ve gövde kontrolünü sağlayarak vücudun duruşunu düzeltir.
• Refleksleri uyararak vücudun dengesini sağlar.
• Hareketler arasında uyum zorluluğunun yenilmesini sağlayarak koordinasyon sağlar.
• Konsantrasyonu artırarak hareketlerde çeviklik kazanılmasına yardımcı olur.
• Vücuda hareketlilik sağlayarak fonksiyonlarını artırır.
• Eklemlerin hareket etmesini sağlayarak eklem ağrılarını geçirir.
• Metabolizmayı çalıştırarak kalp ve damar hastalıklarını önler. 
• Bağırsağı uyararak hareket ettirir.
• Solunum sistemini geliştirerek rahat nefes almayı sağlar.
• Sosyal iletişimi artırarak fiziksel ve zihinsel engelli kişilerin özgüven kazanmalarını sağlar.
• Küçük yaştaki çocukların eğlenerek tedavi edilmesini sağlar. 

Hipoterapinin Fiziksel Faydaları

• Atlar, insanlara göre daha fazla vücut ısısına sahip oldukları için ısıtmalı masaj aleti görevini üstlenerek hastaların rahatlamasını sağlar. 
• Gevşeme tekniği olarak tercih edilen hipoterapi, hastanın psikolojik açıdan rahatlamasını sağlayıp kasların gevşeyerek daha rahat bedensel hareketlerin yapılmasına yardımcı olur.
• Çocuklar ise at binmeyi oyun olarak algıladığı için tedavi aşamasında sıkılmazlar. Çocukların tedavi aşamasında süreklilik sağlamasını sağlar.
• Kan basıncını artırarak kan dolaşımını hızlandırır. Böylece kalp ve damar sorunlarını tedavi edilmesine katkıda bulunur. 
• At binmek aynı anda birçok kasın çalışmasını sağladığından felç sonrası fizik tedavisinde büyük ölçüde fayda sağlar. 
• El ve ayak parmaklarını hareket ettirir. Binici düşmemek için içgüdüsel olarak hareket ettiğinden refleksler güçlenir. 
• At hareket esnasında titreşim yaydığı için iç organların hareket etmesini sağlayarak bağırsak sorunlarını çözer ve kalbin ritmini düzenler. 
• At üstündeki binici dik durarak duruş bozukluklarının giderilmesini kolaylaştırır. 
• Nefes terapisinin yapılmasını sağlayarak nefes alışverişinin düzenli olarak yapılmasına katkıda bulunur. 
• El ve parmak kaslarını çalıştırarak çocuklarda motor becerilerin gelişimini sağlar.
• Hem bedensel hem de ruhsal açıdan fayda sağlayan hipoterapi, kalça bölgesinin ısınmasını sağladığı için prostat ve mesane gibi problemlere iyi gelir.
• Kabızlık, ishal, gaz gibi mide ve bağırsak sorunlarına iyi gelen hipoterapi, iç organların daha aktif çalışmasını sağlar.
• Metabolizmayı hızlandırarak kilo vermeye yardımcı olur. Obezite ve selülit sorunu olan kişilerin daha sağlıklı ve fit bir vücuda sahip olmalarına yardımcı olur. 

Hipoterapinin Ruh Sağlığı Açısından Faydaları

• Doğada sadece at ve yunuslar insanlara pozitif enerji aktarım gücüne sahip olduğu için ruh sağlığı üzerinde atların etkisi büyüktür. 
• Ata yaklaşmak ve sevmek iç huzuru artırır ve yorgunluğu alır.
• Pozitif duygu ve düşüncelerin artmasını sağladığından depresyon tedavisinde etkilidir. 
• At zarif ve söz dinleyen bir hayvan olduğu için verilen komutlar sayesinde özgüven problemi yaşayan kişilerin kendilerine olan güvenlerinin artmasını sağlar.
• Kişinin dış dünya ile iletişim sağlayarak sosyalleşmesini sağlar.
• Aynı anda birçok hareketi yapma imkanı sağladığından, fiziksel engeli olan kişilerin kendilerini iyi hissetmelerini sağlar. 
• Fiziksel strese karşı direnci artırır.
• Adaptasyon sağlar. Konsantrasyon ve öğrenme zorluğu yaşayanların daha aktif düşünme becerisi edinmeleri açısından önemlidir.
• Hiperaktivite sorununa iyi gelen at biniciliği, hareketlerin kontrolünü sağlar.
• Öfke kontrolü, ilgisizlik, çekingenlik ve korku gibi olumsuz duyguların aşılmasını sağlar. 
• Hasta yeni deneyim ve beceriler kazanarak kişisel gelişimine katkıda bulunur.

Hipoterapi Nasıl Uygulanır?

• Her türlü teknik donanıma sahip binicilik tesislerinde uygulanan hipoterapi psikolog, fizyoterapist ya da konuşma terapistleri eşliğinde yürütülür. 
• Hasta, binicilik eğitimi aldıktan sonra her yaş grubuna ve hastanın durumuna göre belirli bir program hazırlanarak düzenli olarak uygulanır. 
• At üstündeki biniciye el ve ayakları ile dört farklı şekil çizmeleri istenir.
• Diğer fizik tedavisi yöntemlerine göre çok daha etkilidir.

Hipoterapi Kimlere Önerilmez?

• At kılı alerjisi olanlara
• Çeşitli cilt hastalıkları olanlara
• Çocuklarda ya da yetişkinlerde hayvan korkusunun olması halinde psikolojik destek alınarak uygulanmalıdır.