HPV (Human Papilloma Virüs), cinsel yolla bulaşan ve rahim ağzı kanseri başta olmak üzere genital siğil gibi hastalıklara yol açabilen yaygın bir virüstür. HPV aşısı, bu virüsün en riskli tiplerine karşı koruma sağlayarak kanser ve diğer komplikasyonları önlemede kritik rol oynar. Bu yazıda HPV aşısının nasıl çalıştığını, kimlerin yaptırması gerektiğini ve merak edilen diğer detayları bulabilirsiniz.

HPV Aşısı Nedir ve Nasıl Etki Eder?
HPV aşısı, virüsün en yaygın ve yüksek riskli tiplerine (16, 18, 6, 11 gibi) karşı bağışıklık sistemini uyaran bir profilaktik aşıdır. Gardasil 9 gibi güncel aşılar, 9 farklı HPV tipine karşı koruma sağlar. Aşı, virüsün yapısını taklit eden virus benzeri partiküller (VLP) içerir ve bu sayede vücudun antikor üretmesini tetikler.

HPV Aşısı Kimlere Uygulanmalı?

• İdeal Yaş Grubu: 9-26 yaş arası kadın ve erkekler. Aşı, cinsel aktif olmadan önce yapıldığında maksimum koruma sağlar.
• 27-45 Yaş Arası: Doktor önerisiyle yaptırılabilir, ancak koruyuculuk genç yaştaki kadar yüksek olmayabilir.
• Erkekler: Genital siğil ve anal kanser riskini azaltmak için önerilir.

HPV Aşısı Takvimi ve Dozları

• 9-14 Yaş: 6-12 ay arayla 2 doz.
• 15 Yaş ve Üzeri: 0, 2 ve 6. aylarda 3 doz.
• Bağışıklık sistemi zayıf bireylerde 3 doz şarttır.

HPV Aşısının Yan Etkileri
Aşı genellikle güvenli kabul edilse de bazı hafif yan etkiler görülebilir:

• Enjeksiyon bölgesinde ağrı, kızarıklık veya şişlik
• Baş ağrısı ve halsizlik
• Hafif ateş veya kas ağrısı
• Ciddi alerjik reaksiyonlar (nadiren)

HPV Aşısının Koruma Süresi
HPV aşısının koruyuculuğu en az 10 yıl olarak bilinir. Uzun dönem çalışmalar, korumanın çoğu bireyde ömür boyu sürdüğünü göstermektedir. Ancak aşı öncesi HPV’ye maruz kalanlarda etkinlik düşebilir.

Sık Sorulan Sorular

• Aşı Cinsel Aktiviteyi Etkiler mi? Hayır, cinsel yaşam üzerinde herhangi bir etkisi yoktur.
• HPV Taşıyıcısıyım, Aşı Yine de İşe Yarar mı? Evet, aşı diğer tiplere karşı koruma sağlamaya devam eder.
• Hamilelikte HPV Aşısı Yapılır mı? Gebelikte önerilmez, ancak emzirme döneminde güvenlidir.

Toplum Sağlığı Açısından Önemi
HPV aşısının yaygınlaşması, rahim ağzı kanseri vakalarını %90’a kadar azaltma potansiyeline sahiptir. Avustralya gibi ülkelerde kitlesel aşılama programları sayesinde genital siğil vakalarında %90 düşüş gözlenmiştir.

HPV Aşısı ve Smear Testi İlişkisi
Aşı, rutin tarama programlarının (smear testi) yerine geçmez. Aşılanmış kadınların da düzenli smear testi yaptırması gereklidir.

Türkiye’de HPV Aşısı Erişimi
HPV aşısı, Türkiye’de özel sağlık kuruluşlarında mevcuttur. Sosyal güvenlik kurumu şu an aşıyı karşılamamaktadır, ancak devlet destekli programlar için çalışmalar devam etmektedir.