HPV (Human Papilloma Virüsü), cinsel yolla bulaşan ve rahim ağzı kanseri başta olmak üzere çeşitli sağlık sorunlarına yol açabilen bir virüstür. HPV testi, bu virüsün varlığını ve kanser öncüsü hücre değişikliklerini tespit etmek için kullanılan kritik bir tarama yöntemidir. Bu yazıda HPV testinin nasıl yapıldığını, kimlere önerildiğini ve sonuçların nasıl değerlendirildiğini detaylı bir şekilde ele alacağız.

HPV Testi Nedir?
HPV testi, rahim ağzı hücrelerinde HPV virüsünün varlığını araştırmak için yapılan bir laboratuvar analizidir. Özellikle yüksek riskli HPV tipleri (16, 18, 31, 33 vb.) uzun süreli enfeksiyon durumunda rahim ağzı kanserine yol açabileceğinden, bu test düzenli tarama programlarının önemli bir parçasıdır. Smear testi (PAP smear) ile birlikte veya tek başına uygulanabilir.

HPV Testi Nasıl Yapılır?
Test, jinekolojik muayene sırasında rahim ağzından özel bir fırça ile hücre örneği alınarak gerçekleştirilir. İşlem ağrısızdır ve birkaç dakika sürer. Alınan örnek, laboratuvarda HPV DNA’sının varlığını ve hangi tip olduğunu belirlemek üzere incelenir. Sonuçlar genellikle 1-2 hafta içinde açıklanır.

HPV Testi Kimlere Önerilir?

• 30 yaş üstü kadınlara düzenli tarama amaçlı (5 yılda bir),
• Smear testinde anormal hücre değişikliği (ASC-US) tespit edilenlerde,
• HPV aşısı olmuş olsalar bile cinsel aktif kadınlarda,
• Bağışıklık sistemi zayıf olan bireylerde (HIV pozitif vb.) önerilir.

HPV Testi Sonuçları Nasıl Değerlendirilir?

• Negatif Sonuç: HPV tespit edilmediği anlamına gelir. Bir sonraki tarama periyoduna kadar takip önerilir.
• Pozitif Sonuç (Yüksek Riskli HPV): Virüsün varlığını gösterir. Bu durumda smear testi sonuçlarına göre kolposkopi veya biyopsi gibi ileri tetkikler yapılabilir.
• Pozitif Sonuç (Düşük Riskli HPV): Genital siğillere neden olan tipler (6, 11) tespit edilirse, kanser riski taşımadığı için semptomatik tedavi planlanır.

HPV Enfeksiyonundan Korunma Yöntemleri

• Aşılama: HPV aşıları (Gardasil 9, Cervarix), 9-45 yaş aralığında etkilidir ve kansere yol açan yüksek riskli tiplere karşı koruma sağlar.
• Güvenli Cinsel İlişki: Prezervatif kullanımı bulaşma riskini azaltır ancak tamamen engellemez.
• Düzenli Tarama: 21-65 yaş arası kadınlarda smear ve HPV testi ile erken teşhis mümkündür.

HPV Pozitif Çıkması Durumunda Yapılması Gerekenler
HPV testi pozitif olan kadınlar paniğe kapılmamalıdır. Pozitif sonuç, mutlaka kanser olduğunuz anlamına gelmez. Doktorunuz anormal hücre değişikliklerini kontrol etmek için ek testler isteyebilir. Çoğu HPV enfeksiyonu, bağışıklık sistemi tarafından 1-2 yıl içinde temizlenir. Ancak yüksek riskli HPV tiplerinde düzenli takip şarttır.

HPV Testi ve Smear Arasındaki Fark
Smear testi, rahim ağzındaki anormal hücreleri tespit ederken HPV testi doğrudan virüsün varlığını araştırır. İkisi birlikte kullanıldığında tarama doğruluğu %95’e kadar çıkar. Günümüzde 30 yaş üstü kadınlarda her 5 yılda bir HPV testi tek başına yeterli kabul edilmektedir.

HPV Enfeksiyonu ve Erkeklerde Rolü
HPV sadece kadınları değil erkekleri de etkiler. Erkeklerde genital siğillere, penis veya anüs kanserine yol açabilir. Ancak erkeklerde rutin HPV tarama testi bulunmamaktadır. Korunma için aşılama ve güvenli cinsel ilişki önerilir.

HPV Aşısı Hakkında Yanlış Bilinenler

• Yanlış: "Aşı sadece genç kızlara yapılır."
  Doğru: 45 yaşa kadar kadın ve erkeklerde aşı etkilidir.
• Yanlış: "Aşı cinsel aktiviteyi teşvik eder."
  Doğru: Aşı, kanserden korunma amaçlı tıbbi bir gerekliliktir.