Hubris Sendromu

Hubris (Kibir) Sendromu Nedir?

Hubris kelime anlamı olarak eski Yunan zamanında kibir anlamında kullanılan bir kelime olarak karşımıza çıkmaktadır. Hubris sendromunda bu sendroma sahip kişilerde gözlenen tanrısal bir ego bulunmakta ve bu rahatsızlığı yaşayan insanlar aşırı bir kibire tutulmaktadır ve adeta güç zehirlenmesi yaşamaktadır.

Hubris sendromunun kişilerde ortaya çıkıp oluşmasında bireylerin yaşamlarında elde ettiği başarılar ve bu başarıların neticesinde git gide güçlenmeleri etkilidir. Hubris sendromuna yakalanmış insanlar zamanla kendilerini herkesten ve her şeyin üstünde görmeye başlamakta, içinde bulundukları alanların hepsinde kendilerini en iyi zannetme algısına kapılmakta olan bu insanlar elde ettikleri başarıların ve gücün verdiği zevk ile özgüvenle birlikte başarılarının baş döndürücü keyfini çıkarırken aynı zamanda Hubris sendromuna yakalanmış bulunurlar.  

Hubris sendromuna kapılan hastaların bu sendroma kapılmasında en büyük etkenlerden biri de toplumdur. Toplumun bireyleri tarafından oluşturulan kişilerin kendilerinden üstün olduğu, ona ulaşmanın kolay olmadığı şeklinde bir düşünceye girilmesi ve bu şekilde daha da ileri gidilip ilahlaştırma düzeyine tırmanan bu düşünce yapıları sonucunda kişiler ne yazık ki Hubris sendromuna ister istemez kapılmaktadır.

Hubris sendromuna yakalanan bireylerin kendilerine duymakta olduğu aşırı özgüven ile bu insanlar gerçek yaşamdan koparak kendilerini bulutların üstünde gibi hissedip hayal etmekte ve kendilerine olan alçak gönüllülükleri zaman içinde gitgide azalarak kaybolmaktadır. Bu kişilerin yaşadığı bu sendrom sonucunda durum kendileri ve çevreleri için ciddi sorunlar ortaya çıkarmaktadır ve bu sendromun temelinde psikiyatrik olarak antisosyal, histiyorik ve narsistik kişilik bozuklukları yer almaktadır.

Kişilerde görülen bu Hubris sendromu doğuştan gelen ya da kendi içsel özellikleri sonucunda ortaya çıkan bir durum değildir. Hubris sendromu kişilerde sıklıkla sonradan ortaya çıkan bir olay olması açısından ve daha çok çevresel koşullardan ya da etrafında bulunan kişiler ve durumlar tarafından oluşturulan algı ile kişilerin bu algıya kapılması ile ortaya çıkan bir sendromdur. Bu sendromun ortaya çıkışında elde edilen özelliklerin kişinin yaşadıkları olaylardan, edindikleri tecrübelerden, ailesel ve kişisel özelliklerinin hepsinin toplanması ve gerçekleşen sentez sonucunda sonradan ortaya çıkan bir kişilik yapısı olarak gözlenmektedir.

Tüm bu özellikler dikkate alındığında Hubris sendromuna sıklıkla ülkeyi yöneten lider karakterli insanların kapıldığı gözlenmekte ve bu sendromun sıklıkla ülke liderlerinde ortaya çıktığı rahat bir şekilde söylenebilmektedir.

Hubris Sendromuna Eşlik Eden Belirtiler (Semptomlar) Nelerdir?

Üst düzey kişilerde ortaya çıkabilen Hubris sendromu anti sosyal, histiyorik ve narsistik kişilik bozuklukları gibi birkaç kişilik bozukluğunun birleşiminden ortaya çıkan bir durum olmakla birlikte bu durum kişilerde belli bir süre ellerinde bulundurdukları devasa bir güç sayesinde kendilerini yenilmez sanmaları neticesinde ortaya çıkmaktadır.

Hubris sendromuna kapılan kişilerde gözlenebilen birçok spesifik davranış ya da tutum bulunabilmektedir. Hubris sendromuna sahip kişilerde gözlenebilecek tutumlar ve belirtiler şu şekilde sıralanabilir ;

• Zafer Gösterisi Yapması: Kişilerde genellikle yaşadığı dünyayı kendinin zaferlerini gösterebileceği bir arena olarak görmesi ve gücünü gösterebilmek adına girdiği durumlar ya da yaptığı hareketler. Yani Hubris sendromuna sahip kişiler kendilerini adeta bir şova çevirerek gösterme peşi içinde bulunmaktadırlar.
• Kendini Muhteşem Gösterme Çabası: Hubris sendromuna sahip kişilerde gözlenebilecek bir diğer durum ise kendini düşsel olarak konumlandırdığı noktanın zenginleşmesi adına kişinin hep kendini muhteşem olarak gözlemlendirecek olaylara ya da tavırlara girme eğilimi.
• Orantısız Kaygı Duyma: Hubris sendromuna sahip kişilerde ortaya çıkabilecek bir diğer önemli bulgu ise kişilerin imaj ve görünümleri ile alakalı duydukları orantısız kaygı durumudur. Hubris sendromuna sahip kişiler imaj ve görünümleri ile alakalı aşırı endişe ya da kaygı duymaktadırlar.
• Kişilerde Gözlenen Mesihvari Davranışlar: Hubris sendromuna sahip kişilerde ortaya çıkabilecek bir diğer önemli bulgu ise kişilerin mesihvari şekilde yaptıkları günlük işleri anlatmaları ve bu gündelik etkinlikleri yüceltmeye ya da abartarak karşısındakini algılara maruz bırakmaya çalışmalarıdır.
• Kendi Düşünce Yapısı İle Ulus Düşünce Yapısını Aynı Sayma: Hubris sendromuna sahip kişilerde ortaya çıkabilecek bir diğer önemli bulgu ise kişilerin kendi düşünce yapısını ulusunun ya da kurumunun yapısıymış ve kendi düşüncesiymiş gibi özdeşleştirmektedir. Ayrıca bu kişiler kendi çıkarsal durumunu ve düşünce, bakış açısını ulusunun ya da kurumunun çıkarlarıymış gibi özdeşleştirip bu yönde hareket etmekte.
• 3. Tekil Şahıs Zamiri Kullanma: Sanki bahsettiği kendisi ve kendi çıkarları değilmiş gibi sözlerine biz diye başlatma ya da 3. Tekil şahıs zamirini kullanma.
• Eleştirileri ve Önerileri Ciddiye Almama: Hubris sendromuna sahip kişilerde ortaya çıkabilecek bir diğer önemli bulgu ise kişilerin çevresindeki başka insanların eleştiri ve önerilerini ciddiye almama ve kendi çıkarımlarına duyduğu aşırı güvendir. 
• Kendilerine Duydukları İnanç: Hubris sendromuna sahip kişilerde ortaya çıkabilecek bir diğer önemli bulgu ise kişilerin kendilerine duydukları aşırı güçlü oldukları inancı ve zekaları ila kabiliyetleri ile her durumu kendilerinin üstesinden gelebileceğine inanmalarıdır.
• Hesap Sunma Anlayışının Farklılığı: Kendisini bu derece önemli hissetmesine sebebiyet veren halkına ya da fanilere değil yalnızca allaha ve tarihe karşı hesap sunacağı anlayışı.
• Kahraman Olacağı Düşüncesi: Hubris sendromuna sahip kişilerde ortaya çıkabilecek bir diğer önemli bulgu ise kişilerin ileride yaptıkları ile tarih kitaplarında kahraman olarak görüleceğini düşünmesi ve tanrı karşısında haklı bulunacağına dair aşırı kuvvetli bir inanç.
• Hayatın Gerçekliğinden Kopma: Hubris sendromuna sahip kişilerde ortaya çıkabilecek bir diğer önemli bulgu ise kişilerin hayatın getirdiği gerçeklikten kopma ile birlikte sıklıkla git gide artma durumu gösteren bir yalnızlaşmanın gözlenmesi
• Aceleci ve Dürtüsel Davranışlar: Hubris sendromuna sahip kişilerde ortaya çıkabilecek bir diğer önemli bulgu ise kişilerin aceleci davranarak dürtüsel bir yapıya bürünmesi ve bunlar sonucunda huzursuz bir duygu durum içinde bulunması.
• Doğruluk ve Bedellerin Ölçülme Tipi: Hubris sendromuna sahip kişilerde ortaya çıkabilecek bir diğer önemli bulgu ise kişilerin ahlaki yönde buldukları doğruluğu sonuçların değerlendirilmesinde, pratiklik ve maruz kalınacak bedellerin ölçüsünde kullanılması.
• Kendilerine Duydukları Aşırı Güven: Hubris sendromuna sahip kişilerde ortaya çıkabilecek bir diğer önemli bulgu ise kişilerin kendilerine duydukları aşırı güven neticesinde özellikle ülke liderlerinde olmak üzere uyguladıkları politikalarda olayların artı yönlerini ve eksi yönlerine yeterince kafa yormamaları nedeniyle işlerinin yolunda gitmemesidir. 

Hubris Sendromu Nedenleri (Risk Faktörleri) Nelerdir?

Bazı insanların davranış çeşitlerinde meydana gelen bazı değişiklikler, hayatlarında meydana gelen dönüşümler ölçüşünde değişim göstermektedir. Genellikle insanların sonradan sahip olduğu güç duygusu ve iktidar, kişilerde normalde olmayan bazı davranışların oluşumuna neden olmakla beraber bazı davranış biçimlerinde ise keskin bir şekilde değişimine neden olabilmektedir.

Dünyada bulunan liderler üzerinde yapılan çalışmalar neticesinde liderlerde azımsanmayacak düzeyde depresyon ve alkol bağımlılığı gözlenmekle birlikte anksiyete, bipolar bozukluk gibi psikiyatrik rahatsızlıklar da gözlenmiştir. Tüm bunlar sonucunda genel anlamda liderlerde nerdeyse %50 oranında psikiyatrik rahatsızlık durumuna rastlanmıştır. Kişilerde gözlenen bu durumların çoğu göreve geldikleri zaman çoğunlukla bulunmamakla birlikte görev süresince git gide kazanılmış bulunulmaktadır.

Sıklıkla liderlerde gözlemlenen Hubris sendromunun temeline anti sosyal kişilik bozukluğu, histiriyonik kişilik bozukluğu ve narsistik kişilik bozukluğu olmak üzere 3 ayrı kişilik bozukluğu bulunmaktadır. İnsanların kendisinde bulunan ego durumu ve güçlerinde artış gözlenmesi sonucu ortaya çıkan durumlar kişilerin narsizme (kişinin kendini çok sevmesi, kendisine adeta tapması) doğru kaymasına neden olabilmektedir. Bu durumun ortaya çıkması sonucunda lider karakterler rütbe, hakimiyet, yapılan politikalar, güçlenme, krizler ve savaşların kendilerine ekstra etkileri sonucunda kibirli bir duruma düşebilmekte ya da kibir durumuna karşı savunmasız kalabilmektedir.

Hubris Sendromu Teşhisi

Hubris sendromu psikiyatrik bir hastalık olduğu için ve sonradan aşırı bir güce sahip olma durumu neticesinde ortaya çıktığı için kişiler sıklıkla hasta olduklarını kabullenmek istememektedir. Çünkü bu kişiler ya üst düzey yönetici ya da herhangi bir ülkenin lideri konumundaki insanlardır.

Hubris sendromunu teşhis sürecinde hekimin hastayla diyaloğu esnasında not aldığı ananmnez ve hastaya uyguladığı psikiyatrik testler sonucunda hastalığın teşhisi yapılabilmektedir.

Hubris Sendromu Tedavisi

Hubris sendromunun tedavisinin yapılabilmesi için öncelikle hastaların durumunu kabullenip uzman bir psikiyatrik hekime başvurması gerekmektedir. Yapılan incelemeler sonucunda hekim hastalığı tespit ettikten sonra tedavi aşamasına geçilir.

Tedavi aşamasında kişilere bilişsel davranışçı terapi uygulanabileceği gibi medikal tedavi de uygulanabilmektedir.

Hubris Sendromu Tedavi Edilmezse Ne Gibi Komplikasyonlara Yol Açar?

Hubris sendromu sıklıkla uzun süredir ülkeyi yönetmekte olan liderlerde ya da uzun süredir üst düzey bir konumda yöneticilik yapmakta olan müdür veya yönetici gibi insanlarda ortaya çıkan psikiyatrik bir durumdur. Eğer bu kişiler hastalıklarını kabul etmez ve bir uzman tarafından destek alıp tedavi olmazsa yönettikleri ülkeyi ya da kurumu aldıkları kararlar ile zor duruma sokabilmektedirler.

Hubris (Kibir) Sendromu Kullanılan İlaçlar

• Trisiklik Antidepresanlar (TAD): trisiklik antidepresanlar amiptiriptilin, imipramin klomipramin ve benzeri olmak üzere çeşitlendirilebilinir. Hastaların yaşadıkları duygu durum ve depresyon haline göre hekimlerin önerisi dahilinde kullanılabilmektedir.
• Selektif Seratonin Reuptake İnhibitörleri (SSRI): fluoksetin, fluoksamin, sertralin, essitalamoprom, paroksetin gibi ilaçlar bu grupta yer almaktadır. Hastaların yaşadıkları duygu durum ve depresyon haline göre hekimlerin önerisi dahilinde kullanılabilmektedir. 

Hubris Sendromunda Hangi Doktora Gidilir?

Hubris sendromu ile esas olarak ilgilenen, hastalığa tanı koyan ve tedavi eden esas bölüm psikiyatri (ruh sağlığı ve hastalıkları) bölümüdür. Yukarıdaki belirtiler eğer mevcutsa hasta psikiyatri uzmanı hekime şikayetleri ile başvurur. Uzman hekim hastanın şikayetlerini dikkatlice dinler. Hekim şikayetler üzerine gerekli tetkikleri ister. Sonuç olarak da hastalığın tanısını koyar.

Hubris sendromu sıklıkla olağanüstü bir güce sonradan sahip olan kişilerde ortaya çıkan bir durum olduğu için ve aynı zamanda psikolojik bir rahatsızlık olduğu için sıklıkla doktora başvurmayı akıllarından geçirmemektedirler. Çünkü kendilerinde olan durumun farkında değillerdir. Ancak kişilerde yukarıda ifade edilen belirtiler mevcut ise mutlaka psikiyatri uzmanı bir hekime başvurmada fayda bulunmaktadır.