İdrar torbası sarkması (sistosel), pelvik taban kaslarının ve bağ dokularının zayıflaması sonucu idrar kesesinin vajinal duvara doğru yer değiştirmesiyle ortaya çıkan bir sağlık sorunudur. Özellikle doğum yapmış, menopoz dönemindeki kadınlarda veya kronik kabızlık yaşayan bireylerde sık görülür. Bu makalede, sistoselin nedenlerinden tedavi yöntemlerine kadar tüm detayları bulabilirsiniz.

İdrar Torbası Sarkmasının Nedenleri
Pelvik tabanı destekleyen kas ve bağ dokularının zayıflaması, sistoselin temel nedenidir. Bu zayıflık; çoklu vajinal doğumlar, uzun süreli kronik öksürük, ağır kaldırma, obezite veya menopoz sonrası östrojen seviyelerinin düşmesiyle tetiklenebilir. Pelvik organları yerinde tutan yapıların gevşemesi, idrar kesesinin vajina içine doğru sarkmasına yol açar.

İdrar Torbası Sarkması Belirtileri

• Vajinal bölgede dolgunluk veya baskı hissi
• İdrar kaçırma (öksürürken, hapşırırken veya egzersiz yaparken)
• Tam boşalamama hissi nedeniyle sık idrara çıkma
• Tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonları
• Cinsel ilişki sırasında ağrı veya rahatsızlık
• Vajinal bölgede gözle görülür şişlik (ileri evrelerde)

Teşhis Yöntemleri
Sistosel tanısı için öncelikle detaylı bir hasta öyküsü alınır ve pelvik muayene yapılır. Vajinal spekulum ile fiziksel sarkma derecesi değerlendirilir. İdrar akış testi (üroflovmetri) ve mesane ultrasonu, idrar tutma kapasitesini ölçmek için kullanılır. İleri vakalarda MR veya dinamik pelvik taban görüntüleme ile kas ve bağ dokularının durumu incelenir.

Tedavi Seçenekleri
Tedavi, sarkmanın derecesine ve hastanın yaşam kalitesine etkisine göre belirlenir:

Cerrahi Olmayan Yöntemler

• Pelvik Taban Egzersizleri (Kegel): Düzenli yapıldığında pelvik kasları güçlendirerek sarkmayı önler.
• Pesser Kullanımı: Vajinal halka şeklindeki bu cihaz, idrar kesesini destekler.
• Östrojen Kremleri: Menopoz sonrası vajinal dokuların elastikiyetini artırır.

Cerrahi Tedavi

• Anterior Kolporafi: Vajinal ön duvarın onarılarak idrar kesesinin yerine yerleştirilmesi.
• Mesh (Ağ) Uygulaması: Sentetik veya biyolojik materyallerle pelvik tabanın desteklenmesi.
• Robotik Cerrahi: Minimal invaziv yöntemle yüksek hassasiyetli onarım.

Risk Faktörleri ve Korunma Yolları

• Ağır kaldırmaktan kaçınmak, kronik öksürüğü tedavi ettirmek.
• Kabızlığı önlemek için lifli beslenmek ve yeterli su tüketmek.
• Pelvik taban egzersizlerini hamilelik sonrası dönemde düzenli uygulamak.
• Obezite kontrolü için dengeli beslenme ve düzenli egzersiz.

Yaşam Tarzı Önerileri
Sistosel tedavisinde yaşam tarzı değişiklikleri kritik rol oynar. Tuvalette uzun süre ıkınmamak, sigara kullanmamak (kronik öksürük riskini azaltmak için) ve yoga gibi pelvik tabanı güçlendiren aktivitelere yönelmek önerilir. Ağırlık kaldırırken bacak kaslarını kullanmak da pelvik basıncı azaltır.

Hangi Durumlarda Doktora Başvurulmalı?
Vajinal bölgede şişlik, idrar kaçırma veya cinsel ilişkide ağrı gibi belirtiler varsa zaman kaybetmeden ürojinekoloji uzmanına danışılmalıdır. Erken evrede teşhis edilen vakalarda cerrahi olmayan yöntemlerle başarı şansı yüksektir.