INR
INR, insan vücudunda kan pıhtılaşma süresini ölçmede kullanılan bir test türüdür.
INR Nedir?
INR, insan vücudunda kan pıhtılaşma süresini ölçmede kullanılan bir test türüdür. Bir kişinin vücudunda kanın pıhtılaşma süresi birçok sağlık sorununu önlemek adına önemli bir durumdur. Her bireyin vücudunda kan pıhtılaşma olayı yaşanmaktadır. Bu süre bazı hastalıkların önüne geçmesi açısından dikkate alınmaktadır. Kanın pıhtılaşması sürecini incelemek adına yapılır.
INR testi hasta için uygulanan bir test değildir. Bu test genellikle kan sulandırıcı ilaç tedavileri uygulanan kişilerde yapılmaktadır. Hematoloji uzmanları kan sulandırıcı kullanan kişilerin izlenmesi adına bu testi uygular. Kan sulandırıcı ilaçlar kullanan kişilerde pıhtı oluşumu azalır. Bu yüzden İNR testi pıhtılaşma sürecini izlemede önemlidir. Kişide kanama ortaya çıkmaması adına pıhtılaşma olmalıdır. Ancak her vücutta pıhtılaşma oranı farklı olmaktadır.
INR Normal Değerleri Kaç Olmalı?
Kan sulandırıcı ilaçlar genellikle kalp krizi riski olan hastalara verilmektedir. Kişideki hastalık durumuna göre INR değeri farklı olmalıdır. Hastalar için ortalama değer ise 0.8-1.1 olarak kabul edilmektedir.
Kan sulandırıcı ilaç kullanan hastalar için ortalama İNR değeri ise 2-3 aralığındadır. Daha yüksek risk grubunda olan hastalarda ortalama değerler 2.5-3.5 arasında olmalıdır. Normal değer aralığı dışında ölçümlenmesinin çok farklı nedenleri olabilir. Özellikle kan sulandırıcı ilaç kullanan hastalarda hastalık durumuna göre ortalama değerlerde seyretmesine dikkat edilmelidir.
INR Nasıl Ölçülür?
İNR tahlili evde hastalar tarafından da yapılmaktadır. Tıp alanında yaşanan gelişmeler sonrasında mobil tarzda üretilen kan pıhtılaşma hızı ölçer cihazlarla her yerde ve her zaman İNR uygulaması yapılabilir. Özellikle kan sulandırıcı ilaç kullanımında ölçüm düzenli aralıklarla ve sık yapılmalıdır.
İNR testi hastanelerde ve laboratuvarlarda özel cihazlar yardımıyla yapılmaktadır. Bu test Dünya Sağlık Örgütü tarafından da kabul edilen bir testtir. Hafıza özelliği olan cihazlarla geçmişe yönelik değerler de takip edilebilir.
INR Düşüklüğü Nedenleri Nelerdir?
İNR düşüklüğü damarlarda pıhtılaşmanın yoğunlaştığını göstermektedir. Yani kişide kan normalden çok daha hızlı pıhtılaşmaktadır. İNR düşüklüğü nedenleri şu şekilde olabilir;
- Kılcal damarlarda içte görülen aşırı pıhtılaşma
- Karaciğer dışında diğer bölgelere yayılan kolon kanseri ve pankreas kanseri
- Doku iltihabı
- K vitamininin vücutta fazla olması
- K vitamini barındıran tablet ve yiyeceklerinin fazla tüketimi
- Doğum kontrol hapları kullanımı
- Beklenmeyen şekilde ortaya çıkan enfeksiyon durumları
- Kan sulandırıcı ilaçların uzmanlara haber vermeden kesilmesi ve dozunun azaltılması
INR Düşüklüğü Belirtileri
İNR düşüklüğü durumunda hastanın kanı normalden daha hızlı pıhtılaşır. Bu durumda en önemli belirti, yaralanma durumunda kanamanın çok olmasıdır.
Kadınlarda adet döneminde de INR düşüklüğü kolayca anlaşılabilir. Kadınlarda adet dönem için çok az kanama yaşanıyorsa İNR düşüklüğü söz konusu olabilir. Ancak bazı kadınlarda her zaman adet kanamaları az oluyorsa bu durumda belirti olarak değerlendirmek yanlış olabilir.
INR Düşüklüğü Tedavisi
İNR düşüklüğü tedavisi için öncelikle hastanın rahatsızlığına göre planlama yapılır. İNR değerini düzenlemek için hastanın durumu dikkate alınır. İlaç tedavisi için hastanın alması gereken doz sonuçlara göre belirlenir. İlaç tedavisinde ilaç kullanarak hastanın İNR değerleri normal aralıklara getirilebilir. Her hastada alınması gereken günlük doz farklıdır. Hastalar ilaç tedavisinde süreç boyunca kişisel İNR ölçüm cihazı yardımıyla durumunu takip etmelidir.
INR düşüklüğü şüphesiyle Dahiliye ya da Hematoloji bölümüne başvurabilirsiniz. Ölçüm sonrasında uzmanlar İNR düşüklüğüne yol açan nedenleri belirlemek için bazı testler uygular. Doğum kontrol hapına bağlı düşüklük varsa farklı korunma yöntemleri çözüm olarak önerilebilir.
INR Düşüklüğüne Ne İyi Gelir?
INR düşüklüğü yaşayanlar için K vitamini ağırlıklı beslenmeden kaçınılması çok önemlidir. Bu süreçte tüketilebilecek besinler arasında portakal, kiraz gibi meyvelerle zencefil, kırmızı biber, sarımsak, zerdeçal gibi baharat ve sebzeler de tüketilebilir.
INR düşüklüğüne karşı yeşil çay, keten tohumu, balık yağı, papatya, melek otu gibi besinler de tüketilebilir.
INR Düşüklüğü Tedavi Edilmezse Ne Olur?
INR düşüklüğü tedavi edilmediğinde damarlar zarar görebilir. Damar sertliği ve damar tıkanması gibi sorunlar ortaya çıkabilir. İlerleyen dönemlerde ise bazı organlar bu durumda olumsuz etkilenebilir. Bazı hastalıklarda INR düşüklüğü tedavi edilmediğinde beyin kanaması ve felç gibi riskler de söz konusudur.
INR Yüksekliği Nedenleri Nelerdir?
İNR yüksekliği hastada pıhtılaşmanın çok yavaş olduğunu göstermektedir. İNR testinin yüksek olması hastalarda iç kanama riskini ortaya koymaktadır. INR yüksekliği nedenleri şu şekilde sıralanabilir;
- Hastada K vitamini eksikliği olması
- Kan kaybı şikayetleri
- Vücutta protein eksikliği olması
- Kan kanseri teşhisi
- Kan sulandırıcı ilaçların yanlış kullanılması
- Won Willebrand hastalığı tanısı
- Kan sulandırıcı ilaçla birlikte aspirin ve bazı antibiyotik ilaçların da kullanılması
- Karaciğer yetmezliği olması
- Kanama bozukluğu görülen hastalıklar
- Genetik yatkınlık
- Düzensiz beslenme alışkanlığının olması yaygın nedenler arasındadır.
INR Yüksekliği Belirtileri
INR yüksekliği, hastalarda çok daha yaygın belirtilerle ortaya çıkmaktadır. İNR yüksekliği belirtileri arasında sık yaşanan burun kanaması vardır. Sık sık burnu kanayan kişilerde pıhtılaşma sorunları olduğu düşünülür. INR yüksekliği durumunda fazla diş eti kanamaları da görülen şikayetler arasındadır. Bu kişilerin ciltleri kolayca morarabilir, yaralanmaya daha müsaittir.
Çeşitli sebeplerle ciltte kesik olması durumunda INR değeri yüksekse kanama normalden çok daha uzun sürer. Ayrıca kadınlarda adet dönemini uzatan bir etmendir. Normal aralık dışında adet kanamaları uzun sürüyorsa sebebi bu değerin yüksek olması olabilir.
INR Yüksekliği Tedavisi
INR yüksekliği, çok ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Bu yüzden belirtiler ortaya çıktığı anda bir Hematoloji ya da Dahiliye doktoruna görünmek gerekir. Tedavi için öncelikle INR seviyesini yükselten alt neden bulunur. Daha sonra kişiye özel bir tedavi uygulanır.
K vitamini ya da protein eksikliğine bağlı bir yükseklik olması durumunda gerekli takviyeler verilmektedir. Kan sulandırıcı ilaçlara bağlı bir yükseklik söz konusuysa ilaç kullanımı sınırlandırılır. Diğer hastalıklara bağlı İNR yüksekliği varsa çok daha ciddi tedaviler uygulanması gerekir.
INR Yüksekliğine Ne İyi Gelir?
İNR yüksekliği olan kişilerde öncelikle bu değeri kontrol altına alabilmek için beslenme alışkanlığında değişikliklere gidilmelidir. Hastaların dana, sığır, kuzu, tavuk ve hindi eti tüketmesi önerilmektedir. Ayrıca lahana, brokoli, Brüksel lahanası gibi K vitamini açısından zengin olan besinlerin de düzenli tüketilmesi gerekir.
İNR seviyesini düşürmek için armut, avokado, nar, üzüm, kuş üzümü gibi meyveler de tüketilmelidir. Ayrıca fesleğen, kekik, adaçayı gibi baharatlar da K vitamini açısından zengindir. Uzmanlar kırmızı biber, kişniş ve mercanköşk tüketimini de önermektedir.
Süt ürünleri de K vitamini barındırmaktadır. Bu yüzden düzenli süt ürünleri tüketimi İNR seviyesini düşürmektedir. Süt ürünlerinin düzenli tüketimi önerilmektedir. Soya fasulyesi de değeri düşürmek için tüketilebilecek besinler arasındadır.
INR Yüksekliği Tedavi Edilmezse Ne Olur?
İNR yüksekliği hastalarda kanda görülen pıhtılaşmanın çok yavaş olduğunu gösterir. Bu yüzden kişinin kanının yavaş pıhtılaşması çok ciddi sağlık sorunlarının habercisi olabilir. Yüksek İNR değeri genellikle iç kanama riski barındırır. İç kanama geçiren hastaların önemli bir bölümünde İNR yüksekliği görülür.
INR yüksekliği tedavi edilmediğinde kişinin çok basit kanamaları bile çok zor durur. Bu hem yaşam konforunu düşürür hem de iyileşme süresini uzatır. Kalp krizi ve inme riski çok daha yüksek olur. Ayrıca yüksek INR değeri kanama riskini de ortaya çıkarmaktadır. Bu kişilerde kanama görülme olasılığı daha yüksektir.