İşitme Testi Nedir?

İşitme bir diğer adı ile odyometri testi, kişinin duyma yetisinin yeterliliğini ölçen bir test çeşididir. Halk arasında duyma testi olarak da bilinen bu test, odyologlar tarafından odyometre kullanılarak yapılmaktadır. Test sonucunda kişinin dışarıdan gelen seslere karşı duyarlılığı ölçülmüş ve ortaya çıkartılmış olur. İşitme ile alakalı sorun yaşayan hastalar, hastanelerin KBB (kulak-burun-boğaz) bölümlerinden randevu aldıktan sonra doktorların gerek duyması durumunda uzman bir odyometriste yönlendirilirler. İşitme testleri, kesinlikle bu alanda uzman bireyler tarafından yapılması gereken testlerdir. Test, dışarıdan gelen sesleri ne ölçüde duyabildiğinizi saptamak amacı ile yapılmaktadır.

İşitme Testi Nasıl Yapılır?

İşitme ile alakalı şikayeti olan hastalar öncelikle bir KBB uzmandan randevu almalıdırlar. Uzmanın yaptığı inceleme sonucunda işitme kaybından şüphelenmesi durumunda kişi bir odyometriste yönlendirilir. Odyometri testleri, uzman odyometristler tarafından odyometre kullanılarak yapılmaktadır.

Testin ana amacı kişinin işitme oranının ölçülmesidir. Bu sebeple kişi sessiz bir odaya oturtulur ve bir kulaklık takması istenir. Daha sonra hastadan duyduğu her seste elinde bulunan butona bir defa basması istenir. Kulaklık aracılığı ile hastaya çeşitli sesler dinletilir. Bu seslerden bazıları çok yüksek tonlarda bazıları ise çok kısık tonlarda dinletilmektedir. Böylelikle hastanın ses tonlarına verdiği tepki ölçülür. Test sonunda hastanın verilen seslerin ne kadarını işittiği anlaşılır. Hasta, sesleri duyduğunda elindeki butona mutlaka basmalıdır. Aksi takdirde hastanın sesleri duyup butona basmadığı durumlarda test geçersiz sayılacaktır. Odyometri testi sonucu, hastada işitme kaybı olup olmadığının anlaşılmasında büyük rol oynamaktadır.

İşitme Testi Türleri Nelerdir?

Her test tipi için işitme testi sonuçları değerlendirilmesi kesinlikle uzman odyometristler tarafından yapılmalıdır. İşitme yani odyometri testlerinin 4 ayrı türü bulunmaktadır. Bunlar sırası ile aşağıdaki gibidir:

Saf Ses Odyometrisi: İşitme kaybı olduğu düşünülen hastalarda en sık kullanılan yöntem saf ses odyometrisidir. Hasta, ses yalıtımı olan bir odaya alınır ve hastaya bir buton ve bir kulaklık verilir. Hastadan duyduğu her ses için butona bir defa basması istenir. Her iki kulak da ayrı olacak şekilde test gerçekleştirilmektedir. Test sonucuna göre işitme kaybının kulağın hangi bölümünde oluştuğunu anlamak mümkündür.

Konuşma Odyometrisi: Konuşma odyometrisi özellikle işitme cihazına ihtiyaç duyabilecek hastalar için son derece belirleyici bir yöntemdir. Öncelikle hastaya testin işleyişi anlatılır. Ardından hastaya bir mikrofon verilir ve bu doktorun okuduğu cümlelerin aynısının mikrofona söylenmesi istenir. Çıkan sonuçlar bilgisayar ortamına kayıt edilir ve hastaya teşhis konur.

Konuşmayı alma eşiği - SRT:  Hastaya kendi saf ses ortalamasının yaklaşık olarak 10db-15dB üzerinde bir ses yüksekliği ile 3 heceli kelimeler verilir. Hastanın bu kelimelerin hepsini doğru bilmesi durumunda verilen ses ortalaması 6dB düşürülür. Hasta, verilen kelimelerin sadece %50’lik kısmını anlayacak hale gelene kadar ses ortalaması düşürülmeye devam eder. Hasta Verilen kelimelerin sadece %50’lik kısmını anlar hale geldiğinde son verilen ses yüksekliği hastanın SRT değerini belirlemiş olur. SRT testi, hastaların verilen testlerin sadece %50’lik kısmını anlayabilecekleri ve bu noktaya gelmeyi hedefleyen testlerdir. O noktaya ulaşıldığında testin sonucu belirlenmiş olur. Bu işitme testi saf ses ortalaması dikkate alınarak yapılmalıdır.

Konuşmayı ayırt etme - SDS: SDS testinin yapılabilmesi için kişinin SRT düzeyinin bilinmesi gerekir. Hastanın SRT seviyesinin üzerine ortalama 35dB eklenir ve hastaya 25 adet tek hece içeren kelime okunur. Hastanın anladığı kelimeler ile anlamadığı kelimelerin sayıları not edilir. Daha sonrasında bu sonuç %4 ile çarpılarak kişinin SDS değeri belirlenir. Çıkan sonuçlar bilgisayar ortamına aktarılarak kayıt altında tutulur.

En rahat dinleme seviyesi MCL ve Rahatsız edici seviye UCL: UCL seviyesi, hastanın kendisine verilen seslerden rahatsız olduğu seviyedir. MCL seviyesi ise hastanın SDS ile UCL arasında yer alan ve en ideal dinleme seviyesine verilen isimdir. Tüm değerler göz önünde bulundurularak hastanın işitme kaybı olup olmadığı ve varsa işitme kaybının oranı belirlenebilir.

Timpanometri: Başlamadan önce hastaya test hakkında detaylı bilgi verilir. Timpanometri, son derece acısız ve basit bir test yöntemidir. Bu test sayesinde hastanın orta kulağında bulunan basınç oranı tespit edilebilir. Test süresince hastanın sessiz ve hareketsiz kalması son derece önemlidir. Test, her iki kulak için de ayrı ayrı yapılmaktadır. Hastanın kulağına sokulacak olan bir prob sayesinde orta kulak bölgesinde basıncın ölçülmesi mümkündür. İşlem her iki kulağa da ayrı olacak şekilde uygulanmakta ve ardından tüm sonuçlar bilgisayara kayıt edilmektedir. Testi yaptıran kişinin kulak zarının sağlıklı olması ve kesinlikle zarda yırtık olmaması gerekir.

Akustik Refleks: Kişinin dışarıdan duyduğu yüksek ses dalgaları kemikçiğin titremesine sebep olur. Bu titreşimler kulağın üzengi kemiği üzerinde bir basınca sebep olurlar. Kulak içerisinde kendiliğinden oluşan bu basınca akustik refleks denir. Kişinin üzengi kemiğinin üzerinde oluşan titreşim, basınç ve refleksler ölçülerek test gerçekleştirilebilir.

Odyometri testi yorumlama işlemi sadece bu alanda uzman bireyler tarafından yapılabilir. Uzman, hastanın yaşına göre hangi test tipinin uygulanacağını seçebilir. Bebeklerde işitme testi yapılırken dikkat edilmesi gereken durumlar ile yetişkinlerde işitme testi yapılırken dikkat edilmesi gereken durumlar değişkenlik gösterir. Hastanın en güvenilir şekilde testi yaptırabilmesi adına alanında uzman bir hekime başvurması son derece önemlidir.

Bebeklerde İşitme Testi

İşitme kaybı, yeni doğanlarda en sık rastlanan sorunlardan biridir. Günümüzde her 1000 bebekten üçünde işitme kaybına rastlanır. Bu tip durumlarda erken tanı büyük bir önem taşımaktadır. Bebekte işitme kaybına pek çok farklı durum sebep olabilir. Özellikle doğum kilosu düşük olan ve uzun süre antibiyotik tedavisi gören bebeklerde işitme kaybı görülebilir. Erken tanı, bebekteki işitme kaybının ilerlemesini önleyebilmek adına son derece büyük bir önem taşır.

Bebek ve yeni doğan işitme testi üç adımdan oluşmaktadır. Öncelikle işitme kaybı şüphesi olan bebeğe OAE testi uygulanır. Bu test, bebeğin dışarıdan gelen sesleri duyup duymadığını gösterir. Özellikle sağılık durumlarında net sonuç veren bu test bebeğin sesleri duyup duymadığını anlamaya yöneliktir fakat sesleri hangi oranda duyduğunu ölçmemektedir. İkinci adım ise ailede bir işitme kaybı geçmişi olup olmadığının araştırılmasıdır. Aynı zamanda bebekte işitme kaybına sebebiyet verebilecek diğer hastalıkların da araştırılması gerekir. Özellikle fototerapi gören bebeklerde, fototerapi sonrası işitme testi yapılması şarttır. Ailede bir sarılık geçmişi varsa bu durum doktorlarla direkt olarak paylaşılmalıdır. Daha sonrasında bebeğe yeni doğan ABR testi uygulanır. Bu test bebeğin işitme sapının sağlığı hakkında bilgi edinmek amacı ile gerçekleştirilir.

Yenidoğan İşitme Testi Ne Zaman Yapılır?

Bebekler herhangi bir acı veya sancı çekmeden son derece basit işlemler ile bu testlerden geçebilirler. Önemli olan bu işlemlerin çok geç olmadan yapılmış olmasıdır. Her hastalıkta olduğu gibi işitme kaybında da erken tanı büyük önem taşımaktadır. Yeni doğan tüm bebeklere işitme testi yapılmalıdır. Bebeğin tüm sağlık kontrolleri gerçekleştirilirken işitme kaybı olup olmadığı da mutlaka saptanmalıdır. Doğum sonrası bu işlem gerçekleştirilmediyse ilk 3 ay içerisinde mutlaka doktorunuza başvurup işitme testini yaptırmanız önerilir.

İşitme Testi Nerede Yapılır?

İşitme kaybı olduğundan şüphelenen veya evde yaptığı online işitme testi sonucunda işitme kaybı olabileceğine dair sonuçlara rastlayan bireyler öncelikle herhangi bir sağlık kuruluşunun KBB bölümüne başvurmalıdırlar. Zaman zaman hastalar, kulak kirlenmelerini veya kulak tıkanmalarını da işitme kaybı olarak değerlendirebilmektedirler. Bu sebeple öncelikle bir uzmana görünüp kulakta başka bir sorun olmadığını teyit etmek gerekir. Ardından uzman gerek görürse hastayı bir odyometriste yönlendirir. Testler bir uzman tarafından yapılmalıdır ve işitme test sonuçları mutlaka bir uzman tarafından incelenmelidir.

İşitme Testi Sonuçları Nasıl Değerlendirilir ve İşitme Test Sonuçları Nasıl Olmalı?

İşitme testleri hastaların yaş gruplarına göre farklı şekillerde değerlendirilmektedir. Örneğin çocuklarda işitme testi ve yeni doğan işitme testi farklı şekillerde değerlendirilmektedir. Kulak işitme değerleri odyometre ile ölçülmektedir. İşitme seviyeleri 4 ayrı gruba ayrılır. Bunlar hafif, orta, ileri ve çok ileri olmaktadır. Hafif işitme kayıpları pek çok insanda görülebilen ve çok büyük önem taşımayan kayıplardır. İleri derece işitme kayıpları hastada ciddi bir işitme kaybı olduğunu ve hastanın tedavi edilmesi gerektiğini göstermektedir. Odyometri testi yapan hastaneler test sonucunun değerlendirilmesi ve test işleminin gerçekleştirilebilmesi için odyometrist bulunmak durumundadırlar. Alanında uzman bireyler test sonuçlarını inceleyerek hastaya en uygun tedavi yöntemini uygularlar. Odyometri testi yapan devlet hastaneleri sigortalı bireylere ücretsiz tedavi imkanları sunmaktadırlar. Özel hastanede işitme testi ücreti ve tedavi ücretleri daha yüksek olduğundan dolayı pek çok hasta devlet hastanelerini tercih edebilmektedir. Duyma testi frekans değerleri normal çıkan bir hastada işitme kaybı yoktur. İşitme testi normal değerleri gerekenin altında çıkan hastalarda tedavi süreci kayıp oranına göre uzman tarafından izlenmelidir.

Kulak İşitme Testi Ne Kadar Sürer?

İşitme testleri ortama 15 dakika ile 1 saat arasında sürebilmektedir. Kişinin yaşı, işitme kaybındaki yoğunluk ve test sırasında rahat olması test süresini etkileyen faktörler arasındadır. Hareketsiz ve sessiz duran ve test başında kendisine yapılan bilgilendirmede uygulaması gereken tüm işlemleri uygulayan bireylerin testleri ortama 15 dakika kadar sürmektedir. Fakat yenidoğanlarda ve çocuklarda hareketlilik durumundan dolayı bu test daha uzun sürebilir. 

Evde İşitme Testi Nasıl Yapılır?

Hastanın evde kendi kendine işitme testi yapması mümkündür. İnternet ortamından yapılabilecek bu testler sessiz bir ortamda yapılmalı ve hasta tamamen teste konsantre olmalıdır. Aynı zamanda birçok marka, evde yapılabilecek işitme testleri üretmektedir. En sağlıklı sonuç uzman hekimler tarafından yapılan testler ile alınmaktadır.