Kaburga Ağrısı

Kaburga Ağrısı Nedir?

Kaburgalar; göğüs kafesi ve omurga ile göğüs kafesini yapan sağ ve solda 12’şer tane olmak üzere toplam 24 kemikten oluşan, akciğer ve kalp gibi hayati organlar dahil olmak üzere göğüs kafesi içindeki organları koruyan, nefes alıp vermeye yardımcı olan yapılardır.

Kaburga ağrısı; göğüs kafesini oluşturan bu kemiklerin genellikle travma ve darbeler sonrası daha az olarak da altında yatan hastalıklar sebebiyle hafif ya da şiddetli şekilde hissedilen tek taraflı veya çift taraflı olabilen halk arasında göğüs kafesi ağrısı olarak bilinen ağrıdır. 

Spor esnasında aşırı zorlama sonrası ortaya çıkan göğüs kafesi ağrısı genelde endişe etmeyi gerektirecek ağrı değilken geçmeyen kaburga ağrısı haline gelmesi durumunda araştırılmalıdır. Travma sonrası hemen ya da bir süre sonra ortaya çıkan ağrıların riskleri azdır. Ancak sağ kaburgalar altında karaciğerin, sol kaburgalar altında ise kalp, akciğer, dalak, pankreas, mide ve böbrek gibi organların  bulunması sebebiyle ağrının araştırılması önemlidir. 

Kaburga Ağrısı Belirtileri Nelerdir?

Kaburga ağrısının belirtisi ve ortaya çıkış şekli genelde altında yatan duruma göre değişiklik gösterebilmekle beraber genel olarak göğüs bölgesinin alt kısmı ile göbeğin üst kısmı arasındaki bölgede herhangi bir yerde ortaya çıkabilen ağrılardır.

Ağrının şekli ve başlama bitiş zamanı altında yatan hastalığı işaret edeceği için bunların ayrımı çok önemlidir:

• Spor ya da aşırı hareket sonrası özellikle nefes alırken kaburga ağrısı zorlanma ağrısını
• Özellikle öksürünce hissedilen kaburga ağrısı zatürre gibi solunum yolu ve akciğer hastalıklarını
• Hareketle artan dinlenme ile azalan ağrılar kalp sorunları, damar tıkanıklıklarını
• Sağ kaburga altında yaygın kaburga ağrıları gaz sıkışmasını, safra kesesi hastalıklarını, sağ akciğer sorunlarını ve karaciğer hastalıklarını
• Sol kaburga ağrısı ise dalak sorunlarını, böbrek hastalıklarını işaret eder.

Kaburga Ağrısı Nedenleri Nelerdir?

Kaburga ağrısının altında yatan hastalıklar açısından çok önemlidir. 

Ağrının lokalize olduğu bölge çok önemli olmakla birlikte genel olarak kaburga ağrısı nedenleri arasında: 

• Göğüste yaralanma
• Kaburga kırığı
• Kas spazmları
• Göğüs kafesi altındaki organların iltihabı
• Kaburga iltihabı
• Kemik erimesi ile giden osteoporoz gibi kemik hastalıkları sayılabilir.

Ayrıca; eklem kireçlenmesi olarak bilinen osteoartrit, romatoid artrit ve ankilozan spondilit kaburga ağrısı yapan diğer sebepler arasında sayılabilir.

Daha detaylı bir şekilde ağrının lokalize olduğu alana göre değerlendirildiği zaman kaburga ağrısının olduğu tarafın altında bulunan organlar ile ilgili rahatsızlıklar öne çıkar.

Sağ Kaburga Ağrısı

Sağ kaburga altında bulunan sağ akciğer, karaciğer, safra kesesi, sağ böbrek ve kalın bağırsağın bir kısmı ile ilgili hastalıklar sebebi ile görülebilir.

Gaz sıkışması: Çok yemek sonucu ortaya çıkan hazımsızlığı azaltmak isteyen mide asit üretimini arttırır ve bunun sonucunda ortaya çıkan fazla asit ve gazın kalın bağırsakta sıkışması sonucu sağ kaburganın altında ağrı ve batma hissi ortaya çıkar. İnflamatuar bağırsak hastalıklarından Crohn hastalığı sonucu oluşan kabızlık veya uzun süre tuvalete gitmeme sonucu kalın bağırsakta dışkı birikmesi de sağ kaburga ağrısına sebep olur.

Sağ akciğer ile ilgili hastalıklar: Nefes alırken hissedilen ya da nefes alıp verme sırasında artan ve özellikle sağ sırt kaburga ağrısı ile birliktelik gösteren ağrılar akciğer ile ilgili sorunları düşündürebilir. 

Bu hastalıklar arasında:

• Plörezi olarak bilinen akciğer zarı iltihabı
  
• Bakteri, virüs ve mantar enfeksiyonları sonucu oluşan zatürre
  
• Pnömotoraks olarak bilinen akciğerlerin içindeki havanın dönmesi durumu
  
• Halk arasında veren olarak bilinen tüberküloz
  
• Çok nadir de olsa akciğer kanseri sayılabilir.

Safra kesesi taşı: Belli bir büyüklüğe ulaşana kadar belirti vermeyen safra kesesi taşları idrar yollarını tıkadığı zaman ağrıya sebep olur. İdrar yapmada zorluk ile birliktelik gösteren sağ kaburga ağrısı durumunda safra kesesi taşları düşünülebilir.

Böbrek taşı: Daha nadir olarak da olsa böbrekte oluşan taşlar da nadiren sağ kaburga ağrısına sebep olabilir. İdrar yapma zorluğu ile beraber görülen kaburga ağrısında safra kesesinde taş görüntülenmemesi durumunda böbrek taşı ihtimali akla gelmelidir.  

Hamilelik: Hamilelik nedeniyle büyüyen göğüsler ve büyüyen rahmin yaptığı baskı sonucu sırt kaburga ağrısı ile birliktelik gösteren ağrılar görülebilir. Doğum sonrası kaburga ağrısında düzelme görülür.

Göğüs kafesine alınan darbe: Göğüs altı kaburga ağrılarının sebebi farkında olmadan alınan darbeler olabilir. Hızlı şekilde vücudu sola döndürme sonucunda sağ kasların gerilmesi ile de sağ kaburga ağrısı görülebilir.

Karaciğer sorunları: Karaciğer vücudun sağ tarafına lokalizedir ve bu sebeple;

• Virüslerden kaynaklanan hepatitler
  
• Parazit ve mantar kaynaklı karaciğer iltihapları
  
• Aşırı alkol tüketimi sonucu oluşan karaciğer rahatsızlıkları
  
• Yanlış beslenme sonucu ortaya çıkan karaciğer yağlanması
  
• Hepatit ve alkol sonucu oluşabilen siroz
  
• Karaciğer damarlarının tıkanması
  
• Çok nadir de olsa karaciğer kanserleri
  

Sağ arka kaburga ağrısına sebep olabilir.

Ayrıca;

• Kaburgaların göğüs kemiği ile birleştiği kıkırdağın iltihabı olan kostokondrit
• Pankreas iltihabı
• Apandisit
• Kontrol edilmeyen şeker hastalığı sonucu ortaya çıkan diyabetik ketoasidoz
• Mide asidi
• Reflü
• Dış gebelik

Durumlarında da sağ kaburga ağrısı gözlenebilir.

Sol Kaburga Ağrısı

Darbeler, gaz sıkışması sonucu ortaya çıkabileceği gibi organların hastalıkları dolayısı ile de ortaya çıkabilir.

Kalın bağırsakta gaz sıkışması: Sıkışan gazın çok olması durumunda sol üst karın bölgesinden başlayan sol alt kaburga ağrısı ile birlikte batma hissi görülebilir.

• Aşırı yemek
  
• Hazımsızlık
  
• Kabızlık
  
• Crohn gibi bağırsak hastalıkları sebebiyle kalın bağırsaklarda gaz sıkışması meydana gelebilir.

Dalak ile ilgili sorunlar: Sol göğüs kafesinin altına konumlanmış dalak ile ilgili sorunlar sol kaburga ağrısına sebep olabilir.

• Egzersiz ve koşu gibi durumlar sonucu dalağın şişmesi
  
• Bakteri, virüs ve parazit sebebiyle oluşan dalak iltihapları
  
• Dalağın yırtılması
  
• Dalağın büyümesi
  
• Akdeniz anemisi, hemolitik anemi, orak hücreli anemi gibi kırmızı kan hücrelerinin yıkımına yol açan ve dalak büyümesi ile sonuçlanan hastalıklar
  
• Kan dolaşımı ile ilgili sorunlar
  
• Çok görülmese de dalak kanseri gibi durumlar özellikle sol arka kaburga ağrısına sebep olur.

Akciğer hastalıkları: Sol akciğeri tutan zatürre, verem gibi durumlar ile akciğer zarı iltihabı sol göğüs altı kaburga ağrısına sebep olur.

Hamilelik: Rahmin özellikle son 3 ayda aşırı büyümesi sebebiyle basınç artışı sonucu kaburga ağrısı görülebilir. Gebelikte sol kaburga ağrısı genelde rahmin kalbe basınç yapması sonucu nefes darlığı, kalp atışında artış ile birliktelik gösterir.

Böbrek taşı: Sol böbrekten düşürülen taşlar sol sırt kaburga ağrısına sebep olabilir. İdrar yapmada zorluk, idrar yollarında yanma ile birliktelik gösteren kaburga ağrısı durumlarında böbrek taşı düşürüyor olma ihtimali göz önüne alınmalıdır.

Kalp krizi: Özellikle sol koltuk altı kaburga ağrısı ile görülen baskıcı sıkıştırıcı tarzda ağrıların en korkulan ve acil müdahale gerektiren sebebi kalp krizidir. Bu durumda teşhisin derhal konup müdahale edilmesi gerekmektedir.

Meme kanseri: Diğer bir korkulan kaburga ağrısı sebebi meme kanseridir. Özellikle göğüs altı kaburga ağrısı ile kendini gösteren kanserin erken teşhisi ve tedavisi çok önemlidir. İleri evrelerde arka kaburga ağrısına da sebep olabilir.

Bunlara ek olarak;

• Reflü
• Mide yanması
• Hızla sağa dönme sonucunda sol kaburgalar arası kasların gerilmesi
• Kostokondrit adı verilen göğüs kafesi ile kaburgalar arası kıkırdakların iltihaplanması
• Omur kayması sonucu meydana gelen sinir sıkışmaları nedeniyle sol kaburga ağrısı meydana gelebilir.

Kaburga Ağrısı Teşhisi

Kaburga ağrısı şikayeti ile doktora başvuran hastanın ağrısının ne kadar zamandır olduğu, travma geçirip geçirmediği, ağrıyı azaltan ve arttıran hareketlerin olup olmadığı, bilinen hastalık hikayesi olup olmadığı dahil olmak üzere ayrıntılı bir hasta öyküsü alınması gerekmektedir. Ağrının türü ve yeri de öğrenildikten sonra fizik muayene ile bölgenin kontrolü gerekmektedir. Daha sonrasında yapılacak tetkikler ile ağrının sebebinin tespiti gerekmektedir.

Röntgen: Travmaya bağlı kırıklar ve zedelenmeler sonucu kaburgalarda ağrı meydana gelebilir. Bunun görüntülenmesi için en uygun görüntüleme yöntemi ön – arka röntgen çekilmesidir. Kırık olması durumunda röntgende görülecektir. Ancak çatlaklarda röntgen yetersiz kalabilir. Ayrıca akciğer röntgeni çekilmesi ile akciğerlerin yaprakları arasında hava olup olmadığının tespiti yapılarak pnömotoraks tanısı konulabilir. 

Bilgisayarlı Tomografi (BT): Röntgende görüntülenemeyen kırıkların ve çatlakların tespitinde önemli yer tutar. Ayrıca kan damarlarında ve yumuşak dokularda meydana gelen hasarların da gösterilmesini sağlar.

Manyetik Rezonans Görüntüleme (MR): Röntgen ile görüntülenemeyen çok ince kaburga kırıklarının görüntülenmesinde ve kaburga çevresindeki yumuşak dokulardaki hasarların görüntülenmesinde faydalıdır. Ayrıca kaburga bölgesinde bulunan organlardaki hasarlanmalar da tespit edilir.

Torasentez: Plörezi olarak bilinen akciğer iltihabının teşhisi için göğüs zarı ile akciğer arasındaki sıvıdan enjektör ile numune alınır. Alınan sıvının rengine bakarak tanı konulabileceği gibi bakteri varlığı tespiti için inceleme de yapılabilir.

Ultrasonografi (USG): Gaz sıkışması, safra kesesi taşları ve böbrek taşlarının tespitinde kullanılabilir. Ses dalgaları ile görüntüleme yapıldığı için radyasyona maruz bırakmaması avantajlıdır.

Endoskopik ultrasonografi (EUS): Safra taşlarının tespitinde kullanılan bir yöntemdir. Genel anestezi altında yemek borusu, safra, pankreasın aynı anda görüntülenebilmesi avantajları arasındadır. Biyopsi ve tümörlerde evreleme yapılabilmesi ile çok kullanışlı bir yöntemdir.

Kemik yoğunluğu testi: Osteoporoz gibi kemik kaybına neden olan hastalıkların tespiti için uygulanır. Kemiğin yoğunluğunun ölçülmesi ile tanı konur.

İdrar Testi: Böbrek taşlarına bağlı kaburga ağrılarının tespitinde kullanılır. 24 saatlik idrarda yapılan inceleme ile böbrek taşı oluşumuna neden olan mineraller incelenebilir.

Kan Testi: Akdeniz anemisi, hemolitik anemi, orak hücreli anemi gibi kırmızı kan hücrelerinin yıkımına yol açan ve dalak büyümesi ile sonuçlanan hastalıklar sonucu ortaya çıkan kaburga ağrısının tespiti için kullanılabilir.

Biyopsi: Organlarda tümör oluşumu sonucu ortaya çıkan kaburga ağrısının tespiti için uygulanabilir. Kanserli olduğundan şüphe edilen organdan alınan parçanın incelenmesi temeline dayanır.

Kaburga Ağrısı Tedavisi

Kaburga ağrısının tedavisi için altta yatan nedenin tespiti gerekmektedir. Altta yatan nedene göre çeşitli tedavi yolları mevcuttur.

Sıcak uygulama: Gaz sıkışması sonucu oluşan kaburga ağrısının tedavisinde uygulanabilir. Sıcak uygulama ile gaz çıkışı sağlanabilir. Uzun süreli kabızlığa bağlı gaz sorunu çekilmesi durumunda laksatif ilaçların kullanılması tercih edilebilir.

Sağlıklı beslenme: Crohn gibi bağırsak hastalıklarının tedavisinde beslenme düzenlenmesi çok önemlidir. Uygun diyet uygulanması ile belirtiler azalır ve kaburga ağrısı da azalır.

Proton pompa inhibitörleri ve antiasit ilaçlar: Mide yanması ve Reflü şikayetine bağlı kaburga ağrısında proton pompa inhibitörleri olan lansoprazol, omeprazol, pantoprazol, osemaprazol tercih edilebilir. Magnezyum hidroksit, magnezyum karbonat, hidrotalsit, sodyum aljinat gibi antiasit ilaçlar da kullanılabilir.

Non steroid antiinflamatuar ilaçlar: Kostokondrit gibi kaburgalarin iltihabı durumunda ya da organların iltihabı sonucu ortaya çıkan kaburga ağrısının tedavisinde steroid olmayan ağrı kesici ilaçlardan aspirin, ibuprofen, diklofenak, indometazin, naproksen kullanılabilir.

Göğüs tüpü: Akciğerin sönmesi olarak bilinen pnömotoraks durumunda biriken havayı dışarı atmak için göğüs tüpü takılabilir.

Cerrahi müdahale: Safra kesesi taşı, böbrek taşı, dalak büyümesi gibi durumlarda cerrahi müdahale gerekmektedir. Organlarda tümör oluşumu sebebiyle oluşan ağrıların tedavisinde de cerrahi müdahale ile tümör odakları çıkarılabilir.

Kemoterapi: Kanser durumlarında antikanser ilaçlar denilen kimyasal maddelerin vücuda verilmesi ile kanser tedavisi yapılabilir. Kanserin türüne ve yerine göre kemoterapinin amacı değişmektedir.

Radyoterapi: İyonlaştırıcı ışınlar kullanılarak kanserli dokuların yok edilip normal dokuların korunması temeline dayanan tedavi biçimidir.

Darbe ve travmaya bağlı kaburga ağrılarına bir müdahale söz konusu değildir. Herhangi bir sargı ve alçıya alma işlemi nefes alıp vermeye engel olacağı için ağrı kesici takviyesi ile kendiliğinden iyileşmesi beklenmelidir.

Kaburga Ağrısı Tedavi Edilmezse

Kaburga ağrısının tedavi edilmesi aslında altında yatan hastalıkların tedavi edilmesidir. Kaburga ağrısı basit gibi gözükse de altında kalp krizi, kanser gibi çok ciddi durumlar yatabileceği için teşhis ve tedavisi çok önemlidir. 

Kaburga ağrısının tedavi edilmemesi hayat kısıtlamasına neden olabilir. Kişiler ağrı çekmekten korktuğu için hareket etmemeye çalışır. Altında yatan nedenlerin tespit edilip tedavi edilmemesi durumunda hastalıklar ilerleyerek hayatı riske atacak durumlara gelebilir.

Kaburga Ağrısı İlaçları

Kaburga ağrısının iltihaplara bağlı olduğu durumlarda non steroid anti inflamatuar ilaçlar adı verilen aspirin, ibuprofen, diklofenak, indometazin, naproksen kullanılarak iltihap yok edilmeye çalışılır. 

Reflü, mide yanması sonucu ortaya çıkan kaburga ağrılarının tedavisinde lansoprazol, omeprazol, pantoprazol, esomeprazol gibi proton pompa inhibitörleri ve antiasit ilaçlardan magnezyum hidroksit, magnezyum karbonat, hidrotalsit, sodyum aljinat kullanılabilir.

Kaburga Ağrısı Ameliyatı

Kaburga ağrısına neden olan safra kesesi taşları, böbrek taşları, dalak ile ilgili hastalıklar ve tümörler cerrahi müdahale gerektirebilir.

Safra kesesi alınması: Safra kesesi taşlarının kesin tedavisi safra kesesinin komple alınmasıdır. Taşların ilaçla eritilmesi sonrası tekrar taş oluşumu görüldüğü için safra kesesinin alınması günümüzde tercih edilen yöntemdir.

Extracorporeal shock wave litotripsi (ESWL): Böbrek taşlarının şok dalgalarıyla kırılması işlemidir. Taşın boyutuna, yerine ve taşı oluşturan içeriğe göre tercih edilir. Anestezi verilmeden uygulanabilmesi avantajıdır.

Splenektomi: Anemiler gibi kan hücresi üretiminin aşırı artmasını gerektirecek durumlarda ve bazı iltihap durumlarında dalağın aşırı büyümesi sonucu tedavi seçeneği dalağın alınmasıdır.

Mastektomi: Kaburga ağrısının en korkulan sebeplerinden birisi kanserdir. Meme kanseri durumunda radyoterapi ve kemoterapi ise yaramadığı zaman kanserli meme dokusu tamamen çıkarılabilir.

Hamilelikte Kaburga Ağrısı

Hamileliğin özellikle son 3 aylık döneminde rahmin çok büyümesi kaburga bölgesine basıncı arttırabilir. Ayrıca hamilelikte oksijen ihtiyacının artmasına bağlı olarak göğüs kafesi hacminin genişlemesi sonucunda da kaburgalar gerilmeye bağlı ağrıyabilir. Hamilelik dönemindeki hormonal değişiklikler kasların zayıflamasına neden olur. Hamilelikte sağ kaburga ağrısı genelde telaş yapmaya sebep olmaz. Gaz sıkışması sebebiyle ortaya çıkma ihtimali yüksektir. Hamilelikte sol kaburga ağrısı ise kalbe basınç artışı sonucu olduğu için anne adaylarını korkutan bir durumdur; nefes darlığı, kalp sıkışması hissi ile birliktelik gösterir.

Hamilelikte kaburga ağrısı için herhangi bir müdahaleye genelde gerek yoktur. Davranış değişiklikleri ile ağrıların azaltılması mümkündür; oturarak dinlenmek rahmin yaptığı basıncı arttıracağı için ağrıları arttırır. Bu yüzden yatarak dinlenmek daha doğru bir seçenektir. Ayaktayken ve yürürken omuzları dik tutmak kaburga üzerine düşen basıncı azaltarak ağrıları azaltır. Hamileliğin sebep olduğu kaburga ağrıları genelde doğum sonrasında kendiliğinden geçer. 

Bebeklerde ve Çocuklarda Kaburga Ağrısı

Bebek ve çocuklarda görülen kaburga ağrıları aileleri çok endişelendirse de bu ağrıların çok azı kalp rahatsızlıkları ile ilişkilidir. Çocukluk çağı kaburga ağrıları kalp sebepli ve kalp dışı sebepli olarak iki grupta toplanır.

Kalp dışı sebepler genelde altında başka rahatsızlık tespit edilemeyen ağrılardır. Ağrının hareket ve egzersiz sonrası ortaya çıkması ya da artması durumunda kas ve iskelet sistemi ile ilgili hastalıklar düşünülür.

Tek tarafta hissedilen ve nefes alıp vermeyle artan ağrı tarif edilmesi durumunda kaburga iltihabı akla gelmelidir. Çocukluk çağına özgü bir hastalık olan kayan kaburga sendromu da kaburga ağrısı ile kendini belli eden bir durumdur. Göğüste yalancı ağrı sendromu olarak bilinen rahatsızlıkta istirahat durumunda kalp üzerinde şiddetli ağrı hissedilir. Hasta ağrıyı azaltmak için sürekli dik pozisyonda durmaya çalışır.

Sindirim sistemine ait reflü, gastrit gibi rahatsızlıklar da çocuklarda kaburga ağrısına sebep olabilir. 

Solunum sistemi ile ilişkili zatürre ve astım atakları çocukluk döneminde sık görülen ve kaburga ağrısına sebep olan hastalıklardır.

Ergenlik döneminde ise özellikle kız çocuklarında kaburga ağrılarının sebebi genelde psikolojik durumlardır. Bu durumda baş ağrısı, karın ağrısı ve hızlı nefes alıp verme kaburga ağrısına eşlik eder. 

Ailelerin en çok korkma sebepleri arasında olan kalbe bağlı sebepler %5 gibi çok az oranda gözükse de kaburga ağrısı sebepleri olabilir. Kalp kaslarının iltihabı, koroner arter spazmı, koroner arter anomalileri, hipertrofik kardiyomiyopati, aort darlığı çocukluk çağında görülen ve kalple ilişkili kaburga ağrıları sebepleridir. 

Ağrının yerinin tam tarif edilememesi, ezici tarzda ağrı tarif edilmesi, hareketle artan bir ağrı olması durumunda kalbe ait nedenler düşünülebilir. Bu durumda elektrokardiyografi (EKG) ve gerekli görülürse ekokardiyografi (EKO) çekilmesi gerekir.

Bebek ve çocuklarda da kaburga ağrısı altta yatan nedenin tespiti ve bunun tedavisi ile giderilir.

Kaburga Ağrısı için Hangi Doktora Gidilir?

Darbe, travma sonrası ortaya çıkan kaburga ağrıları ortalama 3 – 4 gün içerisinde azalmaya başlar. Azalmadığı takdirde ortopedi ve travmatoloji uzmanına muayene olunması gerekmektedir. 

Herhangi bir darbe olmadan sebebi bilinmeyen bir şekilde ortaya çıkan kaburga ağrılarının devam etmesi durumunda ise ilk başvurulması gereken doktor bir iç hastalıkları (dahiliye) uzmanıdır. İç hastalıkları uzmanı altta yatan sebebe göre uygun uzmana yönlendirebilir; akciğer ile ilgili olduğundan şüphe edilmesi durumunda göğüs hastalıkları ve genel cerrahiye, diğer iç organlarla ilgili olduğundan şüphe edilmesi durumunda ise genel cerrahiye yönlendirme sağlanır. Kanser şüphesi olan hastaların onkoloji uzmanına yönlendirilmesi uygun olacaktır.