Kalça protezi ameliyatı, eklem hareketliliğini yeniden kazandırmak ve şiddetli ağrıyı ortadan kaldırmak için hasarlı kalça ekleminin cerrahi olarak değiştirilmesi işlemidir. Özellikle ileri derecede kireçlenme (osteoartrit), romatoid artrit veya travma sonucu eklem yapısı bozulan hastalarda uygulanan bu yöntem, yaşam kalitesini önemli ölçüde artırır. İşte kalça protezi ile ilgili merak edilen tüm detaylar:

Kalça Protezi Kimlere Uygulanır?
Kalça protezi ameliyatı, konservatif tedavilerden (fizik tedavi, ağrı kesiciler) yanıt alınamayan ve günlük aktiviteleri engellenen hastalar için önerilir. En yaygın adaylar şunlardır:

• İleri derecede osteoartrit nedeniyle eklem kıkırdağı tamamen aşınmış kişiler
• Kalça kırığı sonrası iyileşmeyen veya yanlış kaynayan kemik yapısı olanlar
• Romatoid artrit veya avasküler nekroz (kemik ölümü) teşhisi konulan hastalar
• Doğuştan kalça çıkığı gibi konjenital anomaliler

Ameliyat Öncesi Hazırlık Süreci
Ameliyat öncesinde hastanın genel sağlık durumu detaylı şekilde değerlendirilir. Kan testleri, kalça MR’ı veya röntgen ile kemik yapısı analiz edilir. Sigara kullanan hastaların en az 4 hafta önceden sigarayı bırakması önerilir, çünkü sigara iyileşmeyi yavaşlatır. Diyabet veya hipertansiyonu olanların bu hastalıklarının kontrol altında olması gerekir.

Kalça Protezi Ameliyatı Nasıl Yapılır?
Ameliyat genellikle genel veya spinal anestezi altında gerçekleştirilir. Cerrah, hasarlı eklem yüzeyini çıkararak yerine metal, seramik veya polietilenden üretilen protezi yerleştirir. İki temel protez türü vardır:

• Total Kalça Protezi: Femur başı ve asetabulum (leğen kemiği yuvası) değiştirilir.
• Parsiyel (Yarı) Protez: Sadece femur başı değiştirilir, asetabulum korunur.

Ameliyat süresi ortalama 1.5-3 saat arasındadır. Minimal invaziv tekniklerle yapılan ameliyatlarda kesi boyutu 8-10 cm’ye kadar düşebilir.

Ameliyat Sonrası İyileşme Dönemi
Hastalar genellikle ameliyattan sonraki 3-5 gün içinde taburcu edilir. İyileşme sürecinde dikkat edilmesi gerekenler şunlardır:

• İlk 6 Hafta: Yürüteç veya koltuk değneği kullanımı zorunludur. Düşme riskini azaltmak için kaygan zeminlerden kaçınılmalıdır.
• Fizik Tedavi: Ameliyattan 2 gün sonra başlayan egzersizlerle eklem hareket açıklığı ve kas gücü artırılır.
• Enfeksiyon Önlemleri: Ameliyat bölgesinin temiz tutulması ve antibiyotik kullanımı kritiktir.

Komplikasyonlar ve Riskler
Kalça protezi ameliyatı genellikle güvenli olsa da bazı riskler mevcuttur:

• Enfeksiyon: %1-2 oranında görülür, erken müdahale gerektirir.
• Protez Çıkığı: İlk 3 ayda düşme veya yanlış hareket sonucu oluşabilir.
• Derin Ven Trombozu (DVT): Bacak damarlarında pıhtı oluşumu riskini azaltmak için kan sulandırıcılar kullanılır.

Protezin Ömrü ve Uzun Vadeli Bakım
Modern protezlerin ömrü ortalama 15-20 yıldır. Aşırı kilo, yüksek etkili sporlar (koşu, tenis) veya düşmeler protezin ömrünü kısaltabilir. Düzenli kontroller ve düşük etkili egzersizler (yüzme, yürüyüş) protezin uzun ömürlü olmasını sağlar.

Hastaların Sık Sorduğu Sorular

• Ağrı Ne Zaman Geçer? Şiddetli ağrı genellikle 2-3 haftada azalır, tam iyileşme 3-6 ay sürebilir.
• Normal Hayata Dönüş Süresi: Araba kullanma 4-6 hafta sonra, ofis işleri 2-3 hafta sonra başlar.
• Protez Manyetik Rezonans (MR) ile Uyumlu mu? Evet, çoğu protez MR çekimine uygundur.

Kalça Protezi ile Yaşam Kalitesi
Başarılı bir ameliyat sonrası hastaların %95’inden fazlası günlük aktivitelere (yürüme, merdiven çıkma) sorunsuz döner. Ağrı kesici ihtiyacı büyük ölçüde ortadan kalkar ve uzun vadeli memnuniyet oranları %90’ın üzerindedir.