Kan Grubu Öğrenme Nedir?

Kan grubu öğrenmek gündelik hayattaki birçok faaliyet için önemlidir. İş başvurularında, askerlik hizmetleri veya spor salonlarındaki kayıt işlemlerinde sıklıkla kan grubu istenmektedir. Ayrıca kan grubunu öğrenmenin çeşitli kaza durumlarında hayati önemi olmaktadır.

Acil kana ihtiyaç duyan bir hastaya kan vermek için kan grubunu biliyor olmak, kan testi yaptırarak zaman kaybetmenin önüne geçerek bir can kurtarabilir. Hayati durumlarda dakikalar hatta saniyelerin dahi çok büyük önemi olduğu bilinen bir gerçektir.

Çeşitli hastalık veya kaza durumlarında kan grubu kartının da önemi büyüktür. Kan grubu kartı, üzerinde kişinin kan grubunun ne olduğu ve kişisel bilgilerini yazan bir karttır. Bu karta her bireyin sahip olması ve üzerinde taşıyor olması, kan verme durumlarında ya da bireyin kendisine kan verilmesi durumlarında ciddi önem taşımaktadır.

Kişi kaza yaptığında veya çok fazla kan kaybettiği ciddi yaralanmalar geçirdiği durumlarda bilinci kan kaybına bağlı olarak kapanabilmektedir. Böyle bir durumda kişi yalnız ise onu bulup ilk müdahaleyi yapan kişi üzerinde kan grubu kartı olup olmadığına bakarak ambulans çağırdığında veya kendisi hastaneye kaldırdığında doktorlara direkt olarak kan testi yapılmadan kan grubunu söyleyebilir. Bu da hastaya gerekli kanın bulunması için bir miktar daha zaman kazandırmış olur.

Kan grubunu öğrenmenin birçok yöntemi vardır. Bu yöntemler şu şekildedir;

• Bir sağlık merkezine gidilip orada kan testi yaptırılarak kan grubu öğrenilebilir.
• Kan bağışı yapılarak kan grubunu öğrenmek mümkündür.
• Daha önceden bir hastalık durumunda hastanede kan alındıysa doktoru arayarak kan grubu öğrenilebilir.
• Kan grubu testi kiti alıp evde yaparak kişi kendisi de öğrenebilir.
• İnternet üzerinden kan grubu hesaplayıcı araçlarından kesin olmamakla beraber kan grubu öğrenilebilir.
• Evde belirli yöntemlerle kan grubu öğrenilebilir.

Kan Grubu Testi

Kan grubu testi, kişinin kan grubunun ne olduğunu belirlemek için yapılan bir testtir. Kan grubu testi genellikle kişiden kan alınarak yapılmaktadır. Kan grubunu öğrenmek için kişiden kan alınırken 2 yöntem uygulanır.

 Bu yöntemlerden birisi parmağa küçük bir iğne ile küçük bir delik açılarak birkaç damla kanın alınmasıyla yapılan testtir. Diğer yöntem ise herhangi bir kan bağışı yapılırken ya da hastalık durumunda kan tahlili yapılırken kişiden kan alınması ile yapılan testtir. Bu yöntemde kişinin kolundan bir enjeksiyon yardımıyla damar yolu açılarak kan alınır.

Yapılan kan grubu öğrenme testlerinde 2 çeşit tiplendirme vardır. Bu tiplendirmelerden ilki “AB0” diğeri ise “Rh” tiplendirmesidir. Bunlar kan içerisindeki antijenlerin (kandaki maddeler) durumuna göre sınıflandırılmaktadır. Bu suretle 8 adet kan grubu meydana gelmektedir. Bu kan grupları ve Türkiye’deki dağılımı aşağıdaki gibidir;

• A Rh pozitif = %37,8
• 0 Rh pozitif = %29,8
• B Rh pozitif = %14,8
• AB Rh pozitifi = %7,4
• A Rh negatif = %4,7
• 0 Rh negatif = %3,9
• B Rh negatif = %1,6
• AB Rh negatif = %0,8

Kan Grubu Testi Nasıl Yapılır?

Kan grubu testi birçok yöntemle yapılmaktadır bu sebeple bunları başlıklar halinde incelemek daha doğru olacaktır. Bu yöntemler aşağıdaki gibidir;

Sağlık Kuruluşlarında Kan Grubu Testi

• Bu yöntemde, kan grubu testi yapan herhangi bir sağlık kuruluşuna gidilerek kan testi yapılması istenir.
• Parmak ucu bir pamuk yardımıyla alkol ile silinir
• Parmak ucu silindikten sonra lanset adı verilen metal küçük bir iğne ile parmak ucu delinir.
• Delinen parmak ucundan çıkan ilk kan silinir.
• Daha sonra çıkan birkaç damla kan alınarak lam adı verilen bir cama damlatılarak analiz edilir.
• Parmak ucu silinip üzerine pamuk bastırılarak hastaya birkaç dakika bu şekilde tutması istenir.
• Sonuç çok kısa süre içerisinde çıkar ve hastaya bildirilir.

Kan Bağışı Yapılarken Kan Grubu Testi

• Kan bağış merkezine gidilir ve kan bağışında bulunurken kan grubunu da öğrenmek istenildiği bildirilir.
• Doktor ya da hemşire tarafından kişinin bir koltuk ya da sandalyeye oturması veya yatar pozisyonda masaya uzanması istenir.
• Kişinin sağ veya sol kolunun dirsek içi kısmındaki damarlar alkol ile önce silinir.
• Daha sonra dezenfekte edilen bu bölgeden intraket adı verilen bir iğne ile damar yolu açılır.
• Açılan damar yolundan ilk olarak kan grubu testi için küçük bir tüp ile birkaç damla kan alınır.
• Daha sonra gerekli ekipman açılan damar yolundaki intrakete bağlanarak kan verme işlemi başlatılır.
• Alınan ilk kan ile kan grubu testi yapılır ve kan bağışı bitiminde sonuç hastaya bildirilir.

Kan Grubu Kiti Testi

• İlk olarak parmak ucu alkol ile silinir.
• Parmak ucuna kan grubu kitindeki iğne ile küçük bir delik açılır.
• Parmaktan akan ilk kan bir pamuk yardımı ile silinir.
• Sonrasındaki birkaç damla kan lam adı verilen cama damlatılır.
• Parmak silinir ve bir pamukla bastırılarak tutulur.
• Lam üzerine damlatılan 3 damla kana ayrı ayrı serumlar uygulanır.
• İlk damlaya Anti-A serumu, diğer damlaya Anti-B serumu son dalmaya ise Anti-D serumu damlatılır.
• Kanın karışması için lam yatay bir pozisyonda kan dökülmeyecek şekilde sallanır.
• Anti-A serumunda kanda çökelme varsa kan grubu A, Anti-B grubunda çökelme varsa B grubu, ikisinde de çökelme varsa AB kan grubu, ikisinde de çökelme yoksa 0 kan grubu demektir.
• Anti-D serumu damlatılan kanda çökelme varsa Rh pozitif eğer çökelme yoksa Rh negatiftir.

İnternet Üzerinden Kan Grubu Hesaplayıcıları Testi

• Sisteme annenin kan grubu girilir.
• Babanın kan grubu girilir ve hesaplanması istenir.
• Hesaplama sonucu çocuğun kan grubunun ne olacağı yüzdelik ihtimaller ile bildirilir.

Evde Kan Grubu Testi

Ebeveyn 0 / Ebeveyn A = Çocuk A veya 0

Ebeveyn 0 / Ebeveyn B = Çocuk B veya 0

Ebeveyn 0 / Ebeveyn AB = Çocuk A veya B

Ebeveyn A / Ebeveyn A = Çocuk A veya 0

Ebeveyn A / Ebeveyn B = Çocuk A, B, AB veya 0

Ebeveyn A / Ebeveyn AB = Çocuk A, B veya AB

Ebeveyn B / Ebeveyn B = Çocuk B veya 0

Ebeveyn B / Ebeveyn AB = Çocuk A, B veya AB

Ebeveyn AB / Ebeveyn AB = Çocuk A, B veya AB

Bu tablo genel fikir verme amaçlı hazırlanmıştır. Kan grubunda Rh faktörü de olduğu için “AB Rh (+)” gibi net kan grubunu öğrenmek için kan grubu testi yaptırılmalıdır.

Kan Grubu Testi Nerede Yapılır?

Kan grubu öğrenme testinin en kesin ve en sağlıklı yolu sağlık kuruluşlarında yaptırmaktır. Aşağıda kan grubu testinin nerelerde yapıldığı belirtilmektedir;

• Sağlık Ocaklarında (Aile sağlık merkezleri)
• Kızılay’da
• Devlet Hastanelerinde
• Özel Hastanelerde

Bu kurumlardan kan grubunuzu öğrenmek için yaptırdığınız testlerden sonra kan grubu kartınızı da istemeyi unutmayınız. Kan grubu kartını yanınızda taşımak hayati önem taşıyabilmektedir.