Kanlı Sümük

Kanlı Sümük Nedir?

İnsan vücudunda dış etkenlere karşı korunma amacı ile veya kurumayı önlemek gibi sebeplerden ötürü mukus üretilmektedir. Bu mukus hücreleri vücudumuzda birçok yerde bulunmaktadır. Burnumuzdaki mukoza hücreleri tarafından üretilen mukusa sümük denmektedir. Bu sümüğün akışkanlığına, rengine, miktarına, yoğunluğuna bakılarak kişinin sağlık durumu hakkında bilgi alınabilir. Çeşitli sebeplerden ötürü sümüğün rengi kırmızı, koyu kahverengi olabilir. Böyle bir durumda kanlı sümük olduğunu söylenilebilir. 

Esas olarak sümükle karışan kan burunda var olan gözle görülemeyen kılcal damarlardır. Bu kılcal damarların herhangi bir hasar sonucu veya başka bir durumdan kaynaklanarak damar dışına kan sızdırması burnumuzun kanamasına veya mukoza ile bulaşarak kanlı sümük meydana getirmesine neden olur. 

Kanlı Sümük Belirtileri Nelerdir?

Kanlı sümük olup olmadığını anlamak genellikle kişinin burnunu silmesi ile mendilde kanla karışık sümük görüntüsünü görerek gerçekleşir. Kişinin sabah kalktığında burnunun tıkalı olması ile de görülebilir çünkü kanlı sümük, bir kanama sonrasında meydana gelir ve bu kanama miktarına göre burnu tıkayabilir. Sabah tıkanmış olan burnun temizlenme sırasında kurumuş kanın farkına varılabilir. Genellikle soğuk kış günlerinde kalorifer çok ısı veriyorsa odada yeterince nem olmuyor ve burnun içi kuruyor. Bu günlerde kanlı sümüğü fark etmek daha kolay olabilir. 

Kanlı Sümük Nedenleri Nelerdir?

Burun mukozasından üretilen mukusun kanla karışıp kanlı sümük olarak meydana gelmesinin sebepleri oldukça fazladır. Sebebin ne olduğunu anlamak için iyi bir muayene yapılması ve aile öyküsünün alınması gerekmektedir. Kanlı mukus durumunu yapabilecek bazı durumlar şunlardır:

• Soğuk veya kuru havanın olması. Burnumuzdaki kılcal damarlar soğuk havalarda veya kuru havalarda hasar görebilirler. Özellikle kuru havalarda burnun nemlenmesini sağlayan mukoza hücreleri yeterince nemlendiremez ve burun içi kılcal damarlarda çatlaklara neden olabilir. Bu çatlaklar kılcal damarların kanamasına ve sümüğün kanlanmasına neden olabilir. Özellikle kuru havalarda oluşan çatlakların iyileşmesi zordur ve zaman almaktadır. Bu iyileşme döneminde mikroorganizmalar için koruma tabakası görevini yeteri kadar yerine getiremediği için enfeksiyonlara davetiye çıkartabilir. Enfeksiyon sonrasında ise daha ciddi bir kanamaya ve iltihaba sebep olabilir.
• Solunum yolu enfeksiyonlarının varlığı sebep olabilir. Vücudumuzun bağışıklık sistemi yabancı mikroorganizma varlığında enfeksiyona yönelik olarak bazı savunma mekanizmalarını devreye sokar. Bunlardan bir tanesi mukoza hücrelerinden üretilen mukusun artırılmasıdır. Artan mukus ile enfeksiyonun vücuttan dışarı atılması sağlanır. Enfeksiyon varlığında çok fazla mukus yani sümük üretildiği için sümük akışkan olur ve sık sık burnun silinme ihtiyacı ortaya çıkar. Sık sık silinen burun da burundaki kılcal damarlara hasar verdiği için kanamaya neden olabilir.
• Ameliyat sırasında veya ameliyattan sonra yapılan işleme göre kanama durumu gözlenebilir. Ameliyat veya buruna alınan bir darbe sonrasında kılcal damarlar hasar görebileceği için belli bir süre içerisinde kanlı sümük görülmesi normaldir.
• Bazı kimyasal maddelere maruz kalmak. Burundaki kılcal damarlar çok hassastır. Eğer kimyasal bazı maddelerin burnuna çekilmesi gibi bir durum olursa hasar görüp kanamaya sebep olabilirler. 
• Alerji ve alerjinin tedavisi olarak kullanılan ilaçlar burun kanamasına sebep olabilir. Alerjik bir madde varken burnumuz hassas olur ve mukus üretimi arttığı için burun silinebilir. Bu silme veya burnu kaşıma işlemi tekrar tekrar ve sert yapılırsa hassas olan kılcal damarları kanatıp sümüğün kanlı gelmesine neden olabilir. Alerjiye yönelik tedavide de eğer burun spreyi kullanılıyorsa bu burun spreyi burun içinin kurumasına ve kanamaya neden olabilir.
• Buruna yabancı cisim sokulması, genellikle küçük çocuklarda görülür. Buruna sokulan yabancı cisim dar burun kanallarında sıkışarak burun dokusuna baskı yapar ve baskının şiddetine göre kanama gözlenebilir.
• Burunda var olan bir tümör veya anomaliden kaynaklı kanama gözlenebilir. Burunda doğuştan bir hassasiyet veya incelik olması durumunda ya da tümörleşmiş bir kanser dokusu varlığında buruna dokunma, burnu silme gibi durumlarda kanama gözlenebilir.
• Bazı ilaçların kullanımından kaynaklı kanama olabilir. Kan sulandırıcı ilaçların kullanımı kanamaya meyil yaratır ve pıhtılaşma süresini artırarak kanama süresinin uzamasına neden olur. Böylelikle de kolayca kanama gerçekleşip mukusu kanla boyayabilir ve kanlı sümük meydana getirebilir. 

Kanlı Sümük Teşhisi

Kanlı sümüğün teşhisi için doktorunuz sizden hastalık öyküsü ister. Bu sırada doktorunuza var olan alerjilerinizden, kullandığınız ilaçlardan, eğer kış döneminde iseniz evinizin ısınma durumundan bahsetmeniz gerekmektedir. Ailenizde eğer diyabet veya kanser öyküsü varsa bununla ilgili bilgi vermelisiniz.

Aile öyküsünden sonra size fizik muayene yapacaktır. Fizik muayene sırasında burnunuzun içini görebilmek için uygun alet ve ışık yardımı ile bakılır. Alerjik veya enfeksiyona bağlı bir durum olup olmadığına karar verebilir. Emin olmak için sizden burun mukozası örneği alabilir. Fizik muayene sonrasında tanıdan emin değilse sizden pıhtılaşma sorununuzun olup olmadığını öğrenmek için kan testi yaptırmanızı isteyebilir. 

Burun yapısındaki kıkırdak veya dokular ile ilgili bir anomalilik varlığında sizden Röntgen görüntüleme yöntemini yaptırmanızı isteyebilir. Bu görüntüleme yöntemi x ışınlarını kullanılarak burundaki kıkırdak ve kemik dokusunda bir sıkıntının olup olmadığının tanımlanmasında kullanılabilir. 

Kanlı Sümük Tedavisi

Kanlı sümüğün tedavisi için sebebine yönelik bir tedavi yapılması gerekmektedir. Çoğu zaman kuruluk veya soğuk havalardan ortaya çıktığı için yatmadan önce odaya ıslak havlu koymanız odanızı nemlendirip kuruluktan dolayı burun kanamasını önler.  

Eğer enfeksiyona bağlı bir burun kanaması gerçekleştiyse enfeksiyon yapan mikroorganizmanın türüne göre uygun antibiyotik, antiviral veya antifungal, ilaç verilir. Bazı enfeksiyon durumlarında mikroorganizmanın bulaştığı bölgenin cerrahi bir şekilde alınması gerekebilir. Doğumsal vücut anomalilerinin sebep olduğu burun kanaması için anomalinin şiddetine göre cerrahi bir işlem uygulanabilir. 

Alerji kaynaklı burun kanamasında alerji tedavisi için kullanılan birtakım burun spreyleri burun kanamasına yol açabilir. Böyle durumlarda burun içini nemlendirmek için salin solüsyonu yani tuzlu su karışımı içeren burun spreyleri kullanılabilir.  

Damarlara alınan bir darbe veya çeşitli neden sonrasında damar dışına kanın çıkışını önlemek için kanımızda pıhtılaşma faktörleri bulunur. Bu pıhtılaşma faktörlerinin eksikliğinde veya düzgün çalışmadığı durumlarda sebebi bilinmeyen kanamalar olur. Kanama sebebinin pıhtılaşma bozukluğundan kaynaklanıyorsa kan sulandırıcı ilaçların kullanımı kesilir. Hemofili hastalığında, kemik iliği bozukluklarında veya karaciğer hastalıklarında pıhtılaşma bozukluğu görülebilir.  

Kanlı Sümük Tedavi Edilmezse

Kuruluğa bağlı bir kanama sonrası meydana gelen kanlı sümük için hayatı tehdit eden bir risk yoktur ancak kandaki pıhtılaşma faktörleriyle ilgili bir sorun varsa vücudun başka yerlerinde de kanama durumları ortaya çıkarak durmayan kanamalara yol açabilir.  

Mikroorganizma kaynaklı burun kanaması var ise enfeksiyona sebep olur ve bu enfeksiyon hayatı tehdit edecek çok riskli bir şekilde ilerleyebilir. Enfeksiyon beyine ilerleyerek sinir sisteminin hepsine bulaşabilir, kan dolaşımına katılarak sepsis denen çok ciddi bir kan iltihabına yol açabilir. 

Mantardan kaynaklı bir enfeksiyon ise çok uzun süre iyileşmeyen bir hastalık durumu olabilir bunun için tedavinin doğru yapılması gerekmektedir.  

Warfarin, aspirin gibi kan sulandırıcı ilaçların kullanımına bağlı durmayan burun kanamaları veya vücudun başka bir yerinde durmayan kanamalar gerçekleşiyorsa bunu doktorunuza bilgilendirin. Doktorunuz bu ilaçları kullanmayı bırakmanızı isteyebilir. 

Kanlı Sümüğe Ne İyi Gelir?

Burun kanaması için bireyin kendisinin yapabileceği bazı yöntemler vardır. Bu yöntemler çoğu durumda olumlu sonuçlar vermektedir. Evde kendiniz için yapabileceğiniz bazı yöntemler şunlardır:

• Burnunuzu silmek için sert bir peçete yerine yumuşak bir mendil ile nazikçe silebilirsiniz.
• Burnun kanadığı sırada çok hareket etmekten, gereksiz ağır iş yapmaktan kaçının.
• Kuruluğu önlemek için burun spreyleri kullanın. Soğuk havalarda kalorifer veya soba çok yanıyorsa ısılarını biraz düşürün veya odanızda ıslak havlu bulundurun. Bu ıslak havlu odanızın nemlenmesini ve burnunuzun kurumamasını sağlayacaktır.
• Yeterli seviyede sıvı tüketin. Günde en az 8 bardak su için. Yeterli miktarda sıvı tüketmeniz mukusunuzun yumuşamasına ve kolayca temizlenmesini sağlayacaktır.
• Polen alerjiniz var ise ve polenlerin en sık ortaya çıktığı öğle saatlerinde dışarı çıkma sürelerinizi kısaltın. Eğer çıktıysanız eve geldiğinizde polenlerin vücudunuzdan gitmesi için ılık bir duş alın.
• Çok sıcak veya çok soğuk suları yüzünüzü yıkamak için veya banyo sırasında kullanmayınız.  

Kanlı Sümük İlaçları

Kanlı sümük için bir ilaç yoktur ancak burun kanamasından dolayı oluşan kanlı sümük yapan sebepler için ilaçlar kullanılabilir.  

Enfeksiyon varlığında enfeksiyona yönelik 3. kuşak sefalosporinler, amoksisilin klavulanat, penisilin, gentamisin, vankomisin gibi çok çeşitli ilaçlar kullanılabilir. 

Burada etkene yönelik olarak gerekli görüyorsa doktorunuz size bakteri için antibiyotik, virüs için antiviral, mantar enfeksiyonu için ise antifungal yazabilir.  

Kendiniz karar verip asla ilaç kullanmayınız. İlacın etkisi ve sizde göstereceği tepki farklı olabilir. Yanlış ilaç kullanımı iyileşmenizde zararlı rol oynar. 

Kanlı Sümük Ameliyatı

Burun kanamasına yol açacak bir doğumsal anomaliye sahip iseniz ve bu anomali sağlık sorunlarına yol açıyorsa eğer anomali düzeltilebiliyorsa doktorunuz cerrahi bir işlem ile anomalinin düzeltilmesini gerçekleştirebilir. Eğer kanamanın nedeni bir anomali ise ama cerrahi işlem riski varsa veya bu cerrahi işlem yaşam kalitesinde bir artış oluşturmayacaksa böyle bir cerrahi işlem uygulanmaz. 

Hamilelerde Kanlı Sümük

Hamilelikte vücudun hormon dengesi değiştiğinden dolayı burun kanamaları gerçekleşebilir. Çok fazla kan kaybı olmadığı sürece tamamen normaldir ve korkulacak bir durum yoktur. Kanamanın durmadığı ve beraberinde halsizlik, bulanık görme, aşırı uyku hali gibi durumlar eşlik ediyorsa doktorunuzu bilgilendiriniz. 

Kanlı Sümük için Hangi Doktora Gidilir?

Kanlı sümük çoğunlukla doktora gidilecek bir durum gerektirmez genellikle soğuk havalarda kaloriferin çok sıcak olmasından kaynaklı burun mukozasının kurumasından kaynaklı kanla karışık sümük görülebilir. Ancak bu eğer kurumadan kaynaklanmıyor ise altta yatan sebebin tedavisi için doktora gidilmesi gerekir.  

Travma sonrası kanayan burun bu travmanın beyinde muhtemel olan bir hasarın göstergesi olabilir veya bir pıhtılaşma bozukluğundan kaynaklanıyor olabilir. Bunun için hastanenin Kulak Burun Boğaz bölümüne gitmeniz gerekmektedir. Eğer doktorunuz gerekli görüyorsa sizi Dahiliye (İç Hastalıkları) bölümüne ileri tetkikler için gönderebilir. 

Eğer burnunuzun kanaması 15 dakikadan uzun sürüyorsa veya her burnunuzu sildiğinizde kanama gerçekleşiyorsa kan değerlerinizin kontrolü için doktora gitmeniz gerekmektedir. Kan kaybının miktarı sizi halsiz, yorgun bırakacak kadar yüksekse ilk adım olarak burnunuza dikkat etmeli, dış etkenlere karşı korunmanız yararınıza olacaktır. 

Burun kanamasının sebebi eğer enfeksiyon kaynaklıysa bu enfeksiyon çok ciddi noktalara gitmeden doktor tarafından teşhis edilmesi gerekmektedir. Burun kanamasının yanı sıra burundan sarı bir mukus akıyorsa, beraberinde ateş, baş ağrısı gözleniyorsa, ışığa hassasiyet varsa, sık sık kusma durumu oluyorsa ciddi bir enfeksiyonun varlığından şüphelenilir. Enfeksiyonun kana karışıp sepsis denen kan iltihabına veya göz, beyin gibi önemli sinir sistemi organlarına ulaşmadan tedavi edilmesi gerekmektedir.