Kanül Nedir?

Kanül, vücuda takılma özelliği olan esnek bir tüp olarak nitelendirilebilir. Kanüller genellikle tıbbi işlemlerde kullanılmaktadır. Estetik operasyonlardan, pek çok farklı alana kadar çeşitli kullanım alanları bulunmaktadır. Bu medikal ürünün kullanılmasında temel amaç hastanın ilaç ya da farklı sıvıların vücuda aktarılması adına hasta damarına ulaşabilmektir.  

Kanüller genellikle estetik operasyonlarda kullanılır. Hastaların vücuduna çeşitli karışımların enjekte edilmesi, yağ enjeksiyonu gibi birçok işlemde kanüllerden yardım alınır. Bu ürünler kulak burun boğaz bölümünden, yoğun bakıma kadar birçok alanda kullanılmaktadır.

Enjeksiyon işleminde kullanılacaksa ucunda ince iğneler yer almaktadır. Kanül yardımıyla hastanın vücudunda belirlenen her bölgeye istenen sıvı ve karışım enjekte edilebilir. Kanül kullanımı sonrasında işlem yapılan bölgenin hijyenine dikkat edilmediğinde enfeksiyon oluşabilir. Bu malzemeler kullanılacağı bölge ve kullanım amacına uygun olarak seçilmektedir. Esnek yapıda olan tüplerin kapasiteleri, kanül türüne ve hastanın ihtiyaçlarına göre değişmektedir.  

Kanül Çeşitleri Nelerdir?

Kanül çeşitleri kullanım amacına göre değişmektedir. Vücutta uygulanacağı bölgeye ve işleme göre farklı kanüller tercih edilebilir.

Kanül çeşitleri şu şekildedir;

Trakeostomi Kanülü

Ağız ve burundan nefes almada zorluk çeken kişilerde solunum yolların açılması sürecinde kullanılır. Trakeostomi kanülü hastanın ihtiyacına göre, acil durumlarda ya da daha önceden planlanan bir operasyonla uygulanır.

İşlem sırasında nefes borusunun kıkırdak halkalarının arasına delik açılır. Buradan solunum yolları açık hale gelir.  Böylelikle nefes alma zorluğu çeken hastaların artık nefes alabilmek için ağız ve burnunu kullanması gerekmez.  

Operasyonla hastalarda açılan deliğe medikal bir ürün olan kanül yerleştirilir ve sabitlenir. Bu sayede açıklığın kapanmasına engel olunur. Hastalar kısa bir süre konuşma yetisini kaybetse de kanüller yardımıyla konuşma yetisini geri kazanabilirler. Ses telleri zarar görmediyse, hasta tekrar konuşmaya devam edebilir.

Nazal Kanül

Oksijen almada zorluk çeken hastalarda burun deliklerine yerleştirilir. Nazal kanül iki açık uca sahiptir. Söz konusu uçlar plastik ya da kauçuk malzemeden üretilebilir. Bu kanüllerin en işlevsel yanı ise hafif yapıda olmasıdır. Yani hastaya bir ağırlık yaratmaz.

Nazal oksijen kanülü hastanın yemek yemesini ve sıvı tüketmesini engellememektedir. Bunun yanında konuşma ve öksürme gibi yetilerde de probleme neden olmaz. Hastalar kanül takıldıktan sonra, pratik bir şekilde kullanabilmekte ve günlük hayatına zorlanmadan devam edebilmektedirler.

Oksijen kanülü olarak da bilinen bu ürün solunum zorluğu olan hastalarda ilave oksijen uygulamasına ihtiyaç duyulduğunda kullanılır.

IV Kanül

Bu kanüller yetişkinlerde damar yolunun açılması, kan alınması, serum uygulanması ve sıvı alımı için damar yolu elde edilmesi amacıyla kullanılır. İV kanül steril olmak zorundadır. Bu yüzden tekli paketler halinde satılır ve muhafaza edilir. Bu ürünlerin tasarımı açma kapama sistemi olacak şekildedir.

Branül olarak da adlandırılan IV kanül çeşitleri, hastaların dokusuna ve damarlarına zarar vermeyecek yapıda üretilir. Hastanelerde , kan alma merkezlerinde, ameliyathanelerde ve muayene yapılan alanlarda doktorlar ve hemşireler tarafından kullanılmaktadırlar.

Kanül Nasıl Takılır?

Kanül takımı süreci kanül türüne göre değişmektedir;

Trakeostomi Kanülü Nasıl Takılır?

Trakeostomi kanülü ağız ve burundan nefes almakta zorlanan hastalara takılan bir medikal üründür. Uygulama süreci şöyledir;

• Trakeostomi kanülü hastanın durumuna göre önceden planlayarak takılabilir, acil durumlarda da uygulanabilir.
• İlk olarak nefes borusunda iki ile üç ya da üç ile dördüncü kıkırdak halkaları arasında delik açılır. Bu işlem solunum yollarının açık hale gelmesini sağlar.
• Nefes borusundaki delik sayesinde hasta nefes almak için burun ve ağza ihtiyaç duymaz.
• Açılan delik üzerine trakeostomi kanülü yerleşimi yapılır. Bu işlem sayesinde açılan deliğin kapanmaması sağlanır.

Nazal Kanül Nasıl Takılır?

Nazal kanül hastada ilave oksijen ihtiyacının karşılanması adına uygulanmaktadır. Oksijen kanülü takılma süreci şöyledir;

• İlk etapta hastanın burnuna at nalına benzeyen bir uç yerleşimi yapılır.
• Kullanılacak kanülün sabit konumda kalması adına baş etrafında sabit kalmasını sağlayacak esnek yapıda bir bant kullanılır.
• Kişide kullanılan tüpün diğer ucu tanka ya da oksijen dağıtımını sağlayan sisteme bağlanır.
• Oksijen verilmeden evvel hastanın hayati belirtileri incelenir. Hastanın bu süreçte rahat olması gerekir. Oksijen verildikten sonra hastanın vücudundaki oksijen seviyesinin arttığı gözlemlenmelidir.

IV Kanül Nasıl Takılır?

IV kanül hemşire, doktor ya da tıp uzmanları tarafından takılabilir. Bu işlem süreci şöyledir;

• İlk olarak hastanın kolunun etrafında kanın bölgede kalması adına turnike uygulanır.
• Turnike uygulamasından sonra el ve koldaki damarların dolması beklenir.
• Damarlar dolduktan sonra enjeksiyon yapılacak bölge özel maddelerle steril hale getirilir.
• Uygulacak trokar direkt olarak damar üzerine yerleştirilir.
• Kanüldeki iğne çıkarılmadan tüp tıbbi bant desteğiyle iğne üzerinden damara doğru itilir.
• Kanül sorunsuz olarak yerleştirildiğinde cilde sabitlenir.

Kanül Takılırken Ortaya Çıkabilecek Riskler Nelerdir?

IV kanülü uygulanması sırasında bazı riskler ortaya çıkabilir. Kanül kullanılan durumlarda söz konusu riskler şu şekildedir;

• Morarma: Kanül yerleştirme işlemi sırasında çok dikkatli olunması gerekir. Uygulama sırasında yanlış bir işlem yapılırsa bölgede morarma olabilir. Damar bulunmaması gibi durumlarda, morarma meydana gelebilmektedir. Morarma genellikle birkaç gün içinde kendiliğinden geçecektir.
• Sızma: Kanül yerleşimi sırasında tüp cildin altına sokulmasına rağmen damara tam yerleştirilemeyebilir. IV kanülün kullanım amacı damar yolunu bulmaktır. Damara tam yerleşim olmadığından sızma şikayetleri ortaya çıkabilir. Bu durumda enjekte işlemi için yeni bir damar bulunacaktır.
• Kan Akışı: Kanül uygulamasında bir emboli hava damar içine borudan aşağıya yönde ya da kapalı bir kanülün sonlarına doğru kan akışı hareketi oluşabilir. Aşağı yönde kan akışı olması uygulamanın amacına ulaşmasına engel olabilir. Bu durumda hemen gerekli müdahale yapılır ve işlem tekrarlanır.
• Damar İltihaplanması: Kanülün yerleştirildiği damarlarda iltihaplanma olabilir. Damar iltihaplanması durumunda hemen doktor müdahale eder ve iltihaplanmayı tedavi etmeye yönelik bir prosedür uygulanır. İltihaplanmalar genellikle ilaç tedavisiyle iyileştirilir.
• Kızarıklık: Kanülün yer aldığı bölgede kızarıklık olabilir. Bu çok normal bir durumdur. Özellikle hassas bir cilde sahip olan hastalarda kızarıklık oluşma olasılığı daha yüksektir. Kızarıklık birkaç gün içinde kendiliğinden geçecektir.

Kanül uygulaması uzman bir kişi tarafından yapıldığında söz konusu komplikasyonların ortaya çıkma olasılığı çok düşüktür.

Kanül Takılırken Nelere Dikkat Edilmelidir?

Kanül takarken öncelikle hastanın ihtiyaçlarına uygun seçim yapılmalıdır. Hastanın ihtiyacına cevap verecek malzemelerden üretilen türde bir kanül tercih edilmelidir. Bunun yanında kanül uygulanırken damarın bulunması önemlidir.

Damar yolu bulunmazsa kanül uygulaması tam amacına ulaşamayabilir.   Damar bulmak amacıyla cilde zarar verilmemelidir. Damar yolu bulunmazsa başka bölgede işlem tekrarlanabilir. Ayrıca kanül uygulanacak bölgenin hijyeninin sağlanması gerekir. Bölgenin enfeksiyon kapmaması ve çeşitli riskler ortaya çıkmaması adına bölge özel malzemelerle titiz bir şekilde temizlenmelidir.