Kardiyoversiyon Nedir?
Kardiyoversiyon, nabızda görülen hız artışı ile birlikte kalp ritim düzeninin bozulduğu anlarda kalp ritmini normale döndürebilmek amacı ile kalbe ilaç verilmesi ya da elektriksel şok uygulanması yöntemidir.
Kardiyoversiyon; nabızda görülen hız artışı ile birlikte kalp ritim düzeninin bozulduğu;
- kalbin alt odalarında anormal elektrik sinyallerinin neden olduğu bir tür ritim bozukluğu olan “ventriküler taşikardi”,
- kalbin üst kısmında görülen uygunsuz elektrik aktivitelerinden kaynaklanan ve anormal derecede hızlı bir kalp ritmi olan “supraventriküler taşikardi”
- hızlı atriyal fibrilasyon olarak da bilinen hızlı kalp atımı gibi durumlarda kalp ritmini normale döndürebilmek amacı ile kalbe ilaç verilmesi ya da elektriksel şok uygulanması yöntemidir.
Hayati tehlike boyutunda acil bir durum söz konusu değil ise öncelikle ilaç kullanımı ile sonuç elde edilmeye çalışılır. Fakat kalpte meydana gelen ritim bozukluğu yaşamsal fonksiyonları, dolaşım sistemini ve de organların çalışma fonksiyonlarını olumsuz bir yönde etkiliyor ve bozulmalara sebebiyet veriyor ise; kalp ritmini ivedilikle normale dönüştürebilmenin gerekliliği söz konusu olmaktadır. Bu sebeple hastanın genel seyrine bakılır ve ilaç tedavisi ile sonuç elde edilemez ise elektrik şoku kullanımı gerekli hale gelir.
Yukarıda da anlatıldığı gibi iki farklı türde kardiyoversiyon mevcuttur ve uygulama şekilleri de farklıdır.
- İlaçlı kardiyoversiyon
- Elektriksel kardiyoversiyon
Kardiyoversiyon Endikasyonları
Hemodinamik olarak yani kalbin kanı pompalama gücü açısından değerlendirmeye alındığında “anstabil (sabit olmayan)” olarak ifade edilebilecek nitelikte olan kalp aritmilerinin düzeltilmesi amacı ile kullanılmaktadır. Kardiyoversiyon endikasyonları şu durumlardır:
- Atrial fibrilasyon
- Atrial flutter
- AVNRT
- Ventriküler taşikardi
Kardiyoversiyon Nasıl Yapılır?
İlaçlı ve elektriksel kardiyoversiyon yöntemleri için farklı uygulamalar yapılmaktadır. Kardiyoversiyon uygulamaların yapılış aşaması aşağıdaki gibidir:
İlaçlı Kardiyoversiyon
Kalp ile ilgili tedavilerin gerçekleştirildiği koroner yoğun bakımda, uzman hekim ve yoğun bakım hemşirelerinden oluşan ekip tarafından yapılmaktadır. İşlem için sedasyon adı ile bilinen uyku hali ya da anestezi uygulamak gerekli değildir.
- İlacın damardan verilmesi işlemi “infüzyon” adıyla bilinmektedir ve ilaca göre değişiklik göstermekle birlikte 10 dakika ile 24 saat arasında bir süreyi kapsayabilir.
- Bu süre içerisinde hastanın EKG (elektrokardiyografi – kalp kası ve sinirsel iletim sisteminin çalışmasını incelemek amacı ile kalpteki elektriksel faaliyetleri kaydeden görüntüleme sistemi) ile takibi sağlanır ve incelenmek üzere kayıt altına alınır.
- Hasta kişinin ritim bozukluğu problemi giderilince bir gün süre ile daha müşahede altında tutulmasını takiben hastaneden taburcu olması mümkündür.
- İlaçlı kardiyoversiyon sonrası belli bir süre daha verilen ilacın ağız yolu ile devamlı olarak alınması uzman hekim tarafından gerekli görülebilir.
- Şayet hastada, normal sinüs ritmi elde edilememiş ise; farklı bir tedavi yöntemi belirlenebilir.
Elektriksel Kardiyoversiyon
Koroner yoğun bakımda, uzman hekim ve yoğun bakım hemşirelerinden oluşan ekip tarafından yapılmaktadır.
- Hasta kişinin yaşamsal bulguları ve de olguları monitörden izlenerek takip altına alınır.
- Bu esnada damar yolu açılmalıdır ve oksijen desteği sağlanmalıdır.
- Hastanın işlem esnasında ağrı hissetmemesi amacı ile anestezi sağlanır ve ağrı kesici ilaçlar verilir. Hasta, genellikle yapılan işlemi hatırlamamaktadır ve ağrı hissetmemektedir.
- İşlem için şok verici cihazın kaşık adı verilen aparatları; yüzeylerine iletken madde sürüldükten sonra göğse yerleştirilir.
- Kaşıkların üzerine yeterli miktarda basınç uygulanması sağlanır ve bu yolla elektrik şoku verilir.
- Hastanın ritim bozukluğu düzelmiyorsa, gereklilik durumunda enerji düzeyi artırılır ve tekrar şok verilir.
- İşlem sonrasında hastanın hayati bulgularının ve olgularının takibine devam edilir ve anestezikilaçların etkisi geçene kadar oksijen desteği mutlak suretle devam ettirilir.
Kardiyoversiyon Komplikasyonları ve Riskleri
Kardiyoversiyon işleminde karşılaşılabilecek bazı riskler ve komplikasyonlar mevcuttur. İşlemin doğru ve senkronize şekilde yapılmaması bu riski artırır. Bu komplikasyonlar şu şekilde sıralanabilir;
- İşlem öncesinde kullanılması gereken bazı ilaçlar olabilir ve bu ilaçlara karşı alerjik reaksiyonlar gelişebilir.
- Elektriksel şokun verildiği göğüs bölgesinde farklı derecelerde yanıklar meydana gelebilir.
- Kalbin kasılma fonksiyonlarında bozukluklar meydana gelebilir ve bu sebeple ritim bozukluğu hemen düzelme göstermeyebilir.
- Yapılan işlem sonrası farklı türlerde ritim bozukluklarının meydana gelmesi ve hayatı tehdit edebilecek boyuta ulaşan kalp ritimlerinin kalp atımının durmasına sebebiyet vermesi durumunda ölüm gerçekleşebilir.
- Kalp dokusunda hasarlar meydana gelebilir.
- Kalp pili kullanılıyor ise zarar görebilir.
- İlaçlı kardiyoversiyonda kullanılan ilaçların hipotiroidi (tiroit bezinin olması gerekenden az çalışmasına bağlı olarak tiroid hormonunun az salgılanması durumu), bulantı, akciğer problemleri ve bunun gibi yan etkileri söz konusu olabilir.
Kardiyoversiyon Yapılmazsa Neler Olur?
Elektriksel veya ilaçla kardiyoversiyonun gerekli olmasına rağmen yapılmaması halinde;
- Ritim bozukluğu ilerleyebilir ve hayati tehdit oluşturabilir.
- Kalp atışı durabilir ve bu durum da hastanın ölümüne sebebiyet verir.
- Kalbin pompa fonksiyonu bozulabilir. Buna bağlı olarak dolaşım ve solunum kötüleşebilir; suni solunum yapılmasının gerekliliği doğabilir.
- Tansiyon düşüklüğü sonucu organlara yeterli ve gerekli miktarda kan gitmemesine bağlı olarak hasta organ yetmezliği ile şoka girebilir.
Kardiyoversiyon Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler
Kardiyoversiyon işlemi sonrasında yapılması gerekenler ve dikkat edilmesi gereken şeyler kişiden kişiye değişiklik gösterebilmektedir. Bu sebeple işlemi uygulayan hekim tarafından detaylı bir bilgilendirme yapılmaktadır. Kalp hastalıkları açısından genel olarak dikkate alınması gereken noktalar ise;
- Aşırı yağlı yiyeceklerin tüketiminden uzak durulması
- Fiziksel olarak ağır olmamak kaydıyla egzersizlerin yapılması
- Sigara tüketiminin bırakılması
- Kilo kontrolünün sağlanmasıdır.