Karın Zarı Kanseri

Karın Zarı Kanseri Nedir?

İnsanlarda karın (abdomen) bölgesi içinde birçok organı barındıran anatomik bir bölümdür.

İçerisinde bol miktarda organ ve dokuyu bulunduran bu bölge periton denilen bir zar ile kaplıdır. Buna karın zarı da denir. Karın bölgesini kaplayan bu zar bölgede bulunan bazı dokuları da sarar ve zarla ilgili hastalıklar bahsi geçen organları da etkiler.

Karın zarının 2 bileşeni vardır: Pariyetal (dış duvara yakın kısım) ve visseral periton (iç organlar tarafındaki kısım). Karın zarı ile ilgili hastalıklar genelde bu iki tabakanın birinden köken alıyor olsalar da ikisini de etkileyecek şekilde yayılım gösterirler.

Karın zarı kanseri karnı saran bu zar benzeri yapının kanseridir. Kanser birincil olarak karın zarını oluşturan hücrelerden köken almış ya da iç organlardaki başka bir kanserin karın zarına yayılımı şeklinde olabilir. İkinci durum birincisine göre daha sıktır.

Karın zarı kanseri dokusu mikroskop altında incelendiğinde genellikle alt tip olarak seröz karsinom alt tipi görülür. Bu seröz alt tip diğer rahim, yumurtalık, rahim ağzı gibi iç organ kanserlerinin de bir şeklidir. Dolayısıyla seröz tipte bir kanser dokusu ile karşılaşıldığında bu akılda tutulmalıdır.

Karın Zarı Kanseri Belirtileri Nelerdir?

Karın zarı kanseri uzun bir süre geniş yayılım gösterinceye dek sinsi ve sessiz ilerleyebilen bir kanser türüdür. Genellikle erken dönemlerde bulgu vermez. 

Bulgu verdiğinde ise bu bulgular son derece genel bulgulardır ve karın zarı kanserine özgü değillerdir.

Karın zarı kanserinin bazı belirtileri:

• Karında şişme/şişlik
• Karın ağrısı
• Mide bulantısı
• İdrar sıklığında artma
• Kabızlık (bazen ishal de olabilir)
• Karında kitle hissedilmesi
• İstem dışı kilo kaybedilmesi
• Vajinada anormal kanama
  

Hastalığın ileri dönemlerinde asit dediğimiz karında sıvı birikimi durumu oluşabilir. Bu asit sıvısı bulantı kusmaya yol açar ve akciğerleri yukarı doğru iteceği için nefes almakta güçlük ve nefes darlığı gibi şikayetlerin de altında yatan sebep olabilir.

Karın Zarı Kanseri Nedenleri Nelerdir?

Karın zarı kanserinin daha sık görülen nedeni başka iç organ kanserlerinin karın zarına yaptıkları yayılımlardır. Buna metastaz denir.

Metastazlardan daha nadir olmakla beraber karın zarının kendisinin kanserin köken aldığı yer olduğu ‘primer’ karın zarı kanserleri de vardır ki bunlara neyin neden olduğu tam olarak bilinmemekle beraber bazı teoriler ve bunları destekleyen bilimsel çalışmalar mevcuttur.

Karın zarı kanserinde risk faktörü olarak kabul edilen durumlar:

• 60 yaşın üstünde olmak
• Meme kanseri hikayesi
• Şişmanlık (obezite)
  

Genetik sebepler: BRCA1 ve BRCA2 isimli genlerin mutasyonunun karın zarı kanseri oluşma ihtimalini artırdığı bildirilmiştir. Hakeza tümör oluşumunu engelleyici genlerden p53, WT1 gibi genlerin mutasyonlarının da karın zarı kanserine yol açma ihtimalleri vardır. VEGF molekülünün de karın zarı kanseri ile ilişkisi ortaya konmuştur.

Çevresel faktörler: Bel seviyesi altında uzun süreli pudra kullanımı karın zarı kanseri riskini artırır. Bazı zararlı moleküllere çevresel maruziyet karın zarı kanseri riskini artırır.

Kadınlardaki yumurtalık dokusunu saran hücreler ile karın zarındaki hücreler ileri derecede benzerlik gösterirler. Hatta bazı ileri dereceli yumurtalık kanserlerinde asıl tümör gelişimi olan dokunun karın zarı olduğu öne sürülmektedir. 

Bu nedenle yumurtalık kanseri riskini artıran hormonal durumlar karın zarı kanseri riskini de artırır.

Kadınların tüp ligasyonu ismi verilen fallop tüplerini bağlatma işlemi karın zarı kanseri riskinin azalması ile ilişkilidir. 

Aynı zamanda aspirin gibi NSAI ilaçların kullanımı ve ağız yolu ile alınan doğum kontrol hapları ile 35 yaş öncesi doğum yapma ve emzirme durumları karın zarı kanserine karşı koruyucu olduğu bildirilen durumlardandır.

Karın Zarı Kanseri Teşhisi

Karın zarı kanserinde teşhis aşaması hastanın şikayetlerinin dinlenmesi ve hekimin fizik muayenesi ile başlar. Karın zarı kanserinde tanı koydurucu belirti ve fizik muayene bulgusu olmadığından genellikle tanıya gidilirken ek tetkiklere ihtiyaç duyulur.

Hekimin bu noktada başvuracağı bazı yöntemler:

• Kan testleri: Karın zarı kanserinin tanısında yardımcı olabilme potansiyeline sahip testlerden biri kandaki CA-125 tümör belirteci seviyesine bakılmasıdır. Bu belirteç karın zarı kanseri varlığında yükselebilir ancak şunu da bilmeliyiz ki yükseldiği tek durum karın zarı kanseri değildir. Hamilelikten karın içi enfeksiyonlara kadar geniş bir yelpazedeki tıbbi durumda CA-125 seviyesi yüksek olabilir. Hakeza karın zarı varlığı durumunda CA-125 seviyelerinin normal olması da gayet mümkündür. Çok özellikli ve kesin tanıya götüren bir test olmamakla beraber kullanılan yöntemler arasındadır.
• Görüntüleme: Karın zarı kanseri tanısı konurken başvurulan yöntemlerden birisi de görüntüleme yöntemleridir. Kadınlarda vajinal ultrason genelde ilk yapılan testtir. Aynı zamanda bilgisayarlı tomografi (BT) ve MR da kullanılır.
• Doku örneği alma ve karnın açılması: Genellikle karın zarı kanseri gibi kesin tanısının konulması zor durumlarda biyopsi en önemli tanı araçlarından birisi olmaktadır. Karın bölgesinde farklı noktalardan alınacak örnekler incelenir ve biyopsi sonucuna göre tanı konabilir. Laparoskopi dediğimiz karnın bazı bölgelerine yerleştirilen çubuklar aracılığı ile karın içinin görülmesi ya da laparotomi dediğimiz karnın ameliyatlardaki gibi direkt olarak açılması ve içerinin incelenmesi suretiyle de karın zarı kanseri tanısı konabilir.

Karın Zarı Kanseri Tedavisi

Karın zarı kanserinin tedavisinde birkaç yöntem vardır. Bu yöntemlerin birisi ya da kombinasyonları tedavide kullanılır. Hangi yöntemin kullanılacağının kararı verilirken hastanın genel durumu ve hastalığın evresi önem arz eder. 

Karın zarı kanserleri evrelenirken diğer birçok kanserin aksine erken evreden söz edilmez. Karın zarı kanserinde erken evre yoktur. Tanı konulduğu anda her zaman evre 3 ya da evre 4’tür. 

Evre 3 karın zarı kanseri demek karın zarı kanserinin pelvis bölgesi dışına ya da karnın arka tarafındaki lenf bezlerine yayılımını ifade eder.

Evre 4 karın zarı kanseri ise karın zarı kanserinin karaciğer gibi diğer karın içi organlara ya da akciğerler gibi daha uzak organ veya dokulara yayılımının mevcut olduğu durumdur.

• Karın zarı kanseri tedavisinde yöntemlerden birisi cerrahidir. Cerrahi ile karın zarı kanseri dokusu olabildiğince çıkarılmaya çalışılır. Amaç kanserli dokunun vücuttan çıkarılması eğer tamamen çıkarılamaz ise bile azaltılarak kemoterapiye duyarlılığın artırılmasıdır. Cerrahi yöntem çoğu zaman kemoterapi ile kombine edilir ve kendi başına bir tedavi yöntemi olarak karın zarı kanseri tedavisinde kullanılmaz.
• Kemoterapi karın zarı kanseri tedavisinde kullanılan ve genellikle de cerrahi tedavi ile etkinliği artırılan yöntemdir. Karın zarı kanseri tedavisinde kemoterapi ameliyat esnasında direkt doku üzerine uygulanabilir ya da ameliyat sonrası verilebilir. Ameliyatın ardından verilen kemoterapide ise hem damar yolu ile kemoterapi ilacının verilmesi hem de karın içine direkt yollanması mümkündür.
• Radyoterapi de sık olmamakla beraber karın zarı kanseri tedavisinde ve klinik tablo ile alakalı olarak gelişebilecek komplikasyonların tedavisinde kullanılabilecek bir yöntemdir.

Karın Zarı Kanseri Tedavi Edilmezse

Karın zarı kanseri tedavi edilmesi gereken, hem de bu tedavinin acilen alınması gereken bir durumdur. Karın zarı kanseri tedavi edilmezse hastanın sağkalım beklentisinin yanı sıra hayat kalitesi de düşecektir. 

Karın zarı kanseri gerek yayılım göstermesi açısından gerekse diğer klinik özellikleri nedeniyle hayatı tehdit eden bir tablodur. Aynı zamanda hastalığın seyri boyunca oluşacak bulantı, kusma, idrar ve dışkı alışkanlığı değişiklikleri gibi şikayetler hastanın hayat kalitesini de olumsuz etkiler. 

Karın zarı kanseri mutlaka tedavi edilmesi gereken bir durumdur. 

Karın Zarı Kanserine Ne İyi Gelir?

Karın zarı kanseri seyrinde yapılması faydalı ya da zararlı olarak tespit edilmiş net bir şey bulunmamaktadır. 

Bununla beraber risk faktörlerine ya da ailesinde karın zarı kanseri öyküsü bulunan kişiler genetik testler yaptırabilirler. 

Öte yandan karın zarı kanseri riskini artırdığı bilinen pudra uygulaması gibi alışkanlıklar terk edilmelidir. 

Karın zarı kanserinin görece olarak daha çok vakada başka bir kanserin yayılımı şeklinde tezahür ettiği düşünüldüğünde diğer risk faktörleri bilinen kanserlerin önlenmesine çalışılması gerekmektedir. 

Bu bağlamda hayat tarzı değişiklikleri yapılabilir. 

Karın Zarı Kanseri İlaçları

Karın zarı kanserinde kemoterapi önemli yer tutar. 

Bu hastalığın tedavisinde kullanılan bazı kemoterapi ilaçları şunlardır:

• Bevacuzimab
• Olaparib
• Erlotinib
• Rucaparib

Karın zarı kanserinin tedavisinde kullanılan kemoterapi ilaçları karın kanseri tedavisinde kullanılmak için geliştirilmiş olan ve bu hastalığa özgü ilaçlar değillerdir. 

Birçok başka kötü huylu kanserin tedavisinde de yerleri vardır. Kemoterapi ilacı olmalarının doğal bir sonucu olarak ciddi yan etkileri olabilecek ilaçlardır. 

Karın ağrısı, mide bulantısı, vücuttaki başka bölgelerde kanser oluşumuna yatkınlık, hormonal dengenin bozulması gibi ciddi yan etkilere yol açmaları olası olduğundan mutlaka ama mutlaka hekim tavsiyesi üzerine kullanılırlar. 

Karın zarı kanseri tedavisinde kullanılan kemoterapi ilaçlarının çok büyük kısmı damar yolu ile verilir ve bu işlem genelde hastane ortamında yapılır. 

Bununla beraber bazı immünoterapi ilaçları üzerindeki çalışmalar da devam etmektedir. 

Karın Zarı Kanseri Ameliyatı

Karın zarı kanseri tedavisinde ameliyat önemli yer tutar. Amaç kanser dokusunu vücuttan tamamen temizlemek, bu mümkün değilse de olabildiğince azaltmaktır. 

Cerrahide genel olarak kanserli dokuyu azaltmayı ve küçültmeyi hedefleyen ameliyatlara sitoredüktif ya da debulking cerrahi ismi verilir. 

Karın zarı kanserinde de eğer tamamıyla çıkarım mümkün değilse bu yapılır. Bu sayede devam eden süreçte verilecek kemoterapinin etkinliği de daha fazla olacaktır. 

Karın zarı kanserinde ameliyatta genelde orta hattan bir kesi yapılır ve karın ön duvarını oluşturan deri, deri altı, yağ ve kas dokuları ayrılır. Periton ismi de verilen karın zarına erişim sağlanır ve kanserli olduğu düşünülen dokulardan alınan bir örnek derhal ameliyat esnasında patolojiye gönderilir.

Patolojiden gelen cevap dokunun kanser dokusu olduğunu teyit ederse kanserli dokuların tamamı temizlenir, yayılımın çok yaygın olup bütüncül bir temizlemenin mümkün olmadığı durumda ise makroskopik (gözle görülebilen) düzeydeki tüm kanser dokuları temizlenir. 

Karın zarı kanserinin başka bir kanserin yayılımı olarak oluştuğu durumlarda ise hem karın zarı dokusundaki tümöre hem de kanserin esas başlangıç organına yönelik cerrahi girişim yapılır. 

Çocuklarda ve Bebeklerde Karın Zarı Kanseri

Karın zarı kanserinde risk faktörlerinden birisi 60 yaş üstü olmaktır. 

Aynı zamanda çoğu vakanın başka kanserlerin karın zarına yayılımı olarak ortaya çıktığı göz önüne alındığında bebek ve çocuklarda karın zarı kanserinin sık görülmesi beklenmez.

Bununla beraber bazı çocukluk çağı tümörlerinin karın zarı yayılımı olabilir. 

Hakeza görece olarak yetişkinlere göre daha düşük bir ihtimal olmakla beraber bebek ve çocuklarda da karın zarının birincil kanserinin görülmesi ihtimal dahilindedir. 

Tespit edilmesi durumunda hem karın zarı kanseri hem de varsa ilişkili durumlar tedavi edilir. 

Karın Zarı Kanseri için Hangi Doktora Gidilir?

Karın zarı kanseri ilk başlarda sinsi ve sessiz seyredebilir. Bu aşamada tespit edilmesi hastanın başka bir nedenle doktor başvurusu yapıp o şikayetine yönelik incelemeler yapılırken tesadüfi olarak olabilir.

Kişi karın zarı kanseri düşündüren karında kitle hissi, kilo kaybı, halsizlik, idrar sıklığı artışı, kabızlık gibi şikayetlerin varlığında hiç vakit kaybetmeden bir İç Hastalıkları hekimine başvurmalıdır. 

İç Hastalıkları (Dahiliye) hekiminin yapacağı muayene ve isteyeceği tetkiklerin sonucunda karın zarı kanseri tanısı konur ise bu aşamada yapılacak işleme göre başka bölümlerin olaya dahil olması söz konusu olabilir.

İlaç tedavisi İç Hastalıklarının bir bölümü olan Onkoloji hekimlerince düzenlenecek iken eğer cerrahi olarak çıkarılması gereken bir doku var ise bu noktada Genel Cerrahi bölümü devrede olacaktır.

İlk başvurulması gereken bölüm İç Hastalıkları bölümüdür ve şüphe oluşması halinde başvuru geciktirilmemelidir.