Kedi Alerjisi

Kedi Alerjisi Nedir? 

Alerji özellikle çocuklarda olmak üzere sık görülen, bir gıda ya da maddeye karşı oluşturduğu tepkidir. Bu tepkiye sebep olan maddelere alerjen madde denir. Alerjisi olan bir kişide, bağışıklık sistemi alerjenle karşılaştığında bunu zararlı bir madde olarak algılar ve onunla savaşmak için antikor üretimine başlar. 

Yaygın alerjenler:

• Çim ve ağaç poleni (saman nezlesi (alerjik rinit) olarak bilinir)
• Ev tozu akarları
• Hayvan kepeği, cilt veya saçın küçük pulları
• Besin maddesi özellikle fındık, meyve, kabuklu deniz ürünleri, yumurta ve inek sütü
• Böcek ısırıkları ve sokmaları 
• İbuprofen, aspirin ve bazı  antibiyotikler dahil ilaçlar
• Lateks (eldiven ve prezervatif yapmak için kullanılan bir madde)
• Ev kimyasalları (deterjan ve saç boyaları gibi)

Nadiren, bir alerji durumu anafilaksi ya da anafilaktik şok da denilen ciddi, hayatı tehdit edici bir reaksiyona sebep olabilmektedir. Şiddetli alerjik reaksiyon durumudur ve alerjene maruz kaldıktan sonraki birkaç dakika içinde gelişir. Acil tedavi gerektirir.

Evcil hayvanlara karşı gelişen alerji de diğer alerji türleri gibi hayvanlarının cildinde, tükürük ya da idrarlarında bulunan bir proteine karşı gelişen yanıttır. Tüylü herhangi bir hayvan evcil hayvan alerjisi kaynağı olabilir. 

Fakat evcil hayvan alerjileri en çok kedi ve köpeklerle ilişkilidir. Kedi alerjisi, köpek alerjisinden iki kat fazla görülmektedir. Evcil hayvanlarda ev akarları evdeki toz gibi diğer etkenlerin varlığından dolayı alerjinin kedi kaynaklı olup olmadığını anlamak zordur.

Kedi Alerjisi Belirtileri Nelerdir?

Bir kedi alerjisinin yaygın belirtileri genellikle kedi kepeği, tüyü, tükürük veya idrarla temas ettikten kısa bir süre sonra gelir. 

Bu belirtiler:

• Burun kaşıntısı
• Burun akıntısı
• Burun tıkanıklığı
• Hapşırık, öksürük, hırıltı
• Göz altında şişlik, mavi renk değişikliği
• Gözlerde sulanma, kızarıklık, kaşıntı
• Özellikle yüz, boyun, göğüs bölgesinde deri döküntüleri
• Ciltte kaşıntı, şişme, kabarıklık, egzama, kırmızı lekelenme, kurdeşen
• Astım, nefes almada zorluk, buna bağlı uyku bozuklukları
• Göğüste sıkışma hissi, ağrıdır.

Belirtiler çoğu zaman soğuk algınlığı ile benzerdir, belirtilerin iki haftadan uzun sürüyor olması alerji lehinedir.

Anafilaksi geliştiğinde ayrıca boğaz ve ağızda şişme, nefes almada zorluk, morarma, baş dönmesi ve bilinç kaybı görülür. 

Kedi Alerjisi Nedenleri Nelerdir?

Bağışıklık sistemi vücutta bakteri, virüs, çeşitli mikrop ve vücuda zarar veren diğer maddelerle savaşmak için antikor denilen maddeler üretir. 

Alerjenlerin çoğu, alerjisi olmayan kişiler için zararsız maddelerdir. Unutulmaması ve dikkat edilmesi gereken bir diğer durum da yetişkinlerde daha önce alerjik reaksiyon gösterilmemiş bir maddeye karşı alerji gelişebilecek olmasıdır.

Kedilerin tüy, tükürük veya idrarından alerjen maddeler insan vücuduna geçebilir. Bu alerjen maddeler kıyafetler üzerinde ve havada taşınabilir, mobilyalara yerleşebilir. 

Kedi alerjisinin kedilerin cinsi ile bir bağlantısı bulunmamıştır. Fakat erkek kedilerin daha fazla salgı üretmesi nedeni ile erkek kedilere karşı dişi kedilerden daha fazla alerjik reaksiyon geliştiği gösterilmiştir. 

Yaygın görülen bir hastalık olan kedi alerjisi için ailede alerji veya astım öyküsü olması bir risk faktörüdür.

Kedi Alerjisi Teşhisi

Alerji tanısı koymak için izlenecek yollar:

Tıbbi Öykü ve Fizik Muayene

Her hastalıkta olduğu gibi alerji tanısında da ilk adımı hasta ve hastalığın öyküsünü almak ve fizik muayene oluşturur. 

Hastanın şikayetleri, ne zaman başladığı, evcil hayvan teması, kişide veya ailede başka bir şeye karşı alerji ya da astım öyküsü olup olmadığı, ilaç kullanımı sorgulanır. 

Ayrıca burun pasajı muayenesi yapılır, alerji varlığında burun içinde şişlik, solukluk ve mavi renk değişimi gözlenir. 

Alerji Testi

Belirtileri sürekli hale gelmiş hastalarda tedavi ve korunma amacıyla her yaşta uygulanabilen alerji testi mevcuttur. Test uygulama sırasında oluşabilecek şiddetli yanıt nedeniyle bu testler hastanede ve doktor kontrolünde yapılmalıdır.

• Cilt Prick Testi: Bir iğne aracılığıyla genellikle kol veya sırt olmak üzere cilt yüzeyi delinir, alerjen madde eklenir ve delik alerjen olmayan bir madde ile kapatılır. Yaklaşık 20 dakika içinde bu bölgede şişlik ve kızarıklık gözlenmesi alerjiyi doğrular. Bu kızarıklık ve yumru büyüklüğündeki şişkinlik hali 30 dakika içinde düzelir.
• İntradermal Cilt Testi: Kol derisine alerjen enjekte edilir. Kızarık ve kaşıntılı şişlik varlığında alerji doğrulanır. Prick testinden daha hassas bir testtir fakat daha fazla yanlış pozitiflik gösterebilir. Alerji olmadığı halde varmış gibi şişlik, kızarıklık oluşabilir.

Her iki testte de hızlı sonuç elde edilir.

Kan Testi

Küçük çocuklarda cilt testi yapmanın zorluğu ya da erişkinlerde test yapılacak cilt bütünlüğünün bozuk olması nedeniyle kan testi istenebilir. 

Kişiden alınan kanda alerjene yönelik gelişmiş antikor araştırılır. Cilt testine göre uzun sürede sonuç alınır. Fakat cilt testindeki gibi bir alerjik reaksiyon oluşmaz. 

Kedi Alerjisi Tedavisi 

Alerji tedavisinde en iyi tedavi yöntemi alerjen maddeden kaçınmaktır. Kaçınmanın mümkün olmadığı ya da şiddetli bir alerji varlığında ilaç tedavisi kullanılır.

İlaç Tedavisi

• Antihistaminikler ve Lökotrien modifiye ediciler: Aktif haldeki bağışıklık sistemi tarafından üretilen kimyasal maddenin üretimini azaltır, belirtilerin hafiflemesini sağlar.
• Kortikosteroidler: İltihap oluşumunu azaltarak belirtilerin hafiflemesini sağlar. 
  • İltihaplı bir burun ve gözler için burun spreyleri ve göz damlaları
  • Egzama ve  kontakt dermatit (cilde temas ile ortaya çıkan reaksiyon) için kremler
  • Astım için inhaler (elle kullanılan, ilacın solunum yollarına gitmesini sağlayan tıbbi cihazdır)
  • Kurdeşen için tabletler halinde mevcuttur
• Dekonjestanlar: Burun pasajlarında şişmiş olan dokuları küçültme ve kolay nefes alabilme amacıyla kullanılır. Antihistaminikler ile birleştirilebilir.

Diğer Tedaviler

• İmmünoterapi: Etkenden kaçma ve ilaç tedavisi ile kontrol edilemeyen alerji durumlarında uygulanabilmektedir. Alerjene karşı duyarsızlaştırma amacı ile damla, tablet ya da enjeksiyon olarak küçük dozlarda alerjen madde verilir. Böylece vücut bu alerjen maddeye alışır ve şiddetli tepki vermez hale gelir. Tedavi birkaç yıl sürebilmektedir. 4 veya 6 ayda bir olacak şekilde verilen doz arttırılır.
• Nazal yıkama: Burun pasajı tuzlu su çözeltisi ile kalınlaşmış mukus ve tahriş edici maddeler yıkanır. 
• Losyonlar ve kremler: Alerjik reaksiyonun neden olduğu kırmızı ve kaşıntılı cilt için krem ve losyon tedavisi uygulanabilir. Bu doğrultuda:
  • Cildi nemli tutmak ve alerjenlerden korumak için nemlendirici kremler (yumuşatıcılar)
  • Kaşıntıyı azaltmak için kalamin losyonu
  • İnflamasyonu azaltmak için steroidli kremler kullanılmaktadır.

Kedi Alerjisi İlaçları

Antihistaminikler: Alerjik reaksiyonda aktif olan bir bağışıklık sistemi kimyasalının üretimini azaltır ve kaşıntı, hapşırma ve burun akıntısını hafifletmeye yardımcı olurlar. Alerjik hastalıklarda ana ilaçlardır. 

Azelastin ve olopatadin burun spreyi olarak kullanılır. Tablet, kapsül, şurup, krem ve göz damlası formu da bulunmaktadır. Difenhidramin, feksofenadin, loratadin, desloratadin, levosetirizin veya setirizin örnek verilebilir. Alerjik reaksiyonu önleme amacıyla ya da belirtileri fark edildiğinde kullanılır.

• Olası yan etkiler: Uyku hali, baş ağrısı, yorgunluk, uyuşukluk, uykusuzluk ve döküntü görülebilir.

Kortikosteroidler: Burun spreyi olarak verilen kortikosteroidler iltihabı azaltabilir ve belirtileri kontrol edebilir. Flutikazon propiyonat, mometazon furoat, triamsinolon ve siklesonid bulunur.

• Olası yan etkiler: Nadiren kabuklanma, kuruluk hissi ve burun kanaması gibi lokal yan etkiler görülebilmektedir, ilaç kesildiğinde kendiliğinden düzelir.  

Dekonjestanlar: Burun pasajlarınızda şiş haldeki dokuları küçülterek nefes almayı kolaylaştırır. 3 günden fazla kullanılması önerilmez, burun tıkanıklığına sebep olur.

• Olası yan etkiler: Kişide sinirlilik hali, uyku düzeninde bozulma, idrar yapmada zorluk, kan basıncında artış görülebilir. Ritim bozukluğu ve yüksek tansiyon hastalarında kullanımdan kaçınılmalıdır. 

Lökotrien modifiye ediciler: Bağışıklık sisteminden salınarak semptomlara neden olan maddelerin etkisini önler. Montelukast örnek olarak verilebilir.  

• Olası yan etkiler: Üst solunum yolu enfeksiyonu, baş ağrısı ve ateş görülebilir. Daha az olarak da anksiyete, depresyon, davranış değişikliği görülebilir.

Kedi Alerjisi Tedavi Edilmezse

Alerji nedeniyle burun pasajında bulunan devamlı iltihap, sinüsleri tıkayarak sinüzit gibi enfeksiyon gelişim riskini arttırır. 

Ayrıca astım atakları tetiklenebilir, her atağın şiddetinde artış izlenebilir. 

Kedi Alerjisi Hastaları Nelere Dikkat Etmelidir?

Alerjiyi önlemenin ilk adımı etkenden uzaklaşmaktır. Bu durum mümkün değil ise maruz kalma süresini azaltmaya çalışılmalıdır. Alınabilecek önlemler:

• Evcil hayvanın yatak odasına girmesi engellenmeli
• Evcil hayvan temasından sonra eller yıkanmalı
• Duvardan duvara halılar ve döşemeli mobilyalar yerine ahşap ya da karo döşeme ve temiz duvarlar alerjenlerin azalmasını sağlar
• Halı ve mobilya örtüleri sık sık yıkanmalı
• Klima ve aspiratör filtreler sık sık değiştirilmeli
• Temizlik yaparken maske kullanılmalı
• Alerjisi olan çocuklar için kumaş ya da doldurulmuş oyuncaklar yerine plastik ve yıkanabilir oyuncaklar tercih edilmeli
• Tüylerin dökülüp daha fazla alana alerjen madde yaymasını önlemek için düzenli kedi tüyü bakımı yaptırılmalı

Bebeklerde Kedi Alerjisi

Her yaşta görülebilecek bir durum olan alerji bebekleri de etkilemektedir ve genellikle genetik sebepli olduğuna yönelik çalışmalar mevcuttur. Hamilelik döneminde ve doğum sonrası dönemde annede sigara kullanımı olması da bebekte alerji gelişme durumunun riskini arttırmaktadır

Bebeklerde en sık gözlenen alerji çeşidi besin alerjisidir. Ek besine geçildiğinde ya da özellikle inek sütü kullanımında gaz ve şişlik oluşumu, ishal ya da kabızlık gibi bağırsak değişiklikleri, dışkıda kanama gibi belirtiler görülür.

Kedi alerjisine yönelik yapılan çalışmalarda ise ilk bir yaşta kedilerle yaşayan bebeklerde evcil hayvanlara karşı antikor geliştiğini ve daha sonra alerji oluşturma riskinin düşük olduğu saptanmıştır.

Bebeklerde alerji belirtileri sık olarak burunda tıkanıklık, hırıltılı solunum, tekrarlayan öksürük ve hapşırık ataklarıdır.

Kedi Alerjisi için Hangi Doktora Gidilmeli?

Konu ile ilgili başvurulabilecek bölümler İmmünoloji ve Dahiliye bölümleridir. Çocuk hastalar için Çocuk Hastalıkları doktoru veya Çocuk Alerji bölümüne gidilir.

Evcil hayvan ile temas sonrası gelişen burun akıntısı, hapşırma, ciltte kızarıklık, döküntü, gözlerde kızarıklık gibi evcil hayvan alerjisinin belirtilerini yaşadığınızda doktora başvurmalısınız.

Belirtilerin bazıları soğuk algınlığına benzer. Bazen soğuk algınlığı veya alerji olup olmadığını anlamakta zorlanılabilir. 

Semptomlar iki haftadan fazla devam ederse, alerjiniz olabilir. Bu durumda doktora gitmeniz gerekmektedir.