Kontraksiyon
Kontraksiyon vücudun çeşitli bölgelerinde bulunan kas kasılmaları olduğu gibi gebelerde doğum esnasında bebeğin doğum kanalına itilmesi amacı ile rahmin yaptığı kasılma hareketine ya da organlarda işlevi yerine getirmek için kasların kasılıp gevşemesine de denir.
Kontraksiyon Nedir?
Tıp dilinde kontraksiyon, halk dilinde kasların kasılması anlamına gelmektedir. Kontraksiyon vücudun çeşitli bölgelerinde bulunan kas kasılmaları olduğu gibi gebelerde doğum esnasında bebeğin doğum kanalına itilmesi amacı ile rahmin yaptığı kasılma hareketine ya da organlarda işlevi yerine getirmek için kasların kasılıp gevşemesine de denir. Bu türdeki kasılma doğum esnasında bir süreliğine kas dokusunun gerilmesi ve daha sonra esnemesi ile tekrar eden bir döngüdedir.
Kontraksiyon Tipleri Nelerdir?
Kontraksiyon yani kasların gerilip tekrar eski halini alması durumudur. Özellikle doğum esnasında bebeğin doğumunu kolaylaştırmak için kasların kasılıp gevşemesidir. Kontraksiyon çeşitli tiplerde görülebilmektedir.
Kontraksiyon tipleri ise şunlardır;
- İzometrik Kontraksiyon: Bu tipteki kontraksiyon kas uzunluğunun değişmediği, kasılmanın olduğu ancak gözle görünür belli bir hareketin olmadığı kasılma türüdür. Örneğin ayakta sabit bir şekilde durma izometrik kontraksiyona (kas kontraksiyonu) örnektir.
- İzotonik Kontraksiyon: Bu tipte yer alan kontraksiyonda kasın uzunluğunun değişir. İzotonik kontraksiyonda belli bir hareket meydana gelir.
Ko-Kontraksiyon
Ko-kontraksiyon iki kas grubunun aynı anda çalışması ile meydana gelen kasılmadır. Özellikle egzersizler ile meydana gelen ko-kontraksiyon antagonistik kasların (bir kasın gerilmesi diğerinin gevşemesi ile zıt hareket eden kaslar antagonaist kaslardır) eş zamanlı hareketini ifade etmektedir. Ko-kontraksiyon çeşitli egzersizler ile geliştirilebilen kasılma türüdür ve istemli olarak gerçekleşmektedir.
Kontraksiyon Neden Olur?
Kontraksiyon ile doğum esnasında rahim kasılıp gevşeme hareketlerinde bulunur. Bu kasılmalar sayesinde bebeğin doğumu için rahim kanalına itilmesi ile doğum gerçekleşmektedir. Buna ek olarak vücut içerisindeki organların görevini yerine getirebilmesi için de insanda istemsiz gelişen kasılmalar da mevcuttur. Örneğin kalp kasının kasılarak kan pompalaması ya da midenin kasılarak sindirimin gerçekleştirilmesi bu duruma örnek olarak verilebilmektedir.
Kontraksiyon Ne Zaman Olur?
Kontraksiyon özellikle insanda hareketi sağlayan ve vücudun çeşitli fonksiyonlarını yerine getirilmesi amacı ile kasların kasılması ve gevşemesi durumudur. Bu durum süreklilik arz eden istemsiz kasılmalar ile bireyin istemli yaptığı hareketler kontraksiyonu oluşturmaktadır. Kas kontraksiyonun oluşma nedeni en temel olarak hareketten meydana gelmektedir.
Bu hareketler ise;
- Yürüme, konuşma, koşma vb. hareketlerin gerçekleştirilmesi
- Kalp atımı, mide ve bağırsak hareketleri gibi çeşitli organların fonksiyonlarında meydana gelen ve organın işlevini yerine getirmesine yardımcı olan istemsiz ve kişinin farkında olmadığı zamanda meydana gelen kontraksiyonlar,
- Gebelik sürecinde bebeğin rahim içerisinde yerleşmesinde meydana gelen kasılmalara ek olarak gebelik sürecinin sonlanması ve doğumun başlaması ile doğumun gerçekleşmesine zemin hazırlayan kas kasılmaları olarak meydana gelmektedir.
Tüm bunlara ek olarak kas kontraksiyonunun sürekli devam etmesi halinde kas spazmları yani kramplar da oluşarak vücutta olumsuz bir durum yaratabilmektedir. Kas kasılmasının sürekli olduğu özellikle gebelik döneminde meydana gelen spazmlar için bireyler mutlaka uzman bir doktora gitmelidirler.
Kontraksiyon Stres Testi (CST/OCT) Nedir ve Nasıl Yapılır?
Kontraksiyon stres testi, gebeliğinin sonuna yaklaşmış anne adaylarının yaptırdığı testlerden biridir. Kontraksiyon stres testi, anne karnında olan fetüsün, uterustaki (rahimdeki) kasılmalara verdiği cevabı değerlendirmek için kullanılır.
Kontraksiyon stres testinde sanki doğum sırasında rahim kasılıyormuş gibi annenin suni sancılar oluşturulması sağlanır. Bu kasılmalar için ise anneye oksitosin denilen doğum eyleminde kasılmayı başlatan hormon verilerek annenin meme ucu uyarılır. Doğum eylemi sırasında bazı bebekler bu kasılmaları kaldıramaz ve doğum eyleminde bazı problemler yaşanabilir. Bu sorunların temel nedeni kontraksiyon (kasılma) sırasında bebeğin temel ihtiyacı olan, oksijenin ve besin miktarının azalmasıdır ve bu bebekler sorunu tolere edemeyerek maddeleri temin edemezler.
Kontraksiyon stres testi sayesinde bebeğin mevcut oksijen ve besin deposunun durumu ölçülür. Aynı zamanda doktorların bebek açısından tehlike taşıyan durumların ölçülmesinde bir fikir sağlamaktadır.