Kordosentez Nedir?

Hamilelik döneminde anne ve bebeğin sağlığının takip edilebilmesi için çeşitli testler uygulanmaktadır. Yapılan bu testler neticesinde şüpheli durumlarla karşılaşıldığında daha ayrıntılı testler yapmak gerekir. Bu testler şüpheli veya riskli görülen durumların aydınlatılması için tercih edilir. Hamilelik dönemi hem anne hem de anne karnındaki bebek için çeşitli şüpheli ve riskli durumların oluşabileceği bir süreçtir. Bu çerçevede görülen ihtiyaç üzerine anne karnındayken bebeğin kordonundan kan alınması işlemi kordosentez olarak adlandırılır.

Çeşitli riskleri sebebiyle çok fazla tercih edilmeyen bu yöntem zorunlu kalınmadığı müddetçe uygulanmamaktadır. Anne karnındaki bebeğe uygulandığı için hem anne için hem de bebek için ciddi riskler taşımaktadır. Dolayısıyla günümüzde kordosentez uygulaması nadiren yapılmaktadır.

Kordosentez uygulamasında kordondan alınan kan sayesinde bebeğin sağlığında herhangi bir olumsuzluk olup olmadığı değerlendirilir. Anne karnındaki bebekten alınan bu kan örneği sayesinde daha doğmadan bebeklerdeki genetik bozukluklar, kan hastalıkları veya enfeksiyon rahatsızlıkları için erken tanı konma avantajı bulunur. Ayrıca yine doktorlar tarafından gerekli görüldüğü takdirde bebeğe müdahale edilerek ilaç veya kan takviyesi kordosentez yöntemiyle yapılmaktadır.

Kordosentez Hangi Durumlarda Uygulanır?

Kordosentez uygulaması anne karnındaki bebeğe, bebeğin sağlığı ile ilgili risk veya şüphe görüldüğü durumlarda yapılmaktadır. Bunları şu şekilde sıralayabiliriz:

• Anne karnındaki bebekte anomali şüphesi varsa yani kalıtsal bozukluklar, radyasyona maruz kalma ve buna bağlı olarak bebekte izlenen şekil bozukluğu sebebiyle kordosentez uygulanabilir.
• Anne ve bebek için yapılan tarama testlerinde anomali riskinin yüksek çıkması gibi durumlarda,
• Kordosentez öncesi yapılan test, tarama ve diğer tanı koyma işlemlerinde net bir sonuç alınamadığı zaman,
• Hamile annenin diğer testleri yaptırmada geç kaldığı durumlarda,
• Anne karnındaki amniyon suyunun (fetüs içindeki sıvı) az olduğu durumlarda.
• Hamilelik süresince çeşitli enfeksiyon hastalıklarının izlenmesinde ve bunların değerlendirilmesinde,
• Anne karnındaki bebeğin fiziki gelişiminde görülen yavaşlama veya gerileme gibi durumlarda kordosentez uygulanmaktadır.

Kordosentez Nasıl Yapılır?

• Kordosentez uygulaması öncesinde anne adayının 8 saatlik bir açlığının bulunması gerekmektedir. 
• Belirlenen gün ve saatte sağlık kuruluşuna gelen anne sırt üstü yatar pozisyona alınır.
• Ultrason cihazı yardımıyla plasenta ve kordon bölgesinin giriş noktası tespit edilir.
• İşleme başlamadan önce annenin karnı farklı enfeksiyonel rahatsızlıkları önlemek için antiseptik solüsyon maddesiyle temizlenir.
• Temizlik işleminden sonra anne karnında ultrason eşliğinde oldukça ince bir iğne rahme doğru sokulur.
• Rahme doğru ilerleyen iğne karın duvarını aştığında hafif bir batma hissi verir ancak bu oldukça hafif bir acıdır.
• Karın duvarının geçilmesinden sonra ana rahminin duvarına gelinir. Bütün bu işlemler doktor tarafından ultrason yardımıyla anlık olarak takip edilmektedir.
• Rahim duvarını da geçen iğne sebebiyle anne kramp ve ağrı duyabilir. Ancak bunlar anlık etkilerdir.
• Göbek kordonunun plasenta ile birleştiği noktaya dikkatli bir şekilde iğne ile girilir ve umblikal ven adı verilen bebeği besleyen damara ulaşılır.
• Ulaşılan damardan genellikle 2 ml ile 3 ml arasında kan örneği alınır ve iğne geri çekilerek işlem tamamlanır.

Kordosentez Riskleri

Kordosentez hamilelik süresince yapılan ve anne ile bebeğin izlendiği diğer uygulamalara göre daha riskli bir uygulamadır. Bu yüzden çok nadir olarak uygulanır. Kordosentez yaptıranlar için öngörülen riskleri ise şu şekilde sıralayabiliriz:

• Anne karnındaki bebeğin kalp atışlarında yavaşlama ve buna bağlı olarak ani düşükler,
• Anne ile bebeğin irtibatını sağlayan bebek kordonunda zedelenme,
• Annenin suyunun gelmesi ve buna bağlı olarak erken doğum riski,
• Hem anne hem de bebek için enfeksiyon riski,
• Annenin rahim bölgesinde kanama riski,
• Bunlarla birlikte bebeğin kordosentez uygulaması sonrasında ölüm riski %1 ile %5 arasında olmaktadır. 
• Ayrıca uygulama sırasında uygulanan iğnenin bebeğe ulaşma riski bulunmaktadır. Uygulama anlık olarak ultrason cihazıyla izlenerek yapılmaktadır.

Kordosentez Uygulamasının Yan Etkileri

Kordosentezde yukarıda sayılan risklerle birlikte uygulama sonrasında özellikle annede bazı yan etkiler görülmektedir. Bunları ise şu şekilde sıralayabiliriz:

• Ateş,
• Üşüme ve titreme,
• Doğum sancısı,
• Doğum kasılmalarının başlaması,
• Vajina bölgesinde kanama gibi yan etkiler görülmektedir.

Kordosentez Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler

Zor bir uygulama olması ve risklerinin fazla olması sebebiyle kordosentez uygulaması sonrasında bazı noktalara dikkat etmek gerekir. Bunlar şu şekildedir:

• Kordosentez uygulaması sonrasında ultrason yardımıyla bebeğin kalp atımları gözlemlenmelidir. Herhangi bir olumsuzluk durumunda doktor müdahalesi gerekebilir.
• Kordosentez yaptıran anne adayının işlem tamamlandıktan sonra eve gidip dinlenmesi tavsiye edilir.
• Yine kordosentez uygulaması sonrasında uygulama bölgesinde kramp şeklinde ağrı görülmesi normal olarak kabul edilir. 
• Kordosentez sonrasında kan basıncının artması uygulama bölgesinde ağrıya sebep olacağından yorucu ve vücudu zorlayıcı hareketlerden kaçınmak gerekir.
• Kordosentez uygulaması sonrasında bir hafta boyunca cinsel ilişkiye girilmemelidir.
• Uygulama sonrasında normal olarak kabul edilmeyen herhangi bir olumsuz durum görüldüğünde derhal doktora başvurmak gerekir.