KPA aşısı (Konjuge Pnömokok Aşısı), pnömokok bakterisinin neden olduğu zatürre, menenjit ve orta kulak iltihabı gibi hastalıklara karşı koruma sağlayan önemli bir aşıdır. Özellikle çocukluk dönemi aşı takviminde yer alan bu aşı, bağışıklık sistemi zayıf bireyler ve kronik hastalığı olan yetişkinler için de kritik bir rol oynar. Bu yazıda, KPA aşısının türlerini, yan etkilerini, kimlerin yaptırması gerektiğini ve sık sorulan soruları detaylıca ele alacağız.

KPA Aşısı Nedir?
Pnömokok bakterisi (Streptococcus pneumoniae), solunum yoluyla bulaşan ve 100’den fazla alt tipe sahip olan bir mikroorganizmadır. KPA aşısı, bu bakterinin en yaygın ve tehlikeli tiplerine karşı bağışıklık kazandırmak için geliştirilmiştir. Aşı, bakterinin polisakkarit yapısının proteinlerle birleştirilmesi (konjuge edilmesi) sayesinde uzun süreli koruma sağlar.

KPA Aşısı Türleri

• PCV13 (Prevenar 13): 13 farklı pnömokok türüne karşı korur. Bebeklerde 2, 4, 6 ve 12. aylarda uygulanır.
• PCV15 ve PCV20: Yeni nesil aşılar, daha geniş kapsamlı koruma sunar. Yetişkinlerde tek doz şeklinde uygulanabilir.

KPA Aşısı Yan Etkileri
KPA aşısı genellikle hafif yan etkilerle tolere edilir. Bunlar arasında:

• Enjeksiyon bölgesinde kızarıklık, şişlik veya ağrı
• Ateş (38°C’ye kadar)
• Huzursuzluk veya iştahsızlık (bebeklerde)
• Kas ağrısı ve yorgunluk (yetişkinlerde)
  Ciddi alerjik reaksiyonlar (anafilaksi) ise son derece nadirdir (<1/1.000.000).

Kimler KPA Aşısı Yaptırmalı?

• Bebekler ve Çocuklar: Türkiye’de ulusal aşı takvimine göre 2, 4, 6 ve 12. aylarda uygulanır.
• 65 Yaş Üstü Yetişkinler: Yaşlanmayla zayıflayan bağışıklık sistemi nedeniyle önerilir.
• Kronik Hastalığı Olanlar: Diyabet, KOAH, kalp yetmezliği veya HIV taşıyıcıları.
• Dalağı Alınmış Bireyler: Pnömokok enfeksiyonlarına yatkınlık nedeniyle zorunludur.

Aşı Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler
Aşı yapıldıktan sonra enjeksiyon bölgesine soğuk kompres uygulamak şişliği azaltabilir. Ateş durumunda parasetamol içeren ateş düşürücüler kullanılabilir. Ancak 48 saatten uzun süren yüksek ateş veya şiddetli ağrı durumunda doktora başvurulmalıdır.

KPA Aşısı Koruma Süresi ve Tekrar Dozları
PCV13 aşısının koruyuculuğu ortalama 5-7 yıl sürer. Yetişkinlerde tek doz yeterliyken, bağışıklık sistemi baskılanmış bireylerde 5 yıl sonra rapel doz önerilir. Çocuklarda ise ulusal aşı takvimindeki dört doz, ergenlik dönemine kadar koruma sağlar.

Sık Sorulan Sorular

• KPA aşısı ile COVID-19 aşısı aynı gün yapılabilir mi?
  Evet, farklı bölgelere uygulanmak koşuluyla eş zamanlı yapılabilir.
• Hamilelikte KPA aşısı güvenli mi?
  Hamileliğin 27-36. haftalarında uygulanması önerilir.
• Aşıya bağlı zatürre riski var mı?
  Hayır, aşı canlı bakteri içermediği için hastalığa yol açmaz.