Kulak Tıkanıklığı

Kulak Tıkanıklığı Nedir?

Kulak tıkanıklığı, östaki borusunun tıkanmasıyla veya östaki borusunun düzgün çalışmamasıyla beraber ortaya çıkabilecek olan klinik bir durumdur.

Östaki borusu, burun ve orta kulak arasında bulunan bir kanaldır. Kulak ile burun arasında bulunan östaki borusunun temel görevi, bu bölgedeki basıncı eşitleyebilmektedir.

Dolayısıyla östaki borusunu tıkayan herhangi bir durum kulak ile ilgili birtakım problemlere yol açmaktadır. Östaki borusunun tıkanmasıyla beraber kulak tıkanıklığı, kulakta dolgunluk veya kulakla ilgili herhangi bir klinik belirti görülebilmektedir.

Kulak tıkanıklığı sadece östaki borusundaki birtakım problemlerin sonucunda ortaya çıkmamaktadır. Östaki borusundaki bozukluklara ek olarak sinüsleri etkileyen herhangi bir patolojik durum da kulak tıkanıklığı ile sonuçlanabilmektedir.

Sinüsleri etkileyen diğer durumlar ise kulak tıkanıklığına ek olarak soğuk algınlığı, sinüslerin enfekte olması olarak bilinen sinüzit ve alerji gibi ek klinik durumlara neden olabilmektedir.

Kulak Tıkanıklığı Belirtileri Nelerdir?

Kulak tıkanıklığı başlı başına bir belirti olmakla beraber, altta yatan hastalıkla beraber kulak tıkanıklığına ek olarak bazı klinik durumlar görülebilmektedir. Kulak tıkanıklığına eşlik eden belirtilerin başında kulakta dolgunluk hissi, çınlama ve işitme problemleri görülebilmektedir.

• Kulakta dolgunluk hissi, kulak tıkanıklığıyla beraber sıkça görülebilmektedir.
• Tek taraflı veya çift taraflı kulak çınlaması kulak tıkanıklığına eşlik edebilmektedir.
• İç kulaktaki bir sorundan kaynaklı kulak tıkanıklığına denge problemleri eşlik edebilmektedir.
• Kulak ağrısı
  

Kulak Tıkanıklığı Nedenleri Nelerdir?

Kulak tıkanıklığı çeşitli nedenlere bağlı olarak gelişebilmektedir. Birbirinden farklı olan bu nedenlerin tespit edilmesi, tedavi açısından oldukça büyük bir öneme sahip olacaktır. Kulak tıkanıklığının sık görülen nedenlerinden bir tanesi sinüs ile ilgili problemlerdir. Sinüs problemlerini, alerjiler, grip ve benzeri durumlar takip etmektedir.

• Sinüs ile ilgili nedenler: Sinüslerde herhangi bir şekilde tıkanmaya yol açabilecek herhangi bir durum kulakta tıkanma belirtisini gösterebilmektedir.
  1. Soğuk algınlığı kulak tıkanıklığının toplumda en sık karşılaşılan nedenlerinden bir tanesidir.
  2. Grip sonrası kulak tıkanıklığı veya gripte kulak tıkanıklığı oldukça sık görülmektedir.
  3. Alerji
  4. Sinüzit kulak tıkanıklığının önemli nedenleri arasında bulunmaktadır.
• Sıvı birikmesi: Duş alırken, denizde yüzerken veya su ile temasın olduğu herhangi bir ortamda kulağa su kaçmasıyla beraber kulak tıkanıklığı gelişebilmektedir.
• Buşon birikmesi: Buşon vücudumuzun kendini koruması ve kulağı nemlendirmesi için üretilmektedir. Buşon, kulak kiri olarak da bilinmektedir. Aşırı derecede buşon birikmesi kulakta tıkanıklık ve işitme problemlerini ortaya çıkarabilmektedir. Fakat klinik bir sıkıntıya neden olmadığı sürece buşonların çıkarılması önerilmemektedir.
• Alerjiler: Mukus salgısının orta kulak ile burun arasındaki östaki borusunda tıkanmasıyla beraber, alerjik bünyesi olan bireylerde kulak tıkanıklığı gelişebilmektedir.
• Seyahat etmek: Uçak başta olmak üzere, uzun yol otobüs yolculuğu yapmak veya kapalı başka bir alan içerisinde yapılan seyahatler kulak tıkanıklığına neden olabilmektedir. Uçakta özellikle kalkış ve iniş anlarında ani basınç değişiklikleri, kulaklarda da birtakım basınç değişimlerine neden olmaktadır. Kulak içerisindeki basınç değişiklikleri de kulak tıkanıklığı ile sonuçlanabilmektedir.
• Dış kulak kanalının tıkanması: Özellikle çocuklarda görülen bu durum, genellikle kulağa yabancı cismin kaçması sonucunda kendini göstermektedir. Sinek, böcek gibi küçük hayvanların kulağa girerek dış kulak yolunu tıkaması muhtemeldir.
• Kulak enfeksiyonları: Dış kulak yolunun veya orta – iç kulağın herhangi bir şekilde enfekte olması kulak tıkanıklığına yol açabilmektedir. Kulak tıkanıklığı ve ağrısı, kulakta dolgunluk hissi ve etkilenen bölgeye bağlı olarak baş dönmesi de görülebilmektedir.
• Meniere hastalığı: 40 – 60 yaşları arasında daha sık görülen, baş dönmesi, işitme kaybı, kulakta basınç hissi ve kulakta dolgunluk ile karakterize bir hastalıktır.
• Kolesteatom: Östaki borusunun fonksiyonel olarak çalışmaması veya orta kulakta görülen enfeksiyonun bir sonucu olarak orta kulağın normalden fazla büyümesi durumudur.
• Seröz Otitis Media: Orta kulak içerisinde sıvı birikmesi durumu olan seröz otitis media, kulak tıkanıklığı ve kulakta tıkanma gibi belirtilere neden olabilmektedir. Çocuklarda daha sık görülen bir durum olmakla beraber, erişkinlerde tek taraflı seröz otitis media görülmesi nazofarinks kanseri açısından değerlendirilmesi gereken bir durumdur.
• Çene eklemindeki sorunlar: Çene ekleminde oluşabilecek sorunlar, çenenin hareketini ciddi anlamda kısıtlamaktadır. Çene hareketlerinin kısıtlanmasına ek olarak kulakta tıkanıklık ve işitme problemleri de görülebilmektedir.

Kulak Tıkanıklığı Teşhisi

Kulak tıkanıklığının teşhisi için iyi bir fizik muayene ve hasta öyküsü gerekmektedir. Aksi takdirde kulak tıkanıklığının nedenini bulmak bir hayli zorlaşacaktır. Birden çok hastalık kulak tıkanıklığına yol açabileceği için, bu hastalıkların teşhisi için birbirinden farklı muayene yöntemleri kullanılabilmektedir.

• Otoskopik Muayene: Otoskopik muayene oldukça basit ve ağrısız bir işlemdir. Otoskopik muayene ile kulak zarının yapısı ve dış kulak yolu hakkında bilgi almak amaçlanır. Özellikle fazla kulak kirinin olması veya dış kulak yoluna yabancı cisim girmesi durumlarında otoskopik muayene tanıyı koymak için yeterli olacaktır.
• İşitme Testleri: İşitme testleri her iki kulağın işitmesini değerlendirmek için yapılan basit bir işlemdir. Hekim tarafından muayene sırasında yapılan bu işlemin herhangi bir ağrısı bulunmamaktadır. Weber ve Rinne olmak üzere 2 farklı işitme testi bulunmaktadır. Hastanın kısaca kemik yolu ve hava yolunun değerlendirilmesi yapılmaktadır.
• MR ve Tomografi: Orta kulak enfeksiyonu sonucunda bazı istenmeyen klinik durumlar ortaya çıkabilmektedir. Bunların başında kolesteatom gelmektedir. Kolesteatom durumunun teşhis edilmesi için MR veya tomografi kullanılabilmektedir. MR’ ın tomografiden önemli bir farkı radyasyon riskinin olmamasıdır. MR yumuşak dokuları göstermede tomografiden çok daha başarılı iken, tomografi ise kemik yapısını göstermede MR’ dan daha başarılıdır.

Kulak Tıkanıklığı Tedavisi

Kulak tıkanıklığına neden olan çeşitli hastalıklar bulunmaktadır. Bu yüzden bu hastalıkların yeterli bir derecede tedavi edilmemesi, kulak tıkanıklığının düzelmemesine neden olacaktır. Dolayısıyla kulak tıkanıklığına neden olan faktörün bulunması oldukça önem arz edecektir.

Kulak tıkanıklığına neden olan faktör orta kulağın enfekte olması ise, tedavide antibiyotiklerin kullanılması gerekmektedir. Antibiyotik olarak genellikle amoksisilin – klavulanik asit grubu antibiyotikler tercih edilmektedir.

Kulak tıkanıklığına neden olan durum bir alerji ise, antihistaminik ilaçlar alerjinin giderilmesi veya alerji sonucu oluşan kulak tıkanıklığı gibi belirtilerin hafiflemesine yardımcı olabilmektedir.

Kulak tıkanıklığı açma veya kulak tıkanıklığı temizleme amacıyla bazı damlalar kullanılabilmektedir. Kulak tıkanıklığı için damla kullanımı, ek bir reçeteye gerek duyulmadan uygulanabilmektedir. Gliserin içerikli kulak damlaları kullanılabilmektedir.

Kulak Tıkanıklığı Tedavi Edilmezse

Kulak tıkanıklığı genellikle kendiliğinden gerileyen bir durumdur. Ek bir hastalık olmadığı sürece kulak tıkanıklığı için bazı durumlarda tedavi bile gerekmez.

Fakat orta kulak iltihabı gelişmiş bireylerde kulak ile ilgili sorunların tedavi edilmesi gerekmektedir.

Aksi takdirde istenmeyen sonuçlar gelişebilmektedir. Buna örnek olarak beyin zarlarının iltihabı olan “menenjit” gelişimi gösterilebilmektedir.

Kulak Tıkanıklığına Ne İyi Gelir?

Kulak tıkanıklığının gelişmesini önlemek için çeşitli yöntemler kullanılabilmektedir. Örneğin uçakta kulak tıkanıklığı oluşmuşsa, bireylerin valsalva manevrası yapmasıyla kulak tıkanıklığı düzelecektir.

Valsalva manevrası, burun deliklerinin kapatılması ve burun içine basınç verilmesiyle yapılmaktadır. Burun içine basınç verilmesi, burun içine üflemek olarak da tarif edilebilir.

Kulağınıza yabancı cisim girdiği vakit, içerdeki yabancı cismi çıkarmak ile uğraşmamanız gerekmektedir. Aksi takdirde kulak içi yapılara zarar verebilirsiniz. Bu durumlarda acile başvurmak verilecek en doğru karar olacaktır.

Artmış kulak kiri durumunda, kulağa birkaç damla zeytinyağı veya mineral yağ koyarak kiri yumuşatabilirsiniz. Kulak kiri temizleme kitleri sayesinde de, yumuşayan kulak kirini çıkarabilirsiniz. Fakat bu işlemi doktor tavsiyesi olmadan yapmamanız gerekmektedir.

Kulak Tıkanıklığına Ne İyi Gelmez?

Kulak oldukça hassas bir organdır. Kulak tıkanıklığı olan bireylerin, kulak karıştırma çubuğu ile direkt olarak kulağını karıştırması, kulak zarında yırtılmalara neden olabilmektedir.

Bu duruma hastanelerde oldukça sık rastlanmaktadır. Bu yüzden yabancı cisim girmesi durumlarında veya kulağınızda herhangi bir sivilce benzeri durum olduğunda kulağınıza fazlaca işlem uygulamadan ilgili hekime başvurmanız gerekmektedir.

Kulak Tıkanıklığı İlaçları

Kulak tıkanıklığı için kullanılan ilaçlar altta yatan hastalığa göre değişmektedir. Altta yatan hastalık bir enfeksiyon ise tedavi için antibiyotikler kullanılır. Altta yatan hastalık eğer bir alerji durumu ise antihistaminik ilaçlar kullanılabilmektedir.

• Amoksisilin – Klavulanik Asit: Özellikle sinüzit durumunda veya orta kulak enfeksiyonu durumunda kullanılan antibiyotiklerden bir tanesidir. Daha öncesinde penisilin grubu ilaçlara karşı alerjisi olan bireylerin bu ilacı alırken dikkatli olmaları gerekmektedir. Herhangi bir alerji durumunda ise acil hekimine başvurmaları gerekmektedir.
• Antihistaminik İlaçlar: Alerjisi olan bireylerde kullanılan ilaç grubudur. Alerjiyi tam olarak geçirmese de alerjinin neden olduğu belirtileri hafifletmektedir. Setirizin, Feksofenadin, Loratadin gibi ilaçlar antihistaminik ilaçlara bir örnektir. İlaçların önemli yan etkilerinden biri uyuşma ve sersemliktir. Aynı zamanda 1. Kuşak antihistaminik ilaç grubunun önemli bir yan etkisi ise uykuya neden olmasıdır. Dolayısıyla bu ilaçların kullanımı sonrası araba kullanılmaması gerekmektedir.

Kulak Tıkanıklığı Ameliyatı

Kulak tıkanıklığının giderilmesi amacıyla direkt bir cerrahi bulunmamaktadır. Genellikle kendiliğinden gerileyen kulak tıkanıklığı için bazı durumlarda cerrahi uygulanabilmektedir.

Bu duruma örnek olarak orta kulağın iltihabı sonucu gelişen “kolesteatom” gösterilebilir. Kolesteatom gelişmiş olan kronik kulak iltihabının tedavisi cerrahidir.

Bu cerrahi ile kulak yolunun temizlenmesi, akıntının giderilmesi ve kuru bir kulağın olması amaçlanmaktadır.

Hamilelikte Kulak Tıkanıklığı

Gebelikte kulak tıkanıklığı gebeliğin etkisiyle de görülebileceği gibi, gebelik öncesinde bulunan alerji veya östaki tüpünün yetersiz çalışmasına bağlı da görülebilmektedir.

Tedavide kulak damlaları kullanılabilmektedir. Orta kulağın enfekte olması sonucu gelişen kulak tıkanıklığında ise hekim onayı olmadan antibiyotik kullanmayınız.

Aksi takdirde kullanacağınız ilaç bebeğe zarar verebilmektedir.

Çocuklarda Kulak Tıkanıklığı

Çocuklarda özellikle kulak içerisine böcek kaçması veya kulak içerisine yabancı cismin girmesine bağlı olarak kulak tıkanıklığı görülebilmektedir.

Bu durumda acil hekimine başvurmak gerekmektedir. Aksi takdirde kulak zarının delinmesi gibi istenmeyen durumlarla karşılaşılabilmektedir.

Çocuklarda aynı zamanda seröz otitis media durumu da görülebilmektedir. Seröz otitis media, orta kulak içerisinde sıvı birikmesi durumu olarak tanımlanmaktadır.

Sol kulak tıkanıklığı veya sağ kulak tıkanıklığı gibi tek taraflı seröz otitis media durumunda ise nazofarenks kanseri açısından dikkatli olmak gerekmektedir.

Bebeklerde Kulak Tıkanıklığı

Bebeklerde dış kulak yolunun olmaması olarak bilinen “dış kulak yolu atrezisi” görülebilmektedir. Dış kulak yolu atrezisine ek olarak dış kulak yolunda doğuştan bir darlık da olabilmektedir. Bu durumda cerrahi tedaviye başvurulabilmektedir.

Cerrahisi zor olan bu durumda, tekrarlayan darlıklar veya enfeksiyonlar görülebilmektedir. Başarılı bir cerrahi ile kulak tıkanıklığının önlenebilmesi ve işitmenin sağlanabilmesi mümkündür.

Kulak Tıkanıklığı için Hangi Doktora Gidilir?

Uzun süreli kulak tıkanıklığı, geçmeyen kulak tıkanıklığı veya sürekli kulak tıkanıklığı durumlarında kulak tıkanıklığının nedeninin araştırılması gerekmektedir.

Özetle 2 haftadan uzun süren kulak tıkanıklığı durumunda veya kulak tıkanıklığına ateş, işitme kaybı, denge kaybı gibi belirtilerin eşlik etmesi durumunda Kulak Burun Boğaz uzmanına görünmeniz gerekmektedir.