Kulak Zarı Ameliyatı Nedir?

Timpanoplasti, kulak zarının zarar görmesine bağlı olarak gerçekleştirilen operasyondur. Kulak zarı bazı travma ya da enfeksiyon gibi durumlarda delinebilir. Kulak zarının bütünlüğü çeşitli sebeplerle bozulduğunda ağrı ve işitme sorunlarını ortaya çıkabilir. Zarar görmesi durumunda gelen ses dalgalarının çarpacağı yüzey alanı azalır. Bu sorunu yaşayan kişilerde işitme eşiği düşer.

Kulak zarı sorunlarında genel tetkik ve muayenelerin ardından hastaya uygun olan cerrahi işleme karar verilir. Zarın boyutu da operasyonların belirlenmesinde önemli bir ölçüttür. Travmatik sebeplerle ortaya çıkan kulak zarı sorunlarında cerrahi operasyon yapılamaz. Küçük boyuttaki deliklerde ise daha basit bir işlem olan miringoplasti yapılabilmektedir. Büyük kulak zarı deliğinde orta kulak kemikçiklerindeki sorunların da incelenmesi adına timpanoplasti ameliyatı isimli cerrahi işlem yapılır.

Kulak Zarı Ameliyatı Nasıl Yapılır?

Kulak zarı ameliyatı için uygulanacak prosedür hastanın durumuna bakılarak belirlenir. Doktor muayene sırasında kulak zarı yırtığının boyutuna, yırtığın bulunduğu bölgeye, kulak kanalının genel yapısına ve hastanın durumuna bakarak karar verir. Ameliyat sırasında mastoid kemiğine müdahale edilme durumu da yöntemin belirlenmesinde etkilidir.

Ameliyatta uygulanacak yönteme karar verdikten sonra ameliyat süreci başlatılır. Kulak zarı ameliyatında timpanoplasti ve miringoplasti olarak iki farklı yöntem kullanılmaktadır;

Timpanoplasti Ameliyatı

• Bu işlemde kulak kanalı içi, kulak arkası ve kulak kepçesi ön bölümünden kesiler açılır. Kulak zarının yırtılmasına bağlı olarak gerçekleştirilecek onarım işlemi bu kesiler üzerinden yapılır.
• İşlem sırasında mastoid kemiğine işlem yapılması durumunda kulağın arkasından da kesi açılır.
• Genel olarak yırtılmış ya da delinmiş kulak zarının onarılması için şakak adalesi kılıfı doku olarak tercih edilir. Bu doku işlem yapılacak alana yakındır ve kolaylıklar temin edilebilir.
• Delik kulak zarı ameliyatı yapılırken doku onarımı için hazır materyaller de kullanılabilir. Bu yönde bir tercih yapılırsa belirli işleme tabi tutulan kıkırdak ya da kulak zarı parçalarına benzeyen malzemeler kullanılmaktadır.
• Operasyon sırasında hastanın kendi dokuları daha uygun maliyetli olmaktadır.

Miringoplasti Ameliyatı

• Miringoplasti ameliyatı kulak zarında ortaya çıkan küçük yırtık ya da deliklerin dokuyla yama yapılması işlemidir.
• Ameliyattan önce hastanın kulak iltihabı olmamalı ve orta kulak kemikçiklerinde bir sorun saptanmamalıdır.
• Yama işlemi sırasında kulak zarına koyulacağı yönteme farklı teknikler tercih edilebilir.
• Kulak kıkırdağı ya da kıkırdağı saran zar kulak zarındaki deliği kapatmada kullanılabilir. İkisi birlikte de ameliyatta kullanılabilir. Miringoplasti ameliyatlarında kulağın arkasında yer alan çiğneme kası zarı da kullanılabilir.
• Ameliyat kulağın arkası veya kulak içinden yapılır.   Kulağın içinden işlem yapılabilmesi için kulak zarında görülen deliğin küçük olması gerekir. Bu işlem için hastanın kulak kanalı da geniş olmalıdır.
• Kulak zarına yama yapıldığında 15-20 gün içinde iyileşme gerçekleşir. Ameliyat başarısı kulak zarı deliğinin büyüklüğü ve deliğin görüldüğü bölgeye göre değişir.

Kulak zarı ameliyatı riskleri, bazı yan etkilerin görülebileceği bir operasyondur. Ortaya çıkan yan etkiler ve durumlar geçicidir. Her cerrahi işlem kadar riskler söz konusudur. Ameliyat sonrası riskler şöyledir;

• Duyma: Yapılan kulak zarı ameliyatı sonrası duyma zorlukları yaşanabilir. Bu zorlukların temel sebebi ise dış kulak yoluna tampon koyulmasıdır. Tampon kaldırıldığında işitme zorluğu şikayetleri ortadan kalkar.
• Kanama: Ameliyattan sonra bazı hastaların kulağında sızıntı şeklinde ortaya çıkan kanama şikayetleri görülebilir.  Kulaktaki kanamalar birkaç gün sonra kendiliğinden geçecektir.
• Enfeksiyon: Hastalarda kulak zarı ameliyatı sonrası enfeksiyon oluşmaması adına kulağın suyla temastan korunması gerekir. Bölgede enfeksiyona karşı önlem alınırsa şikayet görülmez. Enfeksiyon riskine karşı doktor antibiyotik barındıran kulak damlaları reçete edebilir.
• Ödem: Kulak zarı ameliyatının ardından ödem şikayetleri görülebilir. Oluşan ödemler 3-4 gün içinde kendiliğinden geçer.
• Şişlik: Kulak zarına yapılan operasyon sırasında kesi kulak kepçesinin arkasında açıldıysa hastada şişlik oluşması olağan bir durumdur. Birkaç gün sonunda şişlikler kendiliğinden geçecektir.
• Alerjik Reaksiyon: Operasyon sırasında kullanılan materyaller hastada alerjik reaksiyonlara yol açabilir. Ancak alerjik reaksiyonlar çok düşük bir olasılıktır.
• Kulak Ağrısı: Ameliyattan sonra kulakta çok düşük düzeyde ağrı şikayetleri ortaya çıkabilir. Ağrı şikayetlerine karşı doktor ağrı kesici ilaçlar verecektir.

Kulak zarı ameliyatı sonrası işitme kaybı çok nadir de olsa geçici olarak yaşanabilir ancak bu şikayetler bir süre sonra ortadan kalkmaktadır. Sorunun devam ettiği durumlarda sağlık kuruluşlarına başvurulmalıdır.

Kulak Zarı Ameliyatı Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler

Doktorlar kulak zarı ameliyatı sonrası dikkat edilmesi gerekenler konusunda hastaları bilgilendirmektedir.  Kulak zarı ameliyatından sonra hastanın doktorun belirttiği unsurlara dikkat etmesi gerekir. Bu durumda iyileşme hızlanacaktır.

Kulak zarı ameliyatı sonrası iyileşme sürecini hızlandıracak doktor önerileri;

• Hastanın operasyon sonrasında yüksek sesli ortamlarda bulunmaması önerilir. Yüksek sesli ortamlar kulak zarına zarar verebilir ve kulak zarının tekrar yırtılması sorunu yaşanabilir. Yüksek sesli ortamlarda kulak zarı ameliyatı sonrası çınlama şikayetleri de olabilir.
• Kulak zarı ameliyatı sonrası banyo yaparken 2 hafta boyunca kulak suyla temas etmemelidir. Bu yüzden hasta duşu baş bölgesinden aşağısı olacak şekilde yapmalıdır. Ayrıca 60 gün kadar duş alırken kulak tamponu kullanılması istenir.
• Ameliyat sonrasında ilk zamanlar kulak çok sıcak ya da soğukla temas etmemelidir. Duş alırken su ılık olmalı ve saç kurutma makinesi de düşük ayarlarda çalıştırılmalıdır.
• Kulak zarı ameliyatı olanlar ilk zamanlarda kulaklarını ovalamamalı ve kulak zarına karşı nazik davranmalıdır.
• Timpanoplasti sonrası doktorun reçete ettiği ağrı kesiciler ağrı şikayetleri olması durumunda kullanılmalıdır. Enfeksiyon riskine karşı da antibiyotik içeren kulak damlaları düzenli olarak kullanılmalıdır.
• Duş sonrasında kulak bölgesi ıslak kalmamalıdır. Enfeksiyon riskini en aza indirmek için kulak bölgesi hijyeni sağlanmalıdır.
• Kulak zarı ameliyatı sırasında atılan dikişler 7-10 gün içinde doktor tarafından alınmaktadır. 
• İlk hafta buhar banyosu, solaryum gibi işlemlerden kaçınmalıdır. Daha sonraki süreçte doktorun görüşü alınarak buhar banyosu ya da solaryum uygulamaları yapılabilir.
• Kulak zarı ameliyatı sonrası cinsel ilişki için 7-10 gün yapılmamalıdır. Cinsel ilişki sırasında da hasta kendini zorlamamalıdır. Doktorun önerisi alınarak cinsel ilişkiye girilebilir.
• Ameliyattan sonra küpe ya da piercing kullanılırsa enfeksiyon oluşabilir. Birkaç ay küpe ve piercing kullanılmamalıdır.
• Hastanın ilk zamanlar yüksek basınçlı ortamlardan kaçınması gerekir.