Laparotomi Nedir?

Laparotomi bir abdominal cerrahi tür olup, ince bağırsak, midede herhangi bir operasyon yapmak için olabilirken bazen de tanı koymak için yapılabilir

Laparotomi bir tür abdominal cerrahi türüdür. Eskisi kadar sık kullanılmamakla birlikte yine de belirli durumlarda gerekli olabilir. Bu operasyonu yapma sebebi mide, ince bağırsak veya kolonda herhangi bir operasyon yapmak için olabilirken, bazen tanı koymak için de laparotomi yapılabilir. Fakat günümüzde kesi yapmadan karın içini görüntülemeye imkân tanıyan gelişmiş görüntüleme teknikleri sayesinde çok fazla uygulamaya gerek kalmamaktadır.

Laparotomi terimi, karın boşluğunun içeriğine erişim sağlamak için karın duvarında bir kesi yapılması anlamına gelir. Dolasıyla bu cerrahi işleme keşif laparotomi de denilmektedir. Laparotomi, karın boşluğuna yapılan cerrahi bir insizyondur ve explorasyon laparotomi olarak da anılmaktadır. Alt karın bölgesindeki apendiks, bağırsaklar, böbrekler, karaciğer, pankreas, safra kesesi, mesane, uterus gibi organ ve yapıları incelemek için yapılır. Genel anestezi altında yapılır ve sadece keşif amaçlı olabilirken örneğin bağırsak tıkanıklığı durumunda olduğu gibi gerekirse başka bir cerrahi prosedür aynı anda uygulanabilir.

Laparotomi Nerede Kullanılır?

X-ışınları ve BT taramaları gibi tıbbi testleri kullanarak doğru bir tanı elde etmenin imkânsız olduğu durumlarda keşif laparotomi önerilir. Laparotomi ameliyatı aşağıdaki tıbbi sorunların teşhisi ve tedavisi için faydalıdır:

Laparotomi Türleri

Kullanılan farklı kesi türlerine göre laparotomi türleri bulunmaktadır. Bu kesi türleri şu şekildedir:

  • Orta hat: Bu kesi karnın ortasından geçmektedir ve bu laparotomi için standart insizyondur. Üst karın için ameliyata ihtiyaç duyulduğu durumlarda, kesi tüm karın boyunca açılmadan sadece bu bölgede uygulanmaktadır.
  • Paramedian: Paramedian kesi, orta hattın bir tarafına uzanan dikey bir kesiktir.  Bu kesi böbreklere ve böbrek üstü bezlerine erişilmesine izin verir.
  • Enine: Enine kesi, yatay bir kesiktir. Tercih edilmesinin nedeni karın kasını besleyen sinirlere daha az zarar vermesi  ve hızlı bir şekilde iyileşmesidir.
  • Pfannenstiel: Acil sezaryen doğum durumunda olduğu gibi pelvik bölgeye erişmek için bir bu insizyon kullanılabilir.
  • Subkostal: Bir subkostal kesi, üst karın bölgesinin bir tarafında yapılan çapraz kesiktir. Genelde sağ taraftaki safra kesesi veya karaciğere veya sol taraftaki dalağa erişmek için bu kesi kullanılmaktadır.
  • Çatı (zikzak):  Vücudun her iki yanında bir subkostal kesi yapıldığında, kesiler ortada birleşerek çatı kesiği oluşturulur.

Laparotomi Ameliyatı

Laparotomi işlemi yapılacak kişiler her cerrahi operasyonda olduğu gibi kendine has endişe ve kaygılar yaşarlar. Yaşanılan bu endişe ve kaygılarının azaltılmasında uygulanacak işlem hakkında tam ve doğru bilgiye sahip olunması önemlidir. İşte laparotomi operasyonu yapılacaklar için bu prosedürün öncesi, sırasında ve sonrasında neler yaşandığına dair bazı bilgiler.

Ameliyat Öncesi

Bir operasyona girmeden önce bazı hazırlık aşamaları bulunmaktadır. Genellikle ameliyat öncesi en az 6 saat hastanın bir şey yiyip içmemesi istenir. Ayrıca operasyona girecek kişinin, alınacak olan anestezi ile bir etkileşim ve olası bir problem yaşanmaması adına önceden kullandığı ilaçlar, takviyeler ve varsa alerjiler hakkında doktoruna tam bilgi vermesi gerekir. Kişinin tansiyon, kan değerleri, kalp atış hızı ve ateş gibi yaşam değerleri kontrol edilerek ameliyat öncesi hazırlık aşamasına geçilir. Hastaya ameliyat önlüğü giydirilmeden önce cerrahi bir losyonla duş alması ve bu bölgedeki kılları tıraş edilmesi istenebilir. Sonrasında bağırsakları boşaltan bir lavman uygulanır ve anestezi verilir.

Ameliyat Sırasında

Operasyon sırasında kişi genel anestezi altında olur ve karın bölgesindeki organları görmek için karın derisini ve kası kesmek için bir kesi yapılır.  Bu kesiden herhangi bir sorunu teşhis etmek için organlar incelenir ve eğer hemen teşhis koyulabilirse durum tedavi edilebilir. (örneğin, bağırsak deliği varsa hemen onarılabilir). Bunun yanında cerrahın hemen tedavi edemediği durumlar için, hastanın tekrar ameliyat olması gerekir. Teşhisten ve olası herhangi bir tedavinin tamamlanmasından sonra, cerrah yapılan kesiyi diker veya zımba, yapıştırıcı gibi yollarla kapatır.

Ameliyat Sonrasında

Operasyonun ardından kişi anesteziden çıkması için bekleme odasına alınır. Tam olarak uyandıktan sonra normal odaya alınarak, izlemeye alınır. Bu izleme esnasında yaranın durumu ve drenaj olmadığı yakından takip etmek gerekir. Gerekirse mideyi bir veya iki gün boyunca boşaltmak adına burundan mideye bir tüp (nazogastrik sonda) yerleştirilebilir. Bu süreçte genellikle ameliyat sonra hastaların birkaç gün yemek yemekten ve içmekten kaçınması gerekebileceğinden dolayı intravenöz sıvılarla besleme yapılır. Bunun yanında kesi bölgesinde ağrı oluşması doğaldır ve rahatsızlığı hafifletmek için düzenli ağrı kesici ilaç alması gerekebilir. Göğüs enfeksiyonları ve kan pıhtısı riskini azaltmaya yardımcı olmak için operasyondan sonraki gün, derin nefes alma, bacak egzersizleri ve yürüyüş yapılması tavsiye edilmektedir.

Laparotomi Sonrası İyileşme Süreci

Laparotomi operasyonu çok çeşitli nedenlerle yapılabilir ve iyileşme süresi kişiden kişiye değişebilir. Kişinin yaşı ve genel sağlığı da dâhil olmak üzere diğer birçok faktör de kişinin iyileşmesinde önemlidir.  Bununla birlikte iyileşme sürecini hızlandırmak için bazı adımlar atmak mümkündür. İşte iyileşme sürecini hızlandıracak bazı adımlar:

  • Doktor tavsiyesine bağlı olarak belirlenen süre istirahat etmek
  • Hareket etmeye ve tavsiye edilen egzersizleri yapmaya devam etmek
  • Önerilen diyet kurallarına uymak
  • Reçete edilen ilaçları düzenli olarak almak
  • 6 hafta boyunca eşya çekmek, kaldırmak, cinsel aktivite ve yüzme dâhil tüm zorlayıcı aktivitelerden kaçınmak

İyileşme sürecinde kişinin enerji düzeyi düşük olur ve kendini yorgun hissetmesi gayet normaldir. Ayrıca duygusal olarak kendini çökmüş hissetmesi ve uyumakta zorluk çekmesi oldukça yaygındır. Bu süreçte yaşanılan bu fiziksel ve psikolojik durum yanında aldıkları ilaçlar nedeniyle araba kullanamayabilirler.  Bunun yanında yara bölgesinin çevresinde herhangi bir enfeksiyon belirtisi veya semptomu görülürse, mümkün olan en kısa sürede bir doktora başvurmaları önemlidir. Bunlar belirtiler şu şekildedir:

  • Ağrıda artış veya hassasiyet
  • Kızarıklık
  • Şişlik
  • Yara bölgesinden akıntı
  • Ateş veya titreme
  • Kusma veya bulantı

Ayrıca aşağıdakiler de dahil olmak üzere herhangi bir kan pıhtısı semptomları varsa hemen tıbbi yardım almalıdır:

Laparotomi ameliyatı olan kişiler, tüm bu belirtileri dikkatlice takip etmeli ve iyileşme sürelerinin sonunda son bir kontrol için muayene olmaları tavsiye edilmektedir.

Laparotomi Ameliyatı Sonrası Yara İzi

Laparotomi karın boyunca kırmızı, ağrılı, kabarık bir yara izine neden olabilir ve bu yara izinin iyileşmesi 6–8 hafta sürebilir. Bazı durumlarda yara izi zamanla kaybolurken bazı durumlarda kalıcı olabilir. Aynı zamanda bazı kişilerde ameliyat sonrası karın yapışıklıkları gelişebilir ve bu karın yapışıklıkları, karın içindeki yara dokusu bantlarıdır. Özellikle laparotomi sonrasında abdominal yapışıklıklar yaygın rastlanan bir durumdur.

Karın yapışıklıkları bazen bağırsaklarda tıkanmaya (ince bağırsak tıkanıklığı) neden olmak gibi laparotomi komplikasyonlarına yol açabilir. Kadınlarda karın yapışıklıkları bazen üreme sistemi alanlarını tıkayabilir ve kısırlığa neden olabilir. Eğer kişide karın yapışıklıklarına dair herhangi bir belirtisi varsa hemen tıbbi yardım almalıdır. Bu belirtiler şu şekilde sıralanabilir:

Laparoskopi ve Laparotomi Arasındaki Fark 

Laparoskopi ve laparotomi abdominal cerrahide yer alan iki farklı yaklaşımdır. Her iki cerrahi türünün de kendine has avantajları ve dezavantajları bulunmaktadır ve tercih yapmak cerrahın kararıdır. Laparotomi karın boşluğunun açılarak ulaşılması istenen organa ulaşma imkânı sunarken, laparoskopi minimal invaziv cerrahi ile karın içinin özel ekipmanlarla görüntülenmesini sağlar ve göbek deliğinden mini bir kesi ile yapılır.

Laparotomi laparoskopi farkına baktığımızda; laparoskopi laparotomi ye göre modern bir işlemdir. Laparoskopi de laparotomi için gerekmeyen özel görüntüleme cihazları kullanılmaktadır ve dolayısıyla küçük bir alandan karna girmeye imkân tanır. Oysa laparotomi de karında açılan kesi büyüktür ve dolayısıyla iyileşmesi uzun sürer. Laparoskopide göbek deliğinden bir iğne yardımıyla CO2 (karbondioksit) gazı verilerek alanın iyi görüntülenmesi amaçlanırken, laparatomi de buna gerek yoktur, çünkü yapılan kesi ile net bir şekilde istenen organlar görülebilir. Bunun için karında bulunan büyük kitleler konusunda laparoskopi başarısız olabilirken, laparotomide bu söz konusu değildir. Laparoskopide göbek deliğinden açılan bir kesi yardımı ile görüntülenme sağlandığından laparatomiye göre iyileşme daha hızlıdır ve ağrısı azdır.

Makaleyi faydalı buldun mu?
2
0
Makeleyi Paylaşın

Laparotomi ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular

Laparotomi için nasıl hazırlanılır?

Ameliyattan önce kan testleri veya başka testler yaptırmak gerekebilir. İşlem öncesi en az 6 saat bir şey yenip içilmemesi istenirken, kişinin kullandığı bir ilaç varsa kullanımının kesilmesi gerekebilir.

Dr. Merve Ergüven

Laparotomi nasıl yapılır?

Laparatomi esnasında kişi genel anestezi altındadır ve acı hissetmez. Doktorun karın boşluğundaki organlara bakabilmesi içi karında bir kesi yapılır. Problemin türüne bağlı olarak aynı anda başka prosedürler de yapılabilir.

Dr. Merve Ergüven

Laparotomiye alternatif var mıdır?

Laparotomiye ana alternatif, uzmanın bir kamera ve aydınlatma sistemi kullanarak alanı incelemesine izin veren daha az invaziv bir teknik olan laparoskopidir. Laparoskopi, daha az komplikasyon veya kanama riski sunan daha güvenli bir prosedürdür.

Dr. Merve Ergüven