Meme Koruyucu Cerrahi

Meme Koruyucu Cerrahi Nedir?

Meme koruyucu cerrahi, meme kanseri tedavisinde kullanılan yöntemlerden birisidir. Lumpektomi olarak da bilinmektedir. Yöntemin amacı meme dokusu ve estetiğini koruyarak meme kanserini tedavi etmektir. Bu şekilde tedavinin hasta psikolojisi üzerinde de daha az olumsuz etkisi bulunmaktadır. Erken tanı ile teşhis edilen meme kanseri vakalarında tercih edilen tedavi yöntemidir. İlerlemiş olan bazı vakalar için de kullanılmaktadır. Meme koruyucu ameliyatında memenin tamamı değil, sadece kanserli hücreler ile çevresindeki sağlam dokunun bir kısmı alınmaktadır. Tümörün çevresindeki dokular çıkarıldıktan sonra patolojik incelemeye gönderilerek burada da kanser hücreleri bulunup bulunmadığı tespit edilmektedir. İnceleme sonucunda kanserli hücre bulunması halinde hasta tekrar ameliyata alınarak daha fazla doku çıkarılmaktadır. Tedavi süreci genellikle ameliyattan sonra radyoterapi ile devam etmektedir. 

Meme Koruyucu Ameliyatı Nasıl Yapılır?

Meme koruyucu cerrahinin yapılışı aşağıdaki gibidir;

• Sadece kanserli dokular çıkarılarak meme ve meme bütünlüğü mümkün olduğu kadar korunmaktadır.
• Ameliyattan önce kanserli dokunun olduğu yer belirlenerek işaretlenmektedir.
• Ameliyat başlamadan önce ilgili bölgeye bir ince bir tel yerleştirilmektedir.
• Genel anestezi altında yapılan bir ameliyattır. 
• Hastaya genel anestezi verildikten sonra memeye kesi atılarak ameliyata başlanır. Kesi tümöre en yakın yere atılmaktadır.  Bu işlem için ameliyattan önce yerleştirilen ince tel kılavuz olarak kullanılmaktadır. 
• Kanserli doku ile sağlam çevre dokudan bir miktar çıkartılır.
• Çıkartılan dokular radyolojik incelemeye alınırlar.
• Dokular radyolojik incelemeden geçtikten sonra patolojik incelemeye de gönderilirler.
• Patolojik incelemeye gönderilen dokular “frozen section” adı verilen teknik ile dondurulurlar.
• Dondurulmanın ardından kanser kitlesinin çevresinden kesitler yapılmaktadır. Bu yöntem ile kitlenin sınırları incelenip değerlendirilmektedir.
• Yaklaşık yarım saat içinde patolojik incelemenin bitmesiyle ameliyatın sonlandırılıp sonlandırılmayacağına karar verilir.
• Cerrahi sınırda kanser hücrelerinin bulunmaması halinde ameliyat sonlandırılmaktadır.
• Ancak patolojik inceleme sonucunda cerrahi sınırda da kanser hücrelerine rastlanması halinde ameliyat sahası genişletilerek işleme devam edilir.
• Kitlenin çıkartıldığı yere ince metalik klips adı verilen küçük kancalar yerleştirilmektedir. Bu işlemin amacı ameliyattan sonra uygulanacak radyoterapi sırasında bölgenin daha yoğun ışın almasıdır.
• Ameliyat sırasında lenf düğümleri de sıklıkla çıkarılmaktadır. Cerrahi öncesinde kitlenin çevresine radyoaktif madde enjekte edilmesiyle sentinel lenf nodları tespit edilmektedir. Bu şekilde cerrahın işi kolaylaşmaktadır.  
• Meme kapatılarak ameliyat sonlandırılır.
• Ameliyat bölgesine dren koyulmaktadır.

Meme Koruyucu Cerrahinin Komplikasyonları

Her ameliyatta olduğu gibi meme koruyucu cerrahiden sonra da birtakım komplikasyonlar görülebilmektedir. Bu komplikasyonların görülmesi halinde en kısa sürede doktora başvurulması gerekmektedir. Doktorun önerileri ile bazı sorunların önüne geçilebilmektedir. Meme koruyucu cerrahi sonrası ortaya çıkma olasılığı olan komplikasyonlar aşağıda sıralanmıştır;

• Meme ve çevresinde ödem oluşması
• Lenfödem nedeniyle el ve kolda şişlik oluşması
• Memede kızarıklık
• Birtakım enfeksiyon semptomları
• Ameliyat bölgesinde kanama olması
• Ağrı hissedilmesi
• Memenin görüntüsünde meydana gelen değişiklikler
• Yara iyileştikten sonra ameliyat bölgesinde sert skar dokusu ortaya çıkması

Meme Koruyucu Cerrahi Kimler için Uygun Değildir?

Meme koruyucu cerrahi için uygun olmayan kişiler aşağıda belirtilmiştir;

• Kanserin tekrar etme riski yüksek olan kişiler için önerilmez.
• Kalıtsal meme kanserli hastalarda
• Meme koruyucu cerrahiden sonra tedaviye radyoterapi ile devam edilmektedir. Eşlik eden başka hastalıklar (skleroderma) nedeniyle ışın tedavisi alamayacak olan hastalar uygun değildir.
• Kanserin tek odaklı olmadığı, birden fazla kanserli kitleye sahip olan hastalar için uygun değildir.
• Tümörün 5 cm ve daha büyük olması ve memenin küçük boyutlara sahip olması halinde uygulanmamaktadır. Bunun nedeni kitle çıkartıldıktan sonra memede estetik bir görünüm yapılamayacak olmasıdır. 
• İnflamatuar meme kanserlerinin tedavisinde kullanılmamaktadır.
• Cerrahi sınırın pozitif olması durumunda yapılmaması gerekmektedir.
• Ameliyattan sonra hastanın radyoterapi alma imkanı olmaması durumunda yapılmamaktadır. 

Meme Koruyucu Cerrahi Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler

Meme koruyucu cerrahi sonrası iyileşme sürecinin verimli geçmesi için dikkat edilmesi gereken hususlar aşağıda belirtilmiştir;

• Ameliyattan sonra durumun takip edilebilmesi için hastanın bir gece hastanede kalması gerekmektedir.
• Ameliyat sırasında gerekli görülmesi halinde lenf bezleri de çıkarılabilmektedir. Bu nedenle lenfödem riski artmaktadır. Lenfödemin önüne geçilebilmesi için ameliyat edilen taraftaki kolun bakımı ve temiz tutulması gerekmektedir. Kol temizlendikten sonra kurulandığından emin olunmalıdır.
• Memenin de hijyeninden ve kuru olduğundan emin olunması gerekmektedir.
• Cilt bakımına önem verilmeli ve cildin esnek olması sağlanmalıdır. Bunun için yağ oranı az olan nemlendirici ürünler kullanmaya dikkat edilmesi gerekmektedir.
• Terlemenin ve mantar oluşumunun önüne geçilmesi gerekmektedir.
• Ameliyat sonrası süreçte banyo yapılırken kullanılan suyun çok sıcak olmaması gerekmektedir. Ilık su banyo için idealdir.
• Güneş ışınları ve fazla ısıdan kaçınılmalıdır.
• Kilonun korunması gerekmektedir. Kilo almaktan kaçınılması gerekmektedir.
• Alkol ve sigaradan uzak durulması gerekmektedir.
• Yüzme, yoga ve ritmik yürüyüşler yapılabilmektedir.
• Ameliyattan sonra uçak ya da otobüs ile yolculuk yapılması gereken durumlarda doktorun bilgilendirilmesi gerekmektedir. 
• Ameliyattan sonra bir süre özellikle fiziksel aktivitelerin kısıtlanması gerekmektedir.
• Koltuk altında ağrı ve uyuşmalar olabilmektedir. Ağrıların giderilebilmesi için reçete edilen ilaçların belirtilen şekilde kullanılması gerekmektedir.
• Ameliyattan sonra pansuman ile doktor randevularının aksatılmaması ve hastanın kontrol altında olduğundan emin olunmalıdır.