Miyelodisplastik Sendrom (MDS), kemik iliğinin sağlıklı kan hücreleri üretme yeteneğinin bozulduğu bir grup hastalığı tanımlamak için kullanılan tıbbi bir terimdir. Bu durumda, kemik iliği yeterli sayıda olgun ve işlevsel kırmızı kan hücresi, beyaz kan hücresi veya trombosit üretemez. MDS genellikle yaşlı yetişkinlerde görülür ve bazı vakalarda akut lösemiye dönüşebilir. Hastalığın kesin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, genetik mutasyonlar, radyasyon maruziyeti veya kemoterapi öyküsü risk faktörleri arasında sayılabilir.

Miyelodisplastik Sendrom Belirtileri
MDS belirtileri, etkilenen kan hücresi türüne ve hastalığın evresine göre değişiklik gösterir. En yaygın semptomlar şunlardır:

• Yorgunluk, halsizlik ve soluk cilt (anemi kaynaklı)
• Sık enfeksiyon geçirme (beyaz kan hücresi düşüklüğüne bağlı)
• Nedensiz morluklar veya kanamalar (trombosit eksikliği nedeniyle)
• Nefes darlığı ve baş dönmesi
• Dalak büyümesine bağlı karın ağrısı

Tanı Süreci ve Kullanılan Testler
MDS tanısı, klinik bulguların laboratuvar ve görüntüleme yöntemleriyle desteklenmesiyle konulur:

• Tam Kan Sayımı (CBC): Anemi, lökopeni veya trombositopeni tespit edilir.
• Periferik Yayma: Kan hücrelerinin şekil ve boyut anomalileri mikroskopla incelenir.
• Kemik İliği Biyopsisi: Kemik iliğindeki hücrelerin olgunlaşma bozuklukları değerlendirilir.
• Sitogenetik Analiz: Kromozomal anomaliler (örn. 5q delesyonu) araştırılır.

Tedavi Seçenekleri ve Yönetim
Tedavi, hastanın yaşı, genel sağlık durumu ve MDS alt tipine göre kişiselleştirilir:

• Destek Tedaviler:

  • Kan transfüzyonları (kırmızı kan hücresi veya trombosit)
  • Enfeksiyon riskini azaltmak için antibiyotikler
  • Eritropoetin veya trombopoetin gibi büyüme faktörleri

• Hastalığı Modifiye Eden Tedaviler:

  • Demetilasyon Ajanları: Azasitidin veya Desitabin gibi ilaçlar anormal hücrelerin DNA metilasyonunu düzenler.
  • İmmünomodülatör Tedavi: Lenalidomid özellikle 5q delesyonu olan hastalarda etkilidir.
  • Kemik İliği Nakli: Genç ve uygun donörü olan hastalarda tek küratif seçenektir.

Risk Faktörlerini Azaltma ve Yaşam Tarzı Önerileri

• Kimyasal toksinlerden ve radyasyondan kaçınmak.
• Düzenli kan kontrolleriyle hastalık progresyonunun izlenmesi.
• Dengeli beslenme ve enfeksiyonlardan korunma (el hijyeni, aşılar).

Miyelodisplastik Sendrom, multidisipliner bir yaklaşım gerektiren kompleks bir hastalıktır. Erken tanı ve uygun tedavi, yaşam kalitesini artırmada ve komplikasyonları önlemede kritik rol oynar.