Miyom Ameliyatı Nedir?
Her 5 kadından birininin rahim bölgesinde yer alan ve iyi huylu tümor olarak adlandırılan miyomları almak için miyom ameliyatı yapılmaktadır.
Miyomlar iyi huylu tümörler olarak adlandırılabilir ve günümüzde neredeyse her 5 kadından birinin rahim bölgesinde yer alan düz kasların üzerlerinde görülür. Tümör olarak adlandırılan miyomların asıl yapısı urlar ile daha uyumludur. Bu sebeple rahim uru olarak da adlandırılabilirler.
Günümüzde kadınların ortalama %25’lik bir kısmında görülen miyomların yani iyi huylu rahim tümörlerinin cerrahi operasyon ile alınıp bölgenin temizlenmesine miyom ameliyatı adı verilmektedir. Miyomlar rahimdeki kasların üzerlerine yerleşmiş urlardır. Bu urlar genellikle kötü huylu olmadıklarından dolayı risk teşkil etmezler. Fakat boyutlarında büyüme görülmesi durumunda hasta için risk teşkil edebilir duruma gelebilirler.
Boyutların büyümesi veya miyomun kanser riski taşıyor olması durumunda hastanın ameliyata alınması ve bölgenin temizlenmesi gerekir. Gerekli durumlarda hastanın rahmi alınabilir. Genç hastalarda bu durum tercih edilmese de mecbur kalınırsa işlem gerçekleştirilebilir.
Miyom ameliyatları iki farklı şekilde uygulanabilir. Bunlardan biri kapalı miyom ameliyatıdır ve laparoskopik yöntem ile gerçekleştirilmektedir. Diğeri ise açık miyom ameliyatıdır ve hastanın karnında kesi açılarak gerçekleştirilmektedir.
Miyom Ameliyatı Nasıl Yapılır?
Miyom ameliyatı öncesinde hastanın yaşı ve bedensel durumu mutlaka göz önünde bulundurulmalıdır. Menopoz dönemine yaklaşan bayanlarda miyomlarda zaman içerisinde küçülme ve yok olma gözlemlenebilir. Bu sebeple ameliyat gerekli görülmeyebilir veya miyomun durumunu izlemek için ertelenebilir. Bu sebeple ameliyat öncesinde hastanın yaşı büyük önem taşımaktadır. Miyom ameliyatı öncesinde yapılması gerekenler aşağıdaki gibidir:
- Hastanın kasık bölgesi ultrason ile incelenir ve miyomların yer ve boyutları tespit edilir,
- Hastanın kan grubu öğrenilir ve operasyon sırasında yaşanılabilecek olan herhangi bir kan kaybı riskine karşı kan yedeklenir,
- MRI çekimleri yapılır ve miyomların görüntüsü alınır.
Son yıllarda geliştirilen yeni yöntemler ile artık ameliyat esnasında hastanın rahminin korunması tercih edilmektedir. Özellikle hastanın yaşının genç olması ve ileride doğum yapma arzusu olması durumunda hastanın rahminin alınması önerilmez. Bu durum hastayı bedensel olduğu kadar psikolojik olarak da zorlayabilir.
Son yıllarda yapılan araştırmalar sonucunda organ koruyucu yani mümkün olduğunda minimum işlem ile operasyonun tamamlanması daha sağlıklı bulunmuştur. Hastanın durumunun çok ciddi olduğu vakalarda rahim alınması gerekebilir. Bu durum genelde yaşı ilerlemiş hastalarda görülmektedir.
Kapalı Miyom Ameliyatı
Geçmiş yıllarda sadece açık olarak gerçekleştirilen operasyon, tıptaki gelişmeler sayesinde artı laparoskopik, histereskopik ve robotik teknikler ile kapalı bir şekilde gerçekleştirilebilmektedir. Kapalı ameliyatlar laparoskopik alanda tecrübesi ve bilgisi olan cerrahlar tarafından gerçekleştirilmelidir. İşlemlerin kapalı cerrahi ile uygulanmasındaki avantajlar aşağıdaki gibidir:
- İşlem kapalı olduğundan kesiler ufak olur,
- Kanama daha az olur,
- Tedavi süresi daha kolaydır,
- Operasyon sonrası çok ağrı hissedilmez,
- Hastaneden daha kısa sürede taburcu olunabilir
Laparoskopik Miyomektomi: Kapalı ameliyatların açık ameliyatlara göre en büyük farkı hastanın karnında büyük kesiler açılmasına gerek duyulmamasıdır. Hastanın karın bölgesinde 0.5cm büyüklüğünde 3 veya 4 adet kesi açılır. Bu kesilerden birine kamera yerleştirilir ve bu kameranın verdiği görüntü cerrahın yanında bulunan monitöre aktarılır. Böylelikle cerrah bu monitörden izleyerek operasyonu gerçekleştirebilir. Laparoskopik miyom ameliyatının aşamaları aşağıdaki gibidir:
- Hastaya MRI çekilir ve miyomların görüntülenmesi yapılır,
- Hasta operasyona hazırlanır,
- Hastanın karın bölgesi CO2 gazı yardımı ile şişirilir,
- Hastanın karnında kesiler açılır,
- Optik kamera bu kesilerden birinin yardımı ile hastanın karnına yerleştirilir,
- Miyomlar görüntülenir,
- Karın bölgesinin iki yanından açılan kesilerden çubuklar yardımı ile bölgeye giriş sağlanır,
- Miyomlar temizlenir,
- Rahimden ayrılan miyomlar karından çıkartılır,
- Uterusta oluşan boşluklar dikilir,
- Açılan kesiler kapanır,
- Fıtık önleyici dikiş atılır ve işlem tamamlanır.
Histeroskopik Miyomektomi: Bu tip ameliyatlarda hastanın karın bölgesinde ufak kesiler açılarak bu kesilerden ucunda yakıcı ve kesici cisimler olan cihazlar ile giriş sağlanmaktadır. İşlem aşamaları aşağıdaki gibidir:
- Hastaya MRI çekilir,
- Hasta ameliyata hazırlanır,
- Karın bölgesinde gerekli ölçüde kesiler açılır,
- Kesilerden kamera ve yakıcı ve kesici çubuklar ile karına giriş sağlanır,
- Miyomlar rahim bölgesinden tıraşlama yolu ile ayrılır,
- Miyomlar parçalanarak açılan kesilerden dışarıya çıkartılır,
- Kesiler estetik dikiş ile kapatılır ve işlem tamamlanır.
Bu yöntem genellikle rahim içi kanama ve tüp bebeklerde de kullanılan bir yöntem olarak bilinmektedir.
Açık Miyom Ameliyatı
Açık ameliyatlarda kesilerin boyları büyük olduğundan ve iyileşme daha zor sağlandığından dolayı genellikle bu yöntem tercih edilmemektedir. Fakat laparoskopik cerrahi eğitimi almamış cerrahlar bu yöntemi seçmek durumundadırlar. Aynı zamanda bazı durumlarda miyomların boyutları kapalı cerrahi işlem için uygun olmayabilir ve kesilerden çıkartılamayabilir. Bu tip durumlarda açık ameliyat yöntemi ile işlem gerçekleştirilmelidir. Operasyon sırasında izlenen aşamalar aşağıdaki gibidir:
- Hasta genel anestezi ile bayıltılır,
- Hastanın karın bölgesinde gerek görülen yönlerde 15cm civarında kesi açılır,
- Karın katları kesilir ve karın boşluğuna ulaşılır,
- Karın bölgesinden rahime geçilir,
- Rahim dışarı çıkartılır,
- Miyomlar teker teker temizlenir,
- Dikiş atılır ve hasta kapatıldıktan sonra işlem tamamlanır.
Açık ameliyatın iyileşme süreci daha uzun sürmektedir ve hastanın ameliyat sonrasında hastanede daha uzun süre kalması gerekebilir. Genellikle bu süre 7 güne kadar ulaşabilir. Doktorun belirlediği süre sonunda hasta taburcu edilebilir.
Miyom Ameliyatı Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler
Her ameliyat gibi miyom ameliyatı da cerrahi bir operasyon gerektirdiğinden dolayı hastanın dikkat etmesi gereken hususlar bulunmaktadır. Dikkat edilmediği takdirde beklenmeyen komplikasyonlar oluşabilir ve hasta daha zorlu bir sürece girebilir. Ameliyat sonrasında dikkat edilmesi gerekenler aşağıdaki gibi sıralanabilir:
- Doktor tarafından verilen ilaçların düzenli kullanılması,
- Ameliyat bölgesinde hijyenin sağlanması,
- Dikişlerin kapatıldığı bandajların düzenli değiştirilmesi,
- Dikişlere zarar vermemek adına ağır hareketlerden kaçınılması,
- Dikişlere zarar vermemek adına bölgeye dokunulmaması,
- Tam iyileşme gerçekleşene kadar cinsel ilişkiye girilmemesi,
- Tedavi süreci tamamlanana dek ağır hareketlerden kaçınılması,
- Gebelik için 6 ay beklemek gerekir,
- Vitamin desteği alınması gerekir,
- Gaz yapacak içeceklerden uzak durulması,
- Kişiyi zorlayıcı ani hareketlerden uzak durulması,
- Uyku pozisyonuna dikkat etmek.
Kapalı ameliyat sonrasında hastalar çok zorlanmamaktadırlar. Fakat açık ameliyat sonrasında dikişlere son derece dikkat etmek gerekir. Aksi takdirde dikişlerde açılma görülebilir ve bu durum iyileşme sürecinin uzamasına sebebiyet verebilir. Ameliyat sonrasında düzenli doktor kontrolleri sağlanmalıdır.
Miyom Ameliyatı Sonrası İyileşme
Ameliyat sonrasında iyileşme ortalama 6 hafta sürmektedir. Fakat bu durum genellikle açık yapılan ameliyatlar için geçerli olmaktadır. Kapalı ameliyatlarda iyileşme süreci 4 haftaya kadar kısalabilir. Aynı zamanda hastanın kesilerinin sayısına, alınan miyom sayısına ve büyüklüğüne bağlı olarak iyileşmesi çok daha kısa sürebilir. Kişilerin beden yapıları gereği iyileşme süreci her hastada farklılık gösterebilir.
Miyom Ameliyatı Sonrası Beslenme
Ameliyat sonrasında hastanın gücünü toplayabilmesi adına yüksek kalorili besinler tüketmesi gerekmektedir. Fakat bu besinlerin yağ oranlarına ve tuz oranlarına dikkat etmek gerekir. Yüksek kalorili beslenmenin amacı hastaya kilo aldırmak değildir. Ameliyat sonrasında beslenme düzeninde dikkat edilmesi gerekenler aşağıdaki gibidir:
- Tuz oranı az besinler tüketmek,
- Yağsız ürünler tüketmek,
- Bol miktarda su içmek,
- Hormon içeren besinlerden uzak durmak
Miyom ameliyatları hastanın kilosunu veya mide faaliyetlerini etkileyen ameliyatlar değildir. Bu sebeple hastaların beslenme düzenlerinde büyük değişimler yapmalarına gerek kalmaz. Miyomların rahimden çıkartılmasının ardından hasta rahatlar ve sorun tamamen çözülür. Fakat miyom ameliyatı sonrasında kilo kontrolünün sağlanması önemlidir. Aşırı kilo alımı ve ani kilo alımı gibi durumlar yeni miyom oluşumlarına sebebiyet verebilirler.
Miyom Ameliyatı Sonrası Spor
Ameliyatın açık yapılması durumunda hastanın ilk 7 hafta boyunca spor aktivitelerinden kaçınması gerekmektedir. Ağır sporlar hastanın dikişlerine zarar verebileceği gibi aynı zamanda rahmi de zorlayabilir. Fakat ameliyat sonrasında hastanın taburcu olmasının ardından günlük yürüyüşler yapılabilir. Bu yürüyüşler miyom ameliyatı sonrası iyileşme süreci için de oldukça etkilidir. Hastalarda ameliyat sonrası midede şişkinlik ve gaz oluşabilir. Miyom ameliyatı sonrası karında şişkinlik durumunun giderilmesi için de günlük yürüyüşler etkili olmaktadır. Günlük yürüyüşler yapılması miyom ameliyatı sonrasında adet düzensizliği sorunu için de iyi bir çözüm olabilmektedir. Spor yaparken dikkat edilmesi gerekenler aşağıdaki gibi sıralanabilir:
- İlk 2 hafta boyunca egzersiz yapılmamalıdır.
- 7 haftadan önce efor gerektiren sporlardan uzak durulmalıdır.
- Operasyon sonrasında az da olsa hareket edilebilir.
- İlk haftanın tamamlanmasının ardından yürüyüş yapılabilir.
Miyom Ameliyatı Sonrası Cinsel İlişki
Miyom ameliyatları rahim ile alakalı ameliyatlar olduğundan dolayı ameliyat sonrasında direkt olarak cinsel ilişkiye girmek uygun değildir. Hastanın ameliyatının yapılış şekline göre cinsel ilişkiye girilebilecek süre farklılık göstermektedir. Hastanın ameliyatının kapalı yapılmış olması durumunda ağrılar geçtikten ve dikişler tamamlandıktan sonra cinsel ilişkiye girilebilir. Kapalı yapılan ameliyatlarda operasyon kesileri büyük olmadığından dolayı hastanın iyileşme süreci daha hızlı olmaktadır.
Açık ameliyatlardan sonra hasta, ilk 7 gün hastanede konaklamalıdır. Ardından taburcu edilir ve evde tedaviye devam edilir. Dikişlerin tamamen iyileşmesi durumunda cinsel ilişkiye girilebilir. Rahmin alınması durumunda cinsel ilişkiye girmek için daha uzun süre beklemek gerekebilir. Bu konuda detaylı bilgi doktor tarafından her hastanın kendi koşuluna göre verilmektedir. Cinsel ilişkiye girerken dikkat edilmesi gerekenler aşağıdaki gibi sıralanabilir:
- İlk hafta ilişki gerçekleştirilmemelidir.
- Hastanın tüm dikişleri iyileşene kadar ilişkiye girilmemelidir.
- Rahim ameliyat sonrasında zorlanmamalıdır.
- Ameliyat sonrası ilk 6 ay gebelik düşünülmemelidir.
- Ameliyat sonrası ilk 7 hafta hormon içeren ilaçlar kullanılmamalıdır.
Miyom Ameliyatı ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular
Rahimde miyom ameliyatı kaç saat sürer?
Kapalı ve açık operasyonların süreleri ortalama 1-1.5 saat olarak bilinmektedir. Kapalı histeroskopik yöntemin kullanılması durumunda operasyon süresi 30 dakikaya kadar kısaltılabilir. Fakat her hastanın sağlık koşulları aynı olmadığından dolayı operasyon süreleri hastaların durumlarına göre farklılık gösterebilir. Bu sebeple net bir süre verilememektedir.
Miyom ameliyatı sonrası adet ne zaman görülür?
Miyom ameliyatı sonrasında kanama görülebilir. Bu kanamalar adet kanaması ile karıştırılmamalıdır ve operasyondan kaynaklı olabilir. Bazı hastalarda miyom ameliyatı sonrasında adet görme konusunda sorunlar yaşanabilir. İlk 2 ay adet düzensizliği yaşanabilir. Rahimde miyom ameliyatı, hastanın hormonlarını etkileyebilecek bir operasyondur bu sebeple miyom ameliyatı sonrası adet düzensizliklerinin olması normal karşılanır. Fakat bu düzensizliklerin 2 aydan uzun sürmesi durumunda doktora başvurmak gerekir.
Bekarlarda miyom ameliyatı nasıl yapılır?
Bekar bireylerde bekaretin bozulmaması için ameliyat rahimden yapılamamaktadır. Bu sebeple bekar bireylerde operasyon açık veya kapalı yöntem ile karından veya kasığın üst kısmından gerçekleştirilir. Böylelikle hastaların endişeleri var ise önüne geçilmiş olur.
Miyom ameliyatı sonrasında yapışıklık nasıl anlaşılır?
Ameliyat esnasında uygulanan yöntemler sonucunda rahim içinde yapışkanlıklar gözlemlenebilir. Bu yapışkanlıkların tanısı genellikle adet döneminin gecikmesi ile konulmaktadır. Aynı zamanda gebe kalma konusunda sorun yaşayan bayanlarda da benzer sorunlar oluşmuş olabilir. İlk 2 ayın sonunda herhangi bir sorun ile karşılaşılması durumunda doktora başvurmak ve kontrol yaptırmak gerekmektedir.
Miyom ameliyatı sonrası ağrı ne kadar sürer?
Miyom ameliyatları sonrasında ağrılar ilk 1 haftanın sonunda geçmektedir. Açık ameliyatlarda bu süreç biraz daha uzun sürebilir. Bunun sebebi dikişlerin tam olarak iyileşmemesidir. Fakat kapalı operasyonlarda ağrı ilk 1 haftanın sonunda tamamen ortadan kalkmaktadır. Dayanılması güç ve normalin dışında bir ağrı hissedildiği takdirde doktor direkt bilgilendirilmelidir.
Miyom ameliyatı sonrası karın şişliği nasıl geçer?
Miyom ameliyatları kapalı ve açık olabilecek şekilde iki farklı yöntem ile gerçekleştirilebilir. Ameliyatın yapılma şekline göre hastanın karın bölgesinde şişlik görülebilir. Bu şişlikler ameliyat sonrasında ortalama 4 gün içerisinde geçmektedir. İlk 1 haftanın sonunda şişliğin geçmemesi durumunda doktor bilgilendirilmelidir. Şişliğin geçmesi için hastanın hafif egzersizler yapması ve günlük kısa yürüyüşler yapması gerekmektedir. Hastanın gazı olması durumunda bu gazı içinde tutmaması da tavsiye edilmektedir.
Miyom ameliyatı zor mudur?
Miyom ameliyatı zor bir işlem gerektirmemektedir. Ameliyatın zorluk düzeyi miyomların sayı ve büyüklüğüne göre değişmektedir. Rahmin alınması gereken durumlarda hastalar daha zor bir süreç ile karşı karşıya kalmaktadırlar. Açık ameliyatlarda rahmin baton dışına çıkarılıp işlemin daha büyük kesiler ile gerçekleştirilmesi sonucu hasta tedavi sürecini daha ağrılı geçirebilir. Fakat ameliyat her ameliyat gibi risklere sahip olsa da diğer pek çok operasyon ile kıyaslandığında zor olarak tanımlanmamaktadır.
Miyom ameliyatı ölüm riski nedir?
Her cerrahi operasyon ölüm riski içermektedir. Miyom ameliyatları miyomların çok büyük olmadığı ve rahim alınması gerekmeyen durumlarda çok zor olarak tanımlanan operasyonlar değillerdir. Bu sebeple ameliyatlarda yüksek ölüm riski bulunmamaktadır. Fakat her operasyonda olduğu gibi ameliyat sırasında veya sonrasında komplikasyonlar gelişebilir ve hastaların çok düşük bir orandaki kısmı yaşamını yitirebilir. Rahimde miyom ameliyatı riskleri genellikle hastanın ölmesinden ziyade gebelik konusunda sorun yaşayabilmesi ile sonuçlanmaktadır.
Miyom ameliyatı olan normal doğum yapabilir mi?
Hastaya uygulanan ameliyat yöntemine bağlı olarak hastanın ameliyat sonrasında gebe kalması durumunda normal doğum gerçekleştirilebilir. Operasyonda rahmin alınması hastanın gelecek dönemde hamile kalmasını tamamen imkansız hale getirir. Fakat rahmin alınmaması durumunda hastanın gebelik dönemi doktor tarafından kontrol altında tutulur. Operasyon sonrasında hamile kalmayı planlayan bayanlar operasyon öncesinde doktor ile görüşmeli ve normal doğumu engellemeyecek bir yol izlenmelidir. Kapalı operasyonlar sonrasında normal doğum için herhangi bir engel bulunmamaktadır.
Adetliyken miyom ameliyatı olunur mu?
Hastanın adet olması ameliyat için herhangi bir engel teşkil etmemektedir. Fakat bu tarz durumlarda hastalar kendilerini psikolojik olarak hazır hissetmeyebilirler ve bu sebeple ameliyat acil değil ise adet dönemi sonrasına ertelenebilir. Yine de operasyon öncesi doktor bilgilendirilmelidir. Bazı doktorlar operasyonu adet döneminde uygun bulmayabilir ve ertelemek isteyebilirler. Bu durum hastanın sağlık durumuna da bağlıdır.