Nefrostomi, böbreklerde biriken idrarın dışarı boşaltılması için cerrahi bir işlemdir. Genellikle üriner sistem tıkanıklıkları, böbrek taşları veya enfeksiyonlar gibi durumlarda acil müdahale gerektiğinde uygulanır. Bu yazıda, nefrostominin hangi durumlarda yapıldığını, işlem sürecini ve dikkat edilmesi gerekenleri detaylıca ele alacağız.

Nefrostomi Hangi Durumlarda Gereklidir?

• Böbrek Tıkanıklığı: İdrar yollarında taş, tümör veya darlık nedeniyle idrarın böbrekte birikmesi.
• Enfeksiyon Kontrolü: Pyelonefrit (böbrek enfeksiyonu) gibi durumlarda enfekte idrarın boşaltılması.
• Cerrahi Öncesi Hazırlık: Böbrek ameliyatları öncesi böbreğin rahatlatılması.
• Travma Sonrası: Böbrek yaralanmalarında iç kanamanın kontrol altına alınması.

Nefrostomi İşlemi Nasıl Yapılır?
Nefrostomi, genellikle lokal anestezi altında ve görüntüleme cihazları (ultrason veya BT) eşliğinde gerçekleştirilen perkütan (cilt üzerinden) bir işlemdir. Adımlar şu şekildedir:

1. Hasta, işlem için uygun pozisyona (genellikle yüzüstü veya yan yatış) alınır.
2. Cilt antiseptik solüsyonla temizlenir ve lokal anestezi uygulanır.
3. Görüntüleme altında böbreğe özel bir iğne ile girilir.
4. İğnenin içinden kılavuz tel geçirilerek nefrostomi tüpü yerleştirilir.
5. Tüpün pozisyonu radyolojik olarak doğrulanır ve cilde sabitlenir.

Nefrostomi Sonrası İyileşme ve Bakım
İşlem sonrası hasta genellikle aynı gün taburcu edilir. Nefrostomi tüpünün bakımı için şunlara dikkat edilmelidir:

• Tüpün bulunduğu bölgeyi temiz ve kuru tutmak.
• Tüpün katlanmasını veya çekilmesini önlemek için sabitleyici bantları düzenli kontrol etmek.
• İdrar akışını engelleyecek sıkışmalardan kaçınmak.
• Doktorun önerdiği aralıklarla tüp değişimi yaptırmak (genellikle 6-8 haftada bir).

Riskler ve Olası Komplikasyonlar

• Enfeksiyon: Tüp çevresinde kızarıklık, ağrı veya ateş enfeksiyon belirtisi olabilir.
• Kanama: İşlem sırasında veya sonrasında böbrek dokusunda kanama görülebilir.
• Tüp Yer Değiştirmesi: Tüpün kazara çıkması veya kayması acil müdahale gerektirir.
• İdrar Kaçağı: Tüp çevresinden idrar sızıntısı olabilir.

Nefrostomi Tüpüyle Yaşam
Nefrostomi tüpü takılıyken günlük aktivitelerde bazı kısıtlamalar gerekebilir. Ağır kaldırmaktan, ani hareketlerden ve tüpü zorlayacak pozisyonlardan kaçınılmalıdır. Duş alırken tüp bölgesinin su geçirmez bir örtüyle kapatılması önerilir. İdrar toplama torbasının düzenli boşaltılması ve hijyen kurallarına uyulması enfeksiyon riskini azaltır.

Alternatif Tedavi Seçenekleri
Nefrostomi geçici bir çözümdür. Altta yatan neden (taş, tümör vb.) tedavi edildiğinde tüp çıkarılır. Üreterik stent takılması veya endoskopik girişimler gibi alternatif yöntemler de hastanın durumuna göre değerlendirilir.