Nötrofil (NEU): Bağışıklık Sisteminin Öncü Savunucuları
Nötrofiller, kemik iliğinde üretilen ve bakteriyel/fungal enfeksiyonlara karşı ilk savunma hattını oluşturan beyaz kan hücreleridir. Beyaz kürelerin %50-75’ini oluşturan bu hücreler, kanda “NEU” kısaltmasıyla tanımlanır. Enfeksiyon bölgesine hızla göç ederek patojenleri yok eden enzimler salgılarlar. Kısa ömürlü olmaları (6-10 saat) nedeniyle sürekli yenilenirler; yetişkinlerde günde yaklaşık 100 milyar nötrofil üretilir.
Nötrofil Normal Değerleri Kaç Olmalı?
- Yetişkinler: 1500-8000 hücre/µL,
- Çocuklar: 1000-8000 hücre/µL,
- Yenidoğanlar: 6000-26.000 hücre/µL (Doğum sonrası ilk hafta yüksektir, zamanla normale döner).
- Değerlerdeki sapmalar, enfeksiyon, otoimmün hastalıklar veya kemik iliği bozukluklarının habercisi olabilir.
Nötrofil Nasıl Ölçülür?
Tam kan sayımı (hemogram) testi ile ölçülür. Özel bir hazırlık gerektirmez, ancak aç karnına yapılması diğer parametrelerin doğruluğunu artırır. Kemoterapi alan hastalarda tedavi etkinliğini izlemek için sıkça kullanılır.
Hamilelikte Nötrofil Değerleri
Gebelikte fizyolojik stres nedeniyle nötrofil seviyeleri hafif yüksek (10.000-13.000 hücre/µL) görülebilir. Ancak ateş, nefes darlığı veya cilt döküntüsü eşlik ediyorsa enfeksiyon araştırılmalıdır.
Bebeklikte Nötrofil Değerleri
- 0-7 Gün: 6000-26.000 hücre/µL,
- 1 Hafta-6 Ay: 1000-8500 hücre/µL.
Kalıcı düşüklüklerde Kostmann sendromu gibi genetik bozukluklar düşünülmelidir.
Nötrofil Düşüklüğü (Nötropeni) Nedenleri
- İlaçlar: Kemoterapi, antitiroid ilaçlar, antibiyotikler,
- Enfeksiyonlar: HIV, hepatit, tüberküloz,
- Otoimmün Hastalıklar: Lupus, romatoid artrit,
- Kemik İliği Bozuklukları: Lösemi, aplastik anemi,
- Beslenme Eksiklikleri: B12 vitamini veya folat eksikliği.
Nötrofil Düşüklüğü Belirtileri
- Tekrarlayan ağız yaraları,
- Sık idrar yolu enfeksiyonları,
- Ciltte apse ve iyileşmeyen yaralar,
- Yüksek ateş ve halsizlik.
Nötrofil Düşüklüğü Tedavisi
- Enfeksiyon Kontrolü: Geniş spektrumlu antibiyotikler,
- Kemik İliği Uyarımı: Granülosit koloni uyarıcı faktör (G-CSF) enjeksiyonları,
- İmmünomodülatör Tedavi: Kortikosteroidler,
- Kök Hücre Nakli: Kalıtsal nötropenilerde.
Nötrofil Düşüklüğüne İyi Gelen Besinler
- Protein Kaynakları: Yumurta, balık, hindi,
- Antioksidanlar: Nar, yeşil çay, kırmızı biber,
- Vitaminler: Ispanak (C vitamini), ciğer (B12).
Nötrofil Yüksekliği (Nötrofili) Nedenleri
- Akut Enfeksiyonlar: Zatürre, idrar yolu enfeksiyonu,
- Kronik İnflamasyon: Romatizmal hastalıklar,
- Fiziksel Stres: Yanık, ameliyat, aşırı egzersiz,
- Hematolojik Hastalıklar: Lösemi, polisitemi vera.
Nötrofil Yüksekliği Belirtileri
- Ateş ve terleme,
- Eklem ağrıları,
- Nefes darlığı,
- Halsizlik ve iştahsızlık.
Nötrofil Yüksekliği Tedavisi
- Enfeksiyon Tedavisi: Antibiyotik/antiviral ilaçlar,
- İnflamasyon Kontrolü: NSAID’ler,
- Kanser Tedavisi: Kemoterapi, radyoterapi.
Nötrofil Yüksekliğinde Yaşam Önerileri
- Sigara ve alkolden uzak durun,
- Stres yönetimi için yoga veya meditasyon yapın,
- Paketli gıdalar yerine taze sebze-meyve tüketin.