NEU

NEU Nedir?

Nötrofil; kemik iliği tarafından üretilerek, vücuttaki mantar ve bakterilerin sebep olduğu enfeksiyonlarla savaşan bir çeşit beyaz kan hücresidir. Bağışıklık sisteminin vazgeçilmez bir parçası olan nötrofiller, toplamdaki beyaz kan hücrelerinin %50-75’lik gibi büyük bir kısmını oluşturur.

Nötrofiller mikroorganizmaları öldürme kabiliyetine sahip olan enzimlerin serbest kalmasını sağlayarak enfeksiyonla mücadelede etkili rol oynarlar. Laboratuvar testlerinde kandaki nötrofil değeri kan parametrelerinde neut veya NEU olarak adlandırılır. Nötrofiller kısa ömürlü kan hücreleri olduğu içi kemik iliği tarafından yüksek miktarda üretilirler. Bir kısmı kemik iliğinde dolaşırken kalan kısmı ise kan damarlarında ve diğer dokularda bulunur. Yetişkinlerde günlük olarak 100 milyar nötrofil üretilirken, bunların ömürleri kemik iliğinde ortalama 3-7 gün, kan dolaşımında ise 6 saat civarıdır.

Vücudun bir alanında enfeksiyon, yaralanma veya iltihaplanma olduğunda kimyasal uyarılarla o bölgeye yönelen nötrofillerden, mikroplarla karşılaşmayanlar hücre ölümüne uğrarlar. Programlanmış hücre ölümüne uğrayanlar dalak ve karaciğer tarafından temizlenerek vücuttan atılırlar. Enfeksiyon varlığında o alana göç eden bu beyaz kan hücrelerinin yüksekliği veya düşüklüğü bazı hastalıkların ya da enfeksiyonların işareti kabul edilir.0

Nötrofil Normal Değerleri Kaç Olmalı?

Nötrofil değerleri yetersiz beslenme, aşırı stres, sigara kullanımı ya da vitamin eksikliği ile ilişkili olarak değişebilirken, çocuk ve yetişkinlerde seviyeler farklıdır. Nötrofil sayısı normal durumlarda yetişkinlerde 1500-8000; çocuklarda ise 1000-8000 arasında olması gerekir. Nötrofil oranı mikrolitre (mcL) cinsinden ölçülürken yalnızca yaklaşık olarak bir değer elde edilir.

Nötrofil lenfosit oranı enfeksiyona karşı bağışıklık sisteminin verdiği yanıtın kapasitesinin dolaylı olarak yorumlanmasını sağlayan bir değerdir. Nötrofil seviyelerinin düşük olması lösemi veya kemoterapi tedavisinden kaynaklanabileceği gibi, aşırı artışı da bir sorunu işaret eder ve tedavi edilmesi gerekir. Ayrıca bazı durumların değerlendirilmesinde nötrofil ve lenfosit yüksekliği gibi değerlerin bütüncül bir yaklaşımla ele alınması gerekebilir.

Nötrofil Nasıl Ölçülür?

Nötrofil değerleri rutin kan tahlili olarak bilinen tam kan sayımı ile belirlenir. Bu test hastalığın teşhisinde değerli bilgiler sağlamasının yanında uygulanan kemoterapinin etkinliğinin izlenmesinde de faydalıdır. Genellikle haftada bir kez uygulanan test sonucu alınan değerler bir önceki test sonuçları ile karşılaştırılarak nötrofil sayısındaki değişiklikler izlenir.

Test öncesi özel bir hazırlık yapılmasına gerek yokken bazı durumlarda diğer parametrelerinde kontrolü yapılacaksa birkaç saat öncesi aç kalınması istenebilir. Ayrıca kullanılan ilaçlar ve hastalık öyküsü hakkında uzmana bilgi verilmesinde yarar vardır.

Hamilelikte Nötrofil Değerleri Nasıl Olmalı?

Beyaz kan hücreleri hamilelik sürecinde fizyolojik doğum stresine bağlı olarak yükselir. Bu durum annenin rahmini ve bağışıklık sistemini güçlendirmek için doğal bir süreçtir ve endişelenilmesine gerek yoktur. Ancak nefes problemleri, ağrı, ateş, kurdeşen, kaşıntı ve cilt döküntüsü gibi belirtiler varsa değerlerin diğer kan parametreleri ile birlikte ele alınması gerekebilir. Çünkü herhangi bir enfeksiyon veya bir hastalık nedeniyle de seviyelerde olağandışı dalgalanma görülebilir.

Hamilelikte nötrofil yüksekliği çoğunlukla iltihaplanma ya da enfeksiyon ile ilişkili değildir ancak gebelik zehirlenmesi oluşma riskinden dolayı diğer klinik bulgularla beraber değerlendirilmesi şarttır.

Bebeklikte Nötrofil Değerleri Nasıl Olmalı?

Bebeklerde nötrofil seviyeleri, doğumdan sonraki ilk haftalık süreçte yüksek çıkma eğilimindedir. Bunun nedeni annenin doğum stresi veya yaşadığı riskli gebelik nedeniyle stres hormonlarının atmasıdır. Ancak genelde bir hafta sonrasında normal seviyelere ulaşılır. Bebeklerde nötrofil referans aralıkları şu şekildedir;

• Yenidoğan: 6000-26.000 mcL
• 1 haftalık: 1000-10.000 mcL
• 6 aylık: 1000-8500 mcL

Bunun yanında bebeklerde nötrofil düşüklüğü tespit edildiğinde kemik iliğinin işlevini tam olarak yapmasını engelleyen kalıtsal bir hastalığın ya da bağışıklığın zayıf olmasına neden olan bir koşulun belirtisi olabilir.1500’den düşük nötrofil seviyeleri izlenmeli ve altta yatan neden diğer test ve tahlillerle birlikte ele alınarak belirlenmelidir. Çünkü nötrofiller doğuştan bulunan bağışıklığın ana bileşenidir. Fungal ya da viral enfeksiyonlara karşı savunma sağlayan dolaşımdaki ilk bağışıklık hücreleridir. Dolayısıyla bebeklerde nötrofil düşüklüğü lenfosit yüksekliği olması bağışıklıkla ilgili bir sorun olduğunu gösterebilir.

Nötrofil Düşüklüğü Nedenleri ve Hastalıkları Nelerdir?

Nötrofil düşüklüğü normal referans aralığının altında olan değerler ile karakterize olan bir durumdur ve nötropeni olarak adlandırılır. Genellikle ilaç kullanımı ile ilişkilidir ancak kanda nötrofil düşüklüğünün altta yatan başka nedenleri ve hastalıkları olabilir. Nötrofil düşüklüğü nedenleri ve hastalıkları şu şekilde sıralanabilir;

• Tüberküloz
• Sıtma, salmonella, Hepatit A, B, C, HIV, epstein-Barr virüsü
• Dang humması
• Crohn, lupus, romatoid artrit gibi otoimmün hastalıklar
• Kan zehirlenmesi
• Anemi
• Lyme hastalığı
• Beslenme bozukluğu ve vitamin eksiklikleri
• Doğuştan kemik iliği işlev bozuklukları (Kostmann sendromu)
• Kemoterapi ve radyasyon tedavisi
• Multipl miyelom, lenfoma, lösemi gibi kemik iliği kanserleri
• Epilepsi, psikiyatri, antibiyotik, tansiyon gibi bazı ilaç kullanımı 
• Kemik iliği yetmezliği
• Kemik iliği dışında nötrofillerin yok edilmesine sebep olan nedenler
• Kemik iliğinde nötrofil üretimi problemi
• Bağışıklık sisteminin baskılanması

Nötrofil Düşüklüğü Belirtileri

Nötrofil üretiminde yaşanan bozulmalar sonucu ortaya çıkan nötropeni, bağışıklık sisteminin zayıflamasına sebep olurken, süresi uzadığında ciddi enfeksiyon riskini yükseltir. Nötrofil düşüklüğü ile ilişkili ortaya çıkan belirtiler şu şekilde sıralanabilir;

• Olağandışı vajinal kaşıntı ve akıntı,
• İdrar yaparken yanma ve ağrı, 
• Karın ağrısı,
• Boğaz ağrısı,
• Terleme,
• Yorgunluk,
• Diş etlerinde şişme,
• Ağız yaraları,
• Ciltte apse
• Enfeksiyonla ilişkili yüksek ateş,
• Cilt ve ağız içi mukoza zarlarında enfeksiyonlar,

Nötrofil Düşüklüğü Tedavisi

Nötrofil düşüklüğü tedavisi yapılırken öncelikle altta yatan nedenin tedavi edilmesi gerekir. Görülen belirtilerin ciddiyeti ve şiddetiyle ilişkili olarak seçilen tedavi planında, enfeksiyonlar için antibiyotik tedavisi uygulanır. Kullanılan ilaçlardan kaynaklı seviyelerde bir düşüklük yaşanıyorsa, ilaç değişimi ya da doz azaltma yapılabilir. Kemik iliğini uyarmak için nötrofil ilaçları ile G-CSF tedavisi yapılarak da nötrofil düşüklüğü tedavi edilebilir. Bu uyarıcı faktör tedavisi çok nadir olarak granülosit transfüzyonu şeklinde uygulanabilir.

Kemik iliği sorunlarının neden olduğu ciddi nötropeni vakalarında ise kök hücre transplant tedavisi uygulanabilir. Ayrıca seviyelerdeki düşüklüğün nedeni bağışıklık yetmezliği ise kortikosteroid tedavisi uygulanması sayesinde iyileşme sağlanabilir.

Nötrofil Düşüklüğüne Ne İyi Gelir?

Düşük nötrofil seviyeleri için uygulanan tedavi yanında, diyette bağışıklığı güçlendirecek bir diyetle beslenmek gerekir. A, B, C, E vitaminleri, selenyum, çinko, demir ve karotenler bakımından zengin gıdaların tüketilmesi, bağışıklık sisteminin desteklenmesinde önemlidir. Bunun yanında antioksidan ve omega-3 içeren besinlerde nötrofil seviyelerinin dengelenmesine yardımcı olur. Ayrıca içme suyu kaynatılmış ılıtılmış olmalı ve bolca tüketilmelidir.

Nötrofil yükselten yiyecekler şu şekilde sıralanabilir;

• Protein, demir, A ve B12 vitamini açısından zengin besinler olan süt ve süt ürünleri, yumurta, balık, hindi, tavuk, kırmızı et
• Karoten kaynağı olan turuncu, sarı, yeşil, kırmızı renkli sebzeler
• Selenyum kaynağı olan sakatat ve deniz ürünleri
• Folik asit kaynağı olan kuru baklagiller
• E vitamini kaynağı olan fıstık, badem, susam
• Çinko kaynağı olan yoğurt ve peynir
• C vitamini kaynağı olan kavun, karpuz, havuç, kiraz, çilek, kivi, brokoli, maydanoz, yeşil biber ve portakal
• Omega 3 kaynağı olan soya, ıspanak, somon, ceviz, keten tohumu ve balık yağı
• Antioksidan kaynağı olan yeşil çay

Nötrofil Düşüklüğü Tedavi Edilmezse Ne Olur?

Nötrofil düşüklüğü tedavi edilmediği sürece seviyesi artabilirken ciddi olmayan bir enfeksiyon bile çok ciddi sonuçlar doğurabilirken, bu enfeksiyonlar kurdeşen ve ülser gibi komplikasyonlara neden olabilir. Ayrıca anemi gibi bir nedenden kaynaklanıyorsa kalp çarpıntısı hatta kalp yetmezliğine varabilir. Bunun yanında altta yatan neden kanser ise ilerleyerek metastaz yapabilir ve yaşam süresini kısaltabilir. Bu yüzden nötrofil düşüklüğünün altta yatan nedeninin diğer test ve tahlillerle tanısı konduktan sonra tedavisinin yapılması gerekir.

Nötrofil Yüksekliği Nedenleri ve Hastalıklar Nelerdir?

Nötrofil yüksekliği 1500 civarı olan normal seviyelerin üzerdeki değerler ile karakterize bir durumdur. Bu durum vücutta enfeksiyon olduğunun bir belirtisi olabilir. Nötrofil seviyelerinin yükselmesine neden olan başka neden ve hastalıklar şu şekildedir;

• Ameliyat sonrası yapılan kan nakli
• Kronik miyeloid lösemi
• Kalp krizi
• Steroid ilaç kullanımı
• Aşırı egzersiz
• Polisitemi (kırmızı kan hücre artışı)
• Ketoasidoz
• Tiroid iltihabı
• Romatoid artrit
• Stres
• Gebelik zehirlenmesi
• Akut böbrek yetmezliği
• Sigara ve tütün ürünleri kullanımı
• Yaralanma
• İltihap
• Mantar, viral ve bakteriyel kaynaklı enfeksiyonlar

Nötrofil Yüksekliği Belirtileri

Nötrofil yüksekliği asemptomatik bir durumdur ancak altta yatan nedene göre bazı semptomlar ve belirtiler gösterebilir. Belirtiler kişiden kişiye ve altta yatan nedenin ciddiyetine bağlıdır. Görülen ortak belirtiler şu şekilde sıralanabilir;

• Kabızlık
• Ateş 
• Eklem ağrısı
• Göğüs ağrısı
• Çarpıntı
• Halsizlik 
• Nefes darlığı

Nötrofil Yüksekliği Tedavisi

Yaygın olarak enfeksiyon ve yüksek stres düzeylerinden kaynaklanan WBC ve nötrofil yüksekliğine yönelik ilaç tedavisi uygulanabilirken, enfeksiyon kaynaklı durumlarda antiviral ve antibiyotik tedavisi uygulanır. Bunun yanında altta yatan neden iltihabi bir durumsa iltihap giderici ilaçlı tedavi gerekir.  

Bağışıklık sistemini düzenleyici ilaçlar ayrıca tedavinin bir parçası olarak uygulanabilir. Nötrofili seviyelerindeki yüksekliğin sebebi kanser ise evresine göre ilaç, ışın, radyoterapi veya kemoterapi tedavisi uygulanır.

Nötrofil Yüksekliğine Ne İyi Gelir?

Nötrofil yüksekliğinde uygulanan tedavinin yanında stres yönetimi için egzersiz, yoga tarzı aktiviteler yapılması rahatlamayı sağlarken seviyelerin düşmesine yardımcı olur. Bunun yanında bazı yaşam koşullarının iyileştirilmesi ve hassasiyet gösterilmesi gerekir. Çiğ sebze ve meyveler mümkün olduğu kadar kabukları soyularak tüketilmeli ve kabuğu soyulmayanlar sirkeli suda bekletilmelidir. Pastörize edilmemiş süt ise tüketilmemelidir.

Enfeksiyon riskini azaltmak için el ve ortam hijyenine dikkat edilmeli, dişlerin rutin temizliği aksatılmamalı, ayrıca sigara ve alkol kullanılmamalıdır. Duş alırken çok sıcak su ile almaktan kaçınılmalı.

Nötrofil Yüksekliği Tedavi Edilmezse Ne Olur?

Nötrofil yüksekliğinin altında yatan neden tedavi edilmediği sürece ilerleyerek daha ciddi sorunlara neden olabilir. Örneğin kanda nötrofil yüksekliğine miyelojenöz lösemi gibi kan yapısını bozan bir kanser sebep olabilirken tedavi edilmediğinde yaşam süresi kısalabilir.