Gebelik sürecinde bebeğin sağlığını izlemek için çeşitli testler uygulanır. Bunlardan biri olan NST (Non-Stress Test), özellikle riskli gebeliklerde veya son trimesterde sıkça kullanılan önemli bir izleme yöntemidir. Bu test, annenin rahmindeki bebeğin hareketleriyle kalp atışı arasındaki ilişkiyi değerlendirerek oksijenlenme durumu hakkında bilgi verir.
NST Nedir ve Neden Yapılır?
NST, "stres uygulanmayan test" anlamına gelir. Adından da anlaşılacağı gibi, bu test sırasında anne adayına herhangi bir ilaç verilmez veya rahim kasılmaları tetiklenmez. Temel amaç, bebeğin kalp atış hızının normal hareketlerle nasıl tepki verdiğini gözlemlemektir. Özellikle şu durumlarda NST önerilir:
- Anne adayında diyabet veya yüksek tansiyon gibi kronik hastalıklar varsa,
- Bebek hareketlerinde azalma hissediliyorsa,
- Gebelik süresi 40 haftayı geçmişse (gün aşımı),
- Daha önceki gebeliklerde komplikasyon öyküsü mevcutsa.
NST Nasıl Uygulanır?
Test genellikle hastane veya klinik ortamında yapılır. Anne adayı rahat bir pozisyonda yatırılır ve karın bölgesine iki sensör yerleştirilir:
- Fetal Kalp Atış Sensörü: Bebeğin kalp atışlarını kaydeder.
- Tokodinamometre: Rahim kasılmalarını ölçer.
Test süresi ortalama 20-40 dakikadır. Bu sürede bebeğin en az iki kez hareket etmesi ve kalp atışının hareketle birlikte hızlanması beklenir.
NST Sonuçları Nasıl Değerlendirilir?
Test sonucu "reaktif" veya "non-reaktif" olarak raporlanır:
- Reaktif NST: Bebeğin 20 dakika içinde en az iki hareketi sırasında kalp atışı 15 dakika boyunca belirgin şekilde artmışsa. Bu, bebeğin iyi oksijenlendiğini gösterir.
- Non-Reaktif NST: Bebeğin hareketlerine yeterli kalp atışı tepkisi vermemesi durumudur. Bu sonuç, ek testler (Biyofizik Profil veya Doppler ultrason) gerektirebilir.
NST’nin Riskleri ve Yan Etkileri
NST non-invaziv bir test olduğu için anne veya bebeğe direkt bir risk taşımaz. Ancak, test sırasında karnı saran kemerler bazı anne adaylarında rahatsızlık hissi yaratabilir. Nadiren, non-reaktif sonuçlar yanlış alarm verebilir ve gereksiz endişeye yol açabilir.
NST Ne Zaman ve Ne Sıklıkla Yapılmalı?
NST genellikle gebeliğin 32. haftasından sonra uygulanır. Yüksek riskli gebeliklerde haftada bir veya iki kez tekrarlanabilir. Düşük riskli gebeliklerde ise rutin tarama amaçlı kullanılmaz.
NST’ye Alternatif Testler
- Biyofizik Profil (BPP): NST ile birlikte ultrasonla bebeğin hareketleri, kas tonusu ve amniyotik sıvı miktarı değerlendirilir.
- Doppler Ultrason: Bebeğin göbek kordonundaki kan akımını ölçerek oksijenlenme durumunu analiz eder.
NST Öncesi Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Testten önce hafif bir yemek yemek bebeğin hareketliliğini artırabilir.
- Mesanenin dolu olması rahatsızlık verebileceğinden tuvalete gitmek önerilir.
- Rahat kıyafetler giymek test sürecini kolaylaştırır.
NST Sonrası Süreç
Reaktif bir NST sonucu alındığında genellikle ek bir işleme gerek kalmaz. Non-reaktif sonuçlarda ise doktorunuz fetal iyilik halini teyit etmek için ek görüntüleme veya testler isteyebilir.
NST’nin Önemi ve Sınırlılıkları
NST, özellikle yüksek riskli gebeliklerde erken müdahale şansı sunarak olası komplikasyonları önlemede kritik rol oynar. Ancak tek başına kesin tanı koydurmaz. Diğer testlerle birlikte değerlendirilmesi gerekir.